Dấu hiệu vi phạm trên được Kiểm toán Nhà nước phát hiện trong cuộc kiểm toán ngân sách địa phương năm 2019 diễn ra từ tháng 3 đến tháng 6/2020 tại tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Doanh nhân trốn thuế TNCN hơn 79 tỷ
Cơ quan kiểm toán cho biết, Công ty TNHH Dịch vụ Kho vận PTL có địa chỉ tại Khu công nghiệp Phú Mỹ II với ngành nghề kinh doanh chính là kho bãi và lưu giữ hàng hóa, hoạt động dịch vụ hỗ trợ khác liên quan đến vận tải.
Công ty này hoạt động dưới mô hình TNHH hai thành viên trở lên, vốn điều lệ 150 tỷ đồng. Trong đó, 2 cổ đông là ông Jakky Cheung góp 120 tỷ (80%) và ông Nguyễn Tài góp 30 tỷ (20%). Ông Tài đồng thời là giám đốc công ty.
Phần vốn góp của ông Jakky Cheung sau đó được chuyển nhượng cho Công ty TNHH Praise Trend vào cuối năm 2015. Đến 16/1/2017, ông Tài chuyển nhượng 15% vốn góp của mình tại Công ty PTL cho Công ty Praise Trend với giá 22,5 tỷ.
Qua đó, Công ty Praise Trend nâng tỷ lệ sở hữu tại đây lên 95% vốn góp, tương đương giá trị 142,5 tỷ đồng.
Ngay sau khi hoàn tất chuyển nhượng vốn, hai bên đã tiến hành phân chia lợi nhuận năm 2015-2016 theo tỷ lệ ông Tài hưởng 5%, Praise Trend hưởng 95%, tổng cộng là 337,6 tỷ đồng. Số lợi nhuận này sau đó được công ty chuyển ra nước ngoài.
 |
| Kho bãi Công ty PTL cho Công ty Nhôm Toàn Cầu thuê. Ảnh: The Wall Street Journal. |
Tuy nhiên, theo Báo cáo tài chính năm 2016 của PTL (đã được Cục Thuế tỉnh kiểm tra và điều chỉnh lại), tổng giá trị thực tế phần vốn chủ sở hữu là 561,2 tỷ đồng.
Như vậy, khi ông Tài chuyển nhượng 15% vốn cho Praise Trend với giá chỉ có 22,5 tỷ (sau đó Đoàn kiểm tra Cục Thuế tỉnh điều chỉnh lên 24,5 tỷ) là không phù hợp với giá trị thực tế phần vốn chủ sở hữu tại thời điểm cuối năm 2016.
Với giá chuyển nhượng 22,5 tỷ đồng (bằng giá trị góp vốn ban đầu), ông Tài đã không phải nộp bất kỳ đồng tiền thuế Thu nhập cá nhân nào sau thương vụ.
KTNN kết luận, ông Tài có dấu hiệu chuyển nhượng vốn với giá thấp hơn rất nhiều lần so với giá trị thực tế. Trong đó, giá trị thực tế của 15% vốn PTL (22,5 tỷ tại thời điểm góp vốn) mà ông Nguyễn Tài chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng cho Praise Trend là 420,9 tỷ.
Cơ quan kiểm toán xác định số thuế TNCN phải nộp đối với hoạt động chuyển nhượng này là 79,6 tỷ. Sau khi trừ số thuế TNCN đã được Cục Thuế Bà Rịa - Vũng Tàu xác định và truy thu 400 triệu, ông Tài cần phải nộp và truy thu thêm hơn 79,2 tỷ.
Chuyển giá hàng nghìn tỷ đồng
Liên quan tới các cá nhân và nhóm công ty trên, KTNN cũng chỉ ra những dấu hiệu chuyển giá hàng nghìn tỷ đồng.
Cụ thể, Công ty PTL có hoạt động kinh doanh duy nhất là cho Công ty TNHH Nhôm Toàn Cầu thuê kho bãi để chứa nhôm nguyên liệu. Doanh thu hoạt động này từ năm 2015 đến năm 2019 là 3.404 tỷ đồng.
 |
| Công ty Nhôm Toàn Cầu cũng chính là doanh nghiệp liên quan lô nhôm trị giá 4,3 tỷ USD xuất xứ Trung Quốc đội lốt hàng Việt và chờ xuất đi nước ngoài. Ảnh: NTC. |
Trong đó, giá Công ty Nhôm Toàn Cầu thuê của Công ty PTL bình quân các năm là 7,2 USD/m2/tháng. Số này cao gấp 7 lần giá Công ty PTL thuê kho bãi của Công ty CP Thành Chí (1 USD/m2/tháng) và gấp 4,7 lần giá Công ty PTL thuê của Công ty CP Cảng Tổng hợp Thị Vải (1,53 USD/m2/tháng).
KTNN cho biết, thông qua việc nâng giá thuê kho bãi bất hợp lý, Công ty Nhôm Toàn Cầu đã chuyển giá sang Công ty PTL ít nhất 2.680 tỷ đồng, tương đương 78,72% tổng số tiền thuê kho bãi giai đoạn 2015-2019.
Số tiền chuyển giá này về nguyên tắc sẽ làm tăng chi phí, giảm thu nhập chịu Thuế TNDN của Công ty Nhôm Toàn Cầu hoặc làm tăng số chuyển lỗ để bù đắp thu nhập chịu thuế các năm sau.
“Hành vi này của Công ty Nhôm Toàn Cầu đã vi phạm quy định của Luật Quản lý thuế và vi phạm Bộ Luật Hình sự”, KTNN kết luận.
Liên quan tới cả 2 hành vi trên, cơ quan kiểm toán đã có văn bản đề nghị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế và buôn lậu (C03) – Bộ Công an điều tra, làm rõ và xử lý theo quy định của pháp luật.
Cũng theo KTNN, ông Jakky Cheung là đại diện vốn của Công ty Praise Trend, đồng thời là Giám đốc Công ty Nhôm Toàn Cầu.
Như vậy, hành vi chuyển giá của Nhôm Toàn Cầu sang PTL và việc Praise Trend nhận chuyển nhượng vốn góp từ ông Nguyễn Tài có quan hệ chặt chẽ với nhau, mục đích cuối cùng là chuyển tiền bất hợp pháp từ Nhôm Toàn Cầu ra nước ngoài.
