Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Ảnh: AFP |
“Rất nhiều bằng chứng xuất hiện mỗi ngày về hành động gia tăng quân sự hoá ở nhiều hình thức khác nhau. Đây là mối quan ngại nghiêm trọng”, Ngoại trưởng Kerry phát biểu trước báo chí ngày 17/2.
AFP cho biết, ông Kerry đã nói rằng “Mỹ đã nhiều lần yêu cầu Trung Quốc rằng không tiến tới quân sự hoá ở Biển Đông”. Ông cũng nhắc lại lời hứa này của Chủ tịch Tập Cận Bình đã nói với Tổng thống Barack Obama trong chuyến thăm Washington hồi tháng 9 năm ngoái.
“Chúng tôi đã trao đổi với phía Trung Quốc về vấn đề này, và chắc chắn chúng tôi sẽ tiếp tục trao đổi rất nghiêm túc hơn nữa trong những ngày tới”, Ngoại trưởng Mỹ cho biết.
Ông Kerry hy vọng Bắc Kinh sẽ hợp tác để giải quyết tranh chấp hàng hải “không bằng những hành động đơn phương, không dùng vũ lực, không quân sự hoá, mà qua các kênh ngoại giao và hợp tác với những quốc gia liên quan khác”.
Ngày 17/2, trang Fox News đăng những ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc đã đưa nhiều tên lửa đất đối không đến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Không lâu sau đó, Thiếu tướng David Lo, phát ngôn viên cơ quan quân sự đảo Đài Loan, cũng khẳng định Trung Quốc đại lục đã triển khai tên lửa đất đối không tới đảo Phú Lâm.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho rằng thông tin Bắc Kinh triển khai hệ thống tên lửa đến đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam là sản phẩm của truyền thông phương Tây.
Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói không biết gì về tình hình chi tiết. Tuy nhiên, ông Hồng ngang ngược nói rằng mọi cơ sở mà Trung Quốc xây dựng nhằm mục tiêu tự vệ quốc gia, chứ không phải hoạt động quân sự hoá.
Bộ Quốc phòng Mỹ ngày 17/2 (giờ địa phương) cũng đã xác nhận những vật thể trong ảnh vệ tinh của Fox News chính là các tên lửa đất đối không mà Trung Quốc triển khai trái phép đến đảo Phú Lâm. Người phát ngôn Bill Urban của cơ quan này kêu gọi tất cả các bên trong tranh chấp Biển Đông “tuân thủ việc ngưng các hoạt động cải tạo, xây dựng cơ sở mới và không tiếp tục thực hiện quân sự hoá ở khu vực tranh chấp”.
Fox News công bố ảnh vệ tinh trong bối cảnh lãnh đạo Mỹ và ASEAN tổ chức cuộc họp cấp cao tại Sunnylands, bang California. Tại cuộc họp, Tổng thống Obama đã lặp lại kêu gọi các bên liên quan giải quyết tranh chấp một cách hoà bình và không quân sự hoá trên Biển Đông.
Tại cuộc họp báo ở Tokyo ngày 17/2, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga nói hành động của Bắc Kinh là "không thể chấp nhận".
"Cộng đồng quốc tế đang có mối quan ngại chung, là việc Trung Quốc muốn thay đổi tình hình và gia tăng căng thẳng ở Biển Đông, qua việc cải tạo đảo quy mô lớn, xây dựng các căn cứ trong khu vực để phục vụ các mục đích quân sự. Chúng tôi quan ngại sâu sắc về những hành động này, và nhấn mạnh một lần nữa rằng Nhật Bản không thể chấp nhận chúng", CNN trích phát biểu của ông Suga.
Quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép từ năm 1974. Trong những tuyên bố phản đối hành vi phi pháp của Trung Quốc, Việt Nam luôn khẳng định có đầy đủ căn cứ pháp lý và chứng cứ lịch sử khẳng định chủ quyền không tranh cãi đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.