Phân tích
 |
Qua 17 vòng đấu, Premier League 2020/21 đã có 4 đội bóng thay nhau chiếm giữ ngôi đầu bảng. Họ là Everton, Leicester City, Tottenham, Liverpool. Và ở tuần bản lề này của Man Utd, nếu họ chiến thắng trước Burnley ở trận đấu bù vòng 1, họ sẽ là đội bóng thứ 5 chiếm lĩnh vị trí này.
Có kỳ dị như mùa giải 2015/16?
Có thể nói, tuần này là tuần quyết định rất lớn với Man Utd trong cuộc đua Premier League năm nay. Trước mắt họ lúc này là cuộc chơi 6 điểm ở sân khách, nơi họ vốn có phong độ rất tốt từ đầu mùa giải tới giờ. Nếu thắng Burnley ở trận đấu bù vòng 1, họ sẽ hơn Liverpool 3 điểm.
Và giả sử họ có được phong độ cực tốt hoặc may mắn tuyệt vời, để có thêm 3 điểm nữa ở Anfield, họ sẽ hơn đối thủ ấy tới 6 điểm, một khoảng cách có thể thay đổi tâm lý cuộc chơi khá nhiều.
Xem ra, vị trí đầu bảng đã rất gần Man Utd lúc này rồi. Và nếu có được ngôi đầu bảng theo như kịch bản kể trên, lượt về của Man Utd được bắt đầu bằng một lợi thế rất lớn khi họ tạo ra một áp lực phải duy trì để đuổi bắt cho các đối thủ xếp phía sau mình. Nhưng với những gì đã diễn ra ở vị trí đầu bảng từ đầu mùa tới giờ, chúng ta cũng có quyền đặt ra câu hỏi rằng “liệu Man Utd sẽ giữ đỉnh được bao lâu sau khi đã chiếm lĩnh được nó?”.
Từng có rất nhiều ý kiến cho thấy sự tương đồng giữa mùa giải năm nay với mùa giải 2015/16. Đúng là có những tương đồng thực sự khi các ứng cử viên nặng ký nhất đều không cho thấy một phong độ ổn định.
Chính ở mùa giải 2015/16 kia, sự bất ổn của các ông lớn đã giúp Leicester bay cao. Tâm lý thoải mái sau lượt đi vì hoàn thành nhiệm vụ trụ hạng đã giúp Leicester chơi bóng nhẹ nhàng nhất và băng băng cán đích kỳ diệu ở cuối mùa.
Song, chúng ta cũng không thể phủ nhận rằng ở mùa giải 2015/16 kia, các đội bóng lớn đều có những thay đổi bất thường khiến họ không thể giữ vững một phong độ tốt xứng tầm ứng cử viên. Ở Chelsea, Mourinho bị sa thải vào tháng 12/2015. Ở Liverpool, Brendan Rodgers bị cách chức vào tháng 10/2015.
Và rõ ràng, kết quả cuối mùa giải cho thấy những đội bám đuổi Leicester là những kẻ không có thay đổi lớn về nhân sự như Arsenal, Tottenham, Man City và Man Utd. Tuy nhiên, chính các đội bóng lớn có sự ổn định nhân sự kia lại không có được một phong độ tốt nhất hoặc chưa ở vào đỉnh của độ chín. Trong bối cảnh đó, một Leicester vào độ chín, chơi ổn định, biết mình biết người, không có áp lực mục tiêu trở thành “ngư ông đắc lợi”.
 |
| Leicester bất ngờ lên ngôi vô địch Premier League 2015/16. Ảnh: Sky Sports. |
Ở mùa giải này, sự bất ổn của các đội bóng lớn về phong độ là có, nhưng không có đội bóng nào có xáo trộn lớn về nhân sự cả. Ghế HLV vẫn thuộc về những cái tên của mùa giải trước và thậm chí có những ứng viên đã quá nhuần nhuyễn với triết lý của HLV như Man City, Liverpool hay thậm chí là Tottenham. Vậy thì phải có thêm một điểm khác biệt nào đó so với mùa giải 2015/16 để khiến ngôi đầu bảng đổi chủ liên tục như vậy kể từ đầu mùa cũng như việc dự đoán về ngôi vô địch cũng trở nên thách thức vô cùng.
Những người yêu mến Man Utd có thể sẽ trả lời chắc chắn rằng họ muốn thấy CLB của mình vô địch vào tháng 5/2021, nhưng nếu hỏi họ về tỷ lệ phần trăm niềm tin họ đặt vào cửa vô địch này, có lẽ họ sẽ cẩn trọng hơn rất nhiều.
Cơ bản, họ hiểu các đối thủ cạnh tranh nguy hiểm đến mức nào, giải đấu bất trắc ra sao, Man Utd còn có những điểm yếu gì cần chỉnh sửa nhưng vượt trên hết, họ rụt rè bởi càm giác mùa giải 2020/21 này quả thực quá kỳ dị. Và sự kỳ dị ấy còn thể hiện ở trong những gì mà các đội bóng chiếu dưới như Aston Villa, Everton, Southampton đã và đang tích lũy được cho tới lúc này.
Có thể nói, với sự thất thường của các CLB lớn như Liverpool, Tottenham, Man City... cùng sự thăng tiến đáng kể của các CLB như Aston Villa, Everton, Southampton, rất đáng để đi tìm câu trả lời khả dĩ cho câu hỏi “Liệu đây có phải là một mùa giải kỳ dị?”.
Những tháng kỳ dị đủ khiến cả mùa giải kỳ dị
Chúng ta có thể lấy một số điểm “chệch choạc” nào đó của Man City, sự “chưa chín” của dàn trẻ Chelsea, một “Arsenal thiếu đầu tàu” hay ca chấn thương Van Dijk của Liverpool... là những nguyên nhân nổi bật nhất đẻ có thể biện minh cho phong độ của họ cho tới lúc này.
Từ đó, chúng ta dễ dãi cho rằng đó chính là thứ tạo nên cái “kỳ dị” đã được nhắc tới ở trên. Song, chắc chắn lý giải ấy hơi vội vàng, quá chung chung và cũng chưa trả lời được vấn đề đặt ra một cách tận cùng.
Đơn cử như Tottenham thôi. Họ hoàn toàn ổn định về nhân sự, có triết lý mạch lạc, có thủ lĩnh trên sân, có một HLV tài năng... nhưng vẫn bay khỏi ngôi đầu bảng rất nhanh. Dứt khoát, các lý giải kể trên chỉ có lý tạm thời và là một phần nguyên nhân rất nhỏ. Chấn thương, thẻ phạt, cầu thủ còn chưa đạt độ chín... luôn là một phần của cuộc chơi mà các HLV phải đối diện thường xuyên và nó khó có thể là nguyên nhân chủ đạo được.
Thực tế, nếu nhìn lại từ đầu mùa giải tới nay, chúng ta sẽ thấy rõ có 2 đợt biến động ngôi đầu bảng cụ thể. Thứ nhất là đợt biến động giai đoạn đầu, tính đến cuối tháng 11/2020. Đây là loại biến động phổ biến có thể bắt gặp ở bất kỳ giải đấu nào và ở bất kỳ mùa bóng nào. Giai đoạn khai cuộc, ngôi đầu bảng luôn chưa định hình cụ thể, và nó hoàn toàn có thể bị đánh chiếm ở một thời điểm bởi một đội bóng nhỏ bé nhất giải đấu.
Thứ hai là đợt biến động trong 1 tháng từ ngày 4/12/2020 cho tới ngày 5/1/2021. Đây mới là đợt biến động xứng đáng với 2 chữ “kỳ dị” nhất. Tháng 12 khởi đầu bằng vòng đấu thứ 11 với ngôi đầu bảng của Tottenham (họ lên ngôi đầu từ sau vòng 9) và tới hết vòng 13 nó thuộc về Liverpool. Tuy nhiên, chỉ sau vòng 17, Man Utd đã ngang điểm với Liverpool và cho tới lúc này, họ mới là đội bóng sáng giá nhất cho ngôi đầu bảng (ít ra là tạm thời).
Đợt biến động này đến từ một nguyên nhân cơ bản nhất. Đó chính là mật độ thi đấu đã phá vỡ hoàn toàn các kế hoạch khung, các chu kỳ hình thái chuẩn (morphocycle) mà các HLV xây dựng nên. Chính vì mật độ thi đấu “kỳ dị” ấy, Premier League 2020/21 mới có vẻ kỳ dị như ta thấy lúc này.
 |
| Liverpool thi đấu bất ổn trên sân khách. Ảnh: Reuters. |
Thực sự, nếu không có vài trận bị hoãn, toàn bộ 20 đội của Premier League sẽ phải đá 7 trận trong vòng 32 ngày. Đó là còn chưa kể đến các đội phải đá ở các cúp châu Âu với 2 vòng đấu cuối của bảng. Như vậy, sơ sơ các đội bóng lớn đã phải chơi tới 9 trận trong 1 tháng, tương đương với việc cứ 3 ngày họ phải ra sân một lần.
Trong mỗi mùa giải, các HLV đều lên chu kỳ hình thái chuẩn (morphocycle) với dự tính mỗi tuần 1 trận, thỉnh thoảng sẽ có 1 tuần 2 trận do đá cúp. Trong chu kỳ hình thái chuẩn ấy, lần lượt thứ tự các ngày sẽ như sau: 1 ngày thi đấu (thứ 7 hoặc chủ nhật) - 2 ngày hồi phục: gồm 1 ngày nghỉ, 1 ngày tập nhẹ - 3 ngày tích lũy - 1 ngày kích hoạt.
Nếu ở tuần có thêm trận đấu cúp giữa tuần, ngày tích lũy thứ 2, cũng là ngày điểm khối lượng lên tới đỉnh và thường được dành cho các bài tập phổ quát, sẽ được thay bằng ngày thi đấu thứ hai và ngày tích lũy thứ 2 sẽ là ngày nghỉ còn ngày kích hoạt đổi lại thành ngày tập hồi phục.
Với chu kỳ hình thái này, các bài tập sẽ được thiết kế phù hợp nhất để giúp cầu thủ có được phong độ tốt nhất phục vụ cho ngày thi đấu cũng như giấc ngủ chất lượng nhất ở đêm ngay sau trận đấu.
Tuy nhiên, Premier League 2020/21 khởi đầu vào ngày 12/9, muộn hơn mọi mùa giải thông lệ tới hơn 1 tháng vì dịch Covid-19. Đây chính là nguyên nhân mà lịch thi đấu bị dồn cục lại ở thời điểm cuối năm vừa rồi với mục tiêu bảo đảm vòng 38 sẽ kết thúc cuối tháng 5/2021. Và đây là lý do khoa học nhất để khiến các đội bóng đều “vỡ kế hoạch” thi đấu, nhất là các đội mất những cá nhân chủ chốt như Arsenal mất Partey hay Liverpool mất Van Dijk.
Trong bối cảnh ấy, việc Solskjaer xoay tua khá đều ở hàng tiền vệ đã giúp cho Man Utd có một kết quả khả quan hơn. Tottenham và Chelsea là hai đội trả giá nặng nhất khi họ không có quá nhiều thay đổi trong đội hình xuất phát. Còn lại, những đội bóng không phải đá cúp châu Âu và có đội hình tương đối như Aston Villa, Southampton, Everton lại có đà vươn lên khi phải chơi ít hơn 2 trận so với các đội được xếp chiếu trên.
Sự kỳ dị của tháng 12 vừa rồi cũng đến từ chính sự kỳ dị của những tháng dồn lịch giải quyết các vòng đấu cuối của Premier League 2019/20 sau khi dừng giải vì Covid-19. Nên nhớ, ở mùa giải trước, chỉ trong 9 vòng đấu cuối diễn ra từ 21/06/2020 cho tới 26/7/2020, Liverpool hoà 2 thua 2 trong khi ở 29 vòng trước đó, họ chỉ hoà duy nhất 1 trận và thua duy nhất cũng 1 trận.
Với mật độ dồn đặc lại của giai đoạn tháng 6 và 7/2020, các CLB chưa lớn chưa kịp hồi phục đã phải vào giải chỉ sau đó khoảng 1 tháng rưỡi và lao vào ngay cả Premier League lẫn đấu trường châu Âu. Sự quá tải là tất yếu. Các toan tính trong lịch tập luyện, thi đấu để phù hợp với nhịp sinh học của cầu thủ mà các HLV đã quen thuộc bao nhiêu năm làm nghề bỗng đổ vỡ. Sự lúng túng chắc chắn là có, và nó khiến họ phải trả giá bằng chính thành tích trên sân.
Có hay không một ngư ông đắc lợi?
Với những xộc xệch xô đổ tất cả như quân domino kể từ khi bóng đá trở lại sân cỏ châu Âu từ tháng 6/2020 tới nay, rõ ràng chuyện mùa bóng 2020/21 đang có vẻ kỳ dị là có nguyên do của nó. Nhưng với sự kỳ dị ấy, liệu rằng sẽ có một ngư ông đắc lợi như hồi 2015/16 không?
Chắc chắn là không. Về điểm số lúc này, Man Utd cũng chỉ hơn Chelsea có 7 điểm và hơn Arsenal 10 điểm. Các đối thủ trong nhóm “6 ông lớn” truyền thống bám quá sát nhau về điểm số trên bảng xếp hạng và chuyện soán ngôi là hoàn toàn có thể khi chỉ cần 1 lần sảy chân, đội dẫn trên có thể mất hoàn toàn lợi thế cạnh tranh so với đội xếp kế sau. Và ngay cả Man Utd thôi cũng vậy. Họ có thể lấy ngôi đầu sau khi thắng Burnley, nhưng giữ được nó rời khỏi Anfield không lại là thách thức quá lớn.
Nhân lực các đội bóng lớn hiện nay cũng dày dặn hơn chính họ thời 2015/16 và do đó, chuyện họ so kè giành giật nhau quá sức khiến có kẽ hở cho một ngư ông đắc lợi chen chân vượt lên là chuyện có thể nói là không tưởng. Nhưng vượt trên hết là sự “tái ổn định” của nhịp thi đấu.
Kể từ vòng đấu này, Premier League sẽ bắt đầu trở lại bình thường, không còn cảnh dồn lịch như 1 tháng kinh hoàng vừa rồi nữa. Và khi ấy, tất cả sẽ phải dè chừng 3 cái tên: Liverpool, Man City và Tottenham, những đội bóng nguy hiểm nhất.
 |
| Cơ hội cho Man Utd. Ảnh: Reuters. |
Man Utd tất nhiên quá ưu thế khi có được 1 tháng thành tựu vượt bậc chứ không thảm cảnh như Arsenal hay Chelsea. Vấn đề họ có tiếp tục duy trì cuộc đua hay không nằm ở trong tay Solskjaer. Đội bóng của ông đang có tinh thần tốt, chất lượng cầu thủ cũng tốt.
Nếu ông duy trì được sự bình ổn và tiếp nhận được nhiều ý tưởng sắc bén từ đội ngũ hỗ trợ vốn mới được bổ sung thêm Fletcher, có thể ông sẽ giúp Man Utd cạnh tranh sít sao hơn. Chính sự cạnh tranh ấy cũng là thứ ngăn cản để một Leicester, Aston Villa hay Everton chen chân vào làm “ngư ông” như chính Leicester 5 năm trước đã từng.
Bây giờ, sự kỳ dị có thể sẽ không còn tồn tại nữa. Nếu nó có phát sinh, chắc chắn sẽ phải có một nguyên do mới nào đó, hoặc “phân tích” kể trên là sai. Tuy nhiên, hy vọng là bóng đá nói chung và mùa bóng nói riêng sẽ trở lại với nhịp độ quen thuộc của nó bởi chỉ có một cuộc đua không chịu tác động bất thường ngoại biên nào mới là cuộc đua sòng phẳng nhất và tạo ra một nhà vô địch xứng đáng nhất.
Hy vọng ấy cũng đồng nghĩa với cầu nguyện “đừng thêm một biến cố lớn nào từ dịch Covid-19 để bóng tiếp tục lăn, bàn thắng tiếp tục được ghi và mỗi tuần chúng ta lại có thêm nhiều câu chuyện cả trong lẫn ngoài sân cỏ”.
 |
