Những ngày cuối đông vẫn còn vương hơi lạnh. Mùa xuân dường như chưa chịu đến.

Trong khoảng sân nhỏ của ngôi nhà, cô bé sáu tuổi đang ngồi chơi ô ăn quan một mình, đợi bà đi chợ về. Chốc chốc, bé lại chạy ra cổng, nhìn con đường làng tít tắp, phía ngã ba xa xa là những cánh đồng trồng cải, trồng lạc. Bóng người đi chợ về đã lác đác mà sao mãi chẳng thấy bà đâu.

Bé thương bà lắm. Sáng nào bà cũng đi chợ bán mấy bó rau hái trong vườn, vài quả na, quả ổi... Hôm nào bán hết sớm, bà về sớm, hôm nào còn nhiều thì bé ngồi đợi mãi mới thấy bóng bà.

Vừa thấy dáng bà quang gánh từ xa bé đã chạy chân sáo ra ngõ đón, miệng tíu tít:

- Bà ơi, bà mệt không? Cháu gánh đỡ bà nhé? Hôm nay bà bán hết chứ? Cháu mong bà mãi...

Bà cười hiền từ, không trả lời xuể những câu hỏi của cháu gái. Bà đặt đôi quang gánh, ngồi phệt xuống thềm. Từ từ, bà lôi từ trong mẹt ra một gói lá chuối, bên trong có chiếc bánh cam nho nhỏ áo lớp đường mịn, nhìn rõ ngon.

Hôm nào bà đi chợ về cũng có quà cho bé. Khi là chiếc kẹo đậu xanh, lúc là cái bánh cam, nắm xôi đậu... Thường, bé nhìn những thức quà vặt ấy, thèm lắm nhưng lúc lắc đầu, ngoe nguẩy hai bím tóc: “Cháu không đói! Cháu với bà cùng ăn. Bà đi chợ cả buổi mệt rồi!”

Hôm nay cũng thế. Bé nhất quyết bẻ đôi chiếc bánh, mời bà ăn trước. Bà xúc động, bao nhiêu mệt mỏi của phiên chợ tan biến hết. Bà ôm cháu vào lòng, vuốt mớ tóc mềm:

- Sắp đến mùa xuân rồi, bà sẽ mua cho cháu bộ áo mới nhé!

Bé hỏi bà:

- Bao giờ mùa xuân đến hả bà?

Bà xoa đầu:

- Khi nào cháu thấy đàn chim én trên bầu trời cũng là lúc mùa xuân về. Sắp rồi cháu ạ!

Cô bé nhìn lên bầu trời, tự nhủ sẽ để ý xem hôm nào có đàn chim bay ngang sân, nhất định báo cho bà biết.

Tranh của họa sĩ Khang Lê minh họa truyện Mùa ấm áp bên nhau. Ảnh: P. H.

***

Một đàn én vỗ cánh vượt chặng đường dài. Có chú én nhỏ cứ bay vượt lên trước và giục giã cả đàn:

- Nhanh lên! Nhanh lên! Kẻo mùa xuân đi mất bây giờ!

Én nhỏ thấy ai cũng thật chậm chạp. Các bác én lớn tuổi hơi mệt thì hiểu rồi. Nhưng vài bạn cùng tuổi én lúc nào cũng bay nép bên bố mẹ, chẳng có chút ý chí tự lập nào.

Bố mẹ én nhỏ thấy nó quá nôn nóng bèn khuyên can:

- Đường còn xa, chúng ta phải bay giữ sức theo đàn con ạ!

Thế nhưng én ta vẫn bực bội lắm! Nó đang tuổi tò mò và thích khám phá nên muốn mau mau gặp mùa xuân đầy hoa thơm cỏ lạ.

“Mọi người bay chậm thế này thì mình chẳng được gặp mùa xuân mất”, én thầm nghĩ. Thế rồi nó giận dỗi, len lén đợi lúc cả đàn không để ý, đập cánh bay vụt lên phía trước.

Én tự nhủ: “Mình phải đi trước khám phá. Thế nào mọi người cũng chào đón mình nồng nhiệt. Mình sẽ được gặp mùa xuân sớm nhất!”

Én vỗ cánh bay mãi, bay mãi…

***

Cô bé ngồi cùng bà trong sân. Bà đang chẻ tre thành những thanh mỏng dẹt, một ít bà lấy đan thành cái mẹt để đi chợ, còn lại bà gác lên chạn bếp, để dành vài hôm nữa gói bánh chưng. Bé háo hức dặn bà:

- Bà ơi, bà gói một cái bé bé cho cháu, bà nhé!

Chim én bay đến làng. Không ai chào đón én nhỏ vì hình như họ nhầm nó với chim sẻ, chim sâu. Hay cũng có khi nó bé quá, chẳng ai thấy. Bay một mình cả chặng đường dài nhưng nó vẫn chưa thấy mùa xuân. Đôi cánh mỏi rã. Không khí lạnh khiến én ta càng thêm mệt mỏi. Nó rơi xuống khoảng sân nhỏ, gần giếng nước.

Thấy bóng chim sa, cô bé vội vàng chạy lại, kêu lên:

- Bà ơi! Bà xem này! Có con chim ngã xuống sân nhà mình!

Bà vội chạy lại:

- Chim én đấy. Nó bay đường xa nên mệt đây mà. Cháu mau lấy cho nó ít hạt thóc, đặt nó vào cái rổ cho nó nghỉ ngơi nhé!

Cô bé ngoan ngoãn làm theo lời bà. Bà nhìn chú chim nhỏ, thở dài:

- Chim én về là mùa xuân về, nhưng chim én bay thành đàn, sao con chim này lại lẻ loi có một mình vậy nhỉ?

- Chắc nó bị lạc đàn đấy, bà ạ!

Én nhỏ đuối sức, nằm thiêm thiếp nghe hai bà cháu nói chuyện. Nước mắt nó chảy dài. Nếu như đừng hiếu thắng bỏ đàn bay sớm thì nó đã không lạc đàn và kiệt sức. Càng nghĩ én nhỏ càng buồn. Vẫn chưa kịp thấy mùa xuân xinh đẹp, nắng ấm và hoa cỏ mà đã nằm ốm thế này.

Hai bà cháu cô bé đối xử với én nhỏ thật tốt. Ngày nào nó cũng được cho ăn thóc.

Cô bé vuốt ve bộ lông của én nhỏ, trò chuyện với nó. Nhưng trong lòng én nhỏ nhớ đàn, nhớ bố mẹ lắm!

Truyện Mùa ấm áp bên nhau in trong sách Nhâm nhi Tết - Tân Sửu 2021. Ảnh: NXB Kim Đồng.

Sáng hôm ấy, chim én và cô bé thấy bà đi chợ sớm hơn thường lệ. Bà dặn bé ở nhà quét sân, dọn dẹp sạch sẽ. Nay ngoài chợ người ta đã bắt đầu bày bán hàng Tết. Mùa xuân về gần lắm rồi!

Nghe bà dặn, bé nôn nao nói với én nhỏ:

- Mùa xuân đến rồi! Chị sẽ được bà mua cho áo mới đấy! Nhà mình sẽ có bánh chưng và rất nhiều mứt kẹo.

Bé vừa quét sân vừa hát líu lo làm én nhỏ cũng nôn nao. Mấy hôm nay nó đã bay được rồi nhưng vẫn quyến luyến khoảng sân nhỏ, và cũng chưa biết đi đâu.

Nghe mọi người bảo mùa xuân đến rồi, lòng nó buồn vô hạn vì nhớ đàn...

Bà đi chợ về, lôi trong mẹt quang gánh ra bao nhiêu thứ: Gạo nếp, lá dong, dưa, hành... Bà bày một chậu cúc xinh xinh ở bậc cửa.

Bà lại lấy ra một bộ váy xinh xắn, bảo với cháu gái:

- Quà cho cháu ngoan của bà đây!

Cô bé reo lên:

- Bà ơi! Thích quá! Cháu sẽ mặc đi chơi Tết với bà!

Rồi cô bé lục lọi quang gánh, ngạc nhiên:

- Thế áo mới của bà đâu?

Bà cười:

- Bà già rồi, không cần áo mới. Bà vẫn còn nhiều áo trong tủ.

Bé biết bà nói dối, ôm bà thật chặt:

- Sau này cháu lớn, cháu mua cho bà thật nhiều áo mới!

Én nhỏ bỗng cất tiếng kêu rối rít, nhảy lên nhảy xuống rồi nhấc mình, chao liệng trong sân.

Hai bà cháu cùng ngước lên bầu trời.

Trên nền trời trong veo, một đàn chim én lũ lượt bay về.

Bà bảo:

- Đàn én về là mùa xuân đến rồi cháu ạ. Con chim én nhỏ thấy đàn của mình nên nó mừng rỡ đấy!

Đúng là én nhỏ đang rất mừng vì gặp lại người thân. Từ xa, nó kêu ríu rít báo hiệu. Đàn én bay chậm lại. Chim bố, chim mẹ thấy con, mừng quýnh, kêu vang. Thế nhưng én nhỏ chần chừ vì lưu luyến hai bà cháu. Nó ngập ngừng bay quanh quẩn, nửa muốn bay lên, nửa muốn đậu xuống. Phía trên kia, đàn chim nương cánh đợi chờ.

Cô bé nói với én nhỏ:

- Én ơi! Bay theo đàn đi! Bố mẹ én đang chờ đấy!

Én nhỏ bay vài vòng trong sân chào tạm biệt hai bà cháu rồi lao vút lên nền trời, gia nhập đàn én đang tíu tít mừng nó trở về. Én nhỏ líu ríu xin lỗi. Mùa xuân này, nó đã học được bài học về sự khiêm tốn, tính đoàn kết và cả yêu thương. Nhà là nơi trở về. Nhà của nó chính là đàn chim này. Nó sẽ chẳng là gì khi làm một cánh én nhỏ đơn độc.

Ô kìa, khắp nơi, mọi người đang nhìn đàn én sải cánh.

- Xuân về! Xuân về rồi! Vui ghê!

Tiếng những đứa trẻ trong làng hét to.

Én nhỏ tự hào lắm. Giờ thì nó đã thấy mùa xuân. Xuân là vàng hoa cúc, hồng hoa thược dược, là những cành đào chúm chím nụ. Là ánh mắt lấp lánh của những đứa trẻ. Và én nhỏ cũng chính là một phần của mùa xuân...

***

Trong khoảng sân, hai bà cháu nhìn theo đàn én. Bà bảo cô bé:

- Cháu thấy không, một cánh én nhỏ chưa đủ làm nên mùa xuân. Đàn én kéo về, mùa xuân bừng sáng. Ai cũng có cội nguồn, gia đình. Đó là nơi chúng ta trở về, sum họp.

Bé vẫy vẫy cánh tay chào chim én, chào mùa xuân và nép vào lòng bà:

- Bà ơi! Đàn én phải bay theo bầy mới làm nên mùa xuân. Còn mùa xuân của cháu chính là bà đấy!

Bà mỉm cười ôm bé vào lòng:

- Bà già rồi. Bà là mùa đông. Cháu còn nhỏ, cháu chính là mùa xuân xinh đẹp, là mùa ấm áp, nguồn sống của bà!

Bé cứ ôm cổ bà hít hà mùi dầu gió, mùi cau trầu, thỏ thẻ:

- Vậy bà với cháu cùng làm mùa xuân vậy. Chim én phải bay cùng nhau. Cháu cũng phải đi với bà cơ. Bà là nhà của cháu!

Bà thơm lên má cháu gái.

Ngoài kia, mùa xuân về rộn ràng qua ngõ, mang theo hương thơm dịu dàng của hoa cúc, hoa đào, và hương thơm dịu ngọt của yêu thương hạnh phúc.