Iran và Mỹ đều công bố phiên bản của mình về đường bay mà máy bay do thám không người lái của Mỹ đã di chuyển trước khi bị tên lửa của Iran bắn hạ ngày 20/6, tại một vị trí nằm phía nam eo biển Hormuz. Tehran cáo buộc Mỹ đã vi phạm không phận của mình, còn Mỹ nói chỉ đang bay trong không phận quốc tế.
Hãng thông tấn Fars của Iran công bố video vẽ lại đường bay của máy bay không người lái (drone) RQ-4 Global Hawk. Theo đó, máy bay Mỹ trúng tên lửa khi vừa đi vào không phận của Iran.
Theo luật quốc tế, ranh giới không phận trùng với ranh giới lãnh hải, mà theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 được tính là 12 hải lý (22 km) từ đất liền (Iran đã ký nhưng chưa thông qua UNCLOS).
Iran cũng nói máy bay này đã tắt bộ truyền phát tín hiệu nhận dạng, “vi phạm các nguyên tắc hàng không”.
 |
| Video minh họa khu vực eo biển Hormuz của hãng thông tấn Fars của Iran cho thấy đường bay (đường màu đỏ) của máy bay do thám Mỹ chạm vào ranh giới lãnh hải của Iran (đường màu xanh lục nhạt - phía bắc của eo biển) vào thời điểm trúng tên lửa. |
Trong khi đó, Bộ Quốc phòng Mỹ cũng công bố hình minh họa đường bay của máy bay, so với ranh giới lãnh hải của các nước trong khu vực. Bức hình là câu chuyện hoàn toàn khác: máy bay trúng tên lửa khi đang trong phần không phận quốc tế của eo biển Hormuz.
Phía Mỹ gọi đây là “cuộc tấn công không bị khiêu khích”, nhắm vào máy bay đang bay “trong không phận quốc tế”. Chiếc drone bị bắn hạ có trị giá khoảng 110 triệu USD, theo quan chức Hải quân Mỹ.
 |
| Hình minh họa khu vực eo biển Hormuz do Bộ Quốc phòng Mỹ công bố cho thấy đường bay (màu vàng) và vị trí trúng tên lửa nằm ngoài lãnh hải của Iran (phía bắc) và lãnh hải của UAE, Oman (phía nam). Ranh giới lãnh hải của Iran, UAE và Oman được minh họa bằng màu đỏ. Ảnh: Jeff Seldin/Twitter. |
Vụ việc làm dấy lên lo ngại bùng phát xung đột quân sự trong khu vực. Căng thẳng Mỹ - Iran ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ, sau vụ tấn công hai tàu chở hàng ở vịnh Oman ngày 13/6. Mỹ cáo buộc Iran đứng đằng sau vụ tấn công hai tàu, còn Iran phủ nhận mọi liên quan.
Sau vụ bắn rơi máy bay, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif viết trên Twitter rằng máy bay của Mỹ đã cất cánh từ Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), như trong video của hãng thông tấn Fars, và nói “chúng tôi đã thu được một phần của chiếc drone Mỹ trong lãnh hải của chúng tôi, nơi máy bay bị bắn rơi”.
 |
| Hình minh họa khác của phía Iran được Ngoại trưởng Javad Zarif đăng lên Twitter, trong đó điểm tròn màu đen ở rìa phải là điểm trúng tên lửa, mà theo ông nằm trong lãnh hải của Iran (ranh giới màu xanh lam). Đường bay của chiếc drone Mỹ, cất cánh từ UAE, là đường đậm màu xanh lục. Ảnh: Javad Zarif/Twitter. |
Tuy nhiên, một quan chức Mỹ nói với Reuters rằng các mảnh vỡ của máy bay đang ở vùng biển quốc tế thuộc eo Hormuz, và các tàu hải quân Mỹ đã được điều tới đây. Quân đội Mỹ chưa lên tiếng về vị trí của các mảnh vỡ.
Sau vụ bắn rơi máy bay trinh sát, chỉ huy Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, ông Hossein Salami, tuyên bố mạnh mẽ: “Việc phá hủy máy bay do thám của Mỹ là thông điệp rõ ràng, nhanh chóng, chính xác... những người bảo vệ biên giới Iran sẽ đáp trả mạnh mẽ, cứng rắn trước mọi sự xâm phạm của kẻ lạ”.
“Chúng tôi không có ý định gây chiến, nhưng chúng tôi cũng hoàn toàn sẵn sàng cho chiến tranh”, ông Salami nói trong bài phát biểu được phát trên kênh truyền hình nhà nước Press TV.
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói vụ việc có thể là một “sai lầm”, rằng “khó tin rằng đây là việc có chủ đích” và “một vị tướng hay ai đó đã phạm sai lầm khi ra lệnh bắn hạ máy bay”. Nhưng ông từ chối giải thích thêm về những nhận định thiếu rõ ràng của mình, và chỉ nói “các bạn cứ chờ xem” khi được hỏi về các hành động phản ứng cụ thể.
