 |
Trong những tháng gần đây, các luật sư của cựu Tổng thống Donald Trump đang chạy đua để dập tắt hết bê bối này đến cáo buộc khác, nhằm bảo vệ ông khỏi các cuộc điều tra từ vụ khám xét tư dinh Mar-a-Lago, đến bạo loạn Đồi Capitol và gian lận kinh doanh.
Song mối đe dọa pháp lý lớn nhất với ông Trump lại đến từ hoạt động âm thầm của một đại bồi thẩm đoàn ở Georgia, nhằm thu thập bằng chứng về nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020 tại bang này.
“Đối với cựu tổng thống và các đồng minh, mối đe dọa pháp lý này lớn hơn nhiều (các cáo buộc khác) đang diễn ra”, Ronald Carlson, luật sư hàng đầu ở Georgia và là giáo sư tại trường luật của Đại học Georgia, cho biết. "Một số tội danh có thể bị phạt rất nặng".
Ông Carlson nói rằng ngay cả khi ông Trump bị truy tố vì mang tài liệu mật ra khỏi Nhà Trắng, các quan chức khác từng chịu cáo buộc tương tự cũng chỉ bị kết án nhẹ và quản chế, chẳng hạn cựu Giám đốc CIA David Petraeus.
Theo ông, các cuộc điều tra về gian lận tài chính cũng tập trung vào công ty của ông Trump, nhiều hơn là cựu tổng thống. Và vụ bạo loạn Đồi Capitol ngày 6/1/2021 vẫn chưa có cáo buộc rõ ràng.
Ngược lại, các bằng chứng mạnh mẽ về nỗ lực lật ngược thất bại sít sao của ông Trump trước Tổng thống Biden ở Georgia, thông qua việc ép buộc quan chức nhà nước thực hiện hành vi gian lận, đang dẫn đến những tội danh nghiêm trọng.
Một phân tích của Viện Brookings, tổ chức tư vấn của Washington, kết luận ông Trump "có nguy cơ chịu cáo buộc liên bang với nhiều tội danh", sau những gì được mô tả là các "cuộc tấn công liên tục" vào quá trình bầu cử ở Georgia.
Các công tố viên dường như đang cân nhắc cáo trạng theo luật chống âm mưu của tội phạm có tổ chức, với mức án tù kéo dài.
Hành động âm thầm
Tại Atlanta, công tố viên quận Fulton Fani Willis đã tập hợp một “bồi thẩm đoàn đặc biệt” tập trung vào nỗ lực của ông Trump trên nhiều khía cạnh, nhằm sửa chữa kết quả bầu cử của Georgia. Thời gian xem xét của bồi thẩm đoàn có thể lên tới một năm.
Bà Willis dường như đang xây dựng bằng chứng quan trọng từ một số đồng minh thân cận nhất của ông Trump - những người chứng kiến hành động của cựu tổng thống hoặc đã can thiệp vào vụ việc, bao gồm luật sư và cố vấn Rudolph Giuliani, cựu thị trưởng New York.
Hai ngày trước khi ra làm chứng vào tháng 7, Giuliani được thông báo rằng ông cũng là mục tiêu của cuộc điều tra.
 |
| Cựu Tổng thống Donald Trump đang đối mặt một loạt cáo buộc. Ảnh: AFP. |
Đại bồi thẩm đoàn cũng đang tìm đến lời khai từ Thượng nghị sĩ Lindsey Graham - một thân tín đã đã liên hệ với các quan chức Georgia để tìm cách thay đổi cuộc bỏ phiếu - và cựu Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows.
Bất kỳ cáo buộc nào chống lại ông Trump cũng sẽ khiến nền chính trị Mỹ càng thêm rối ren, do đó, bà Willis muốn đảm bảo một cuộc điều tra kín.
Tuy nhiên, điều đó cũng có nghĩa quyết định truy tố có thể được đưa ra vào khoảng thời gian khởi động tranh cử tổng thống, nếu ông Trump trở lại cuộc đua cho vị trí lãnh đạo Mỹ.
Bằng chứng được đưa ra trước đại bồi thẩm đoàn được giữ kín. Tuy nhiên, nó có thể liên quan đến một đoạn băng ghi âm cuộc gọi giữa cựu tổng thống và Tổng thư ký bang Georgia Brad Raffensperger, đảng viên Cộng hòa.
Trong đó, ông Trump yêu cầu ông Raffensperger "tìm" đủ số phiếu để lật đổ chiến thắng của ông Biden trong tiểu bang.
Khi ông Raffensperger từ chối yêu cầu này, cựu tổng thống đưa ra những lời đe dọa mơ hồ rằng ông có thể bị điều tra vì bỏ qua cáo buộc gian lận bỏ phiếu của đảng Dân chủ.
“Ông biết họ đã làm gì nhưng không báo cáo. Đó là một hành vi phạm tội. Ông không thể để điều đó xảy ra. Đây là một rủi ro lớn đối với ông”, ông Trump nói với tổng thư ký bang Georgia.
Sau đó, cựu tổng thống đã nói chuyện với các đảng viên Cộng hòa cấp cao khác ở Georgia, bao gồm Thống đốc Brian Kemp, và Tổng chưởng lý Chris Carr, nhằm thúc giục họ chỉ trích việc kiểm phiếu của bang. Song các quan chức này cũng từ chối sức ép.
Ông Raffensperger và ông Carr đã làm chứng trước đại bồi thẩm đoàn. Còn ông Kemp đang chống lại trát hầu tòa.
Mối nguy lớn
Cựu tổng thống cũng cố gắng khiến các quan chức liên bang tại Bộ Tư pháp can thiệp. Cụ thể, các luật sư của ông đã đệ đơn kiện với một loạt cáo buộc bất thường về sự can thiệp từ nước ngoài và các thuyết âm mưu khác. Song tất cả đều thất bại.
Khi đó, ông Giuliani và những người khác đã đưa ra một tuyên bố sai rằng luật cho phép cơ quan lập pháp Georgia thay thế các thành viên cử tri đoàn bằng một nhóm đại biểu thay thế.
 |
| Một nhóm người biểu tình phản đối cuộc khám xét của FBI, ở Chelsea, Massachusetts, vào ngày 21/8. Ảnh: AFP. |
Các nhà lập pháp từ chối giải pháp này. Thay vào đó, chiến dịch của ông Trump đã cử 16 "đại cử tri giả", sử dụng chứng chỉ bầu cử giả.
Bà Willis đã nói với một số người liên quan đến âm mưu cử tri giả rằng họ là mục tiêu điều tra hình sự của bồi thẩm đoàn, trong đó có David Shafer, lãnh đạo phe Cộng hòa ở Georgia, và Thượng nghị sĩ Brandon Beach.
Trong khi đó, ông Carlson cho biết các hành động của ông Trump có thể tạo ra một chuỗi bằng chứng về hành vi sai trái.
“Trọng tâm của đại bồi thẩm đoàn này là sự xúi giục gian lận bầu cử. Có lẽ hầu hết bằng chứng mà họ nhận được sẽ tập trung vào điều đó. Sau đó, sẽ có cáo buộc về những tuyên bố sai. Và chúng ta có thể có đại bồi thẩm đoàn xem xét âm mưu phạm tội và vi phạm lời tuyên thệ nhậm chức”, ông nói.
Sự kết hợp tất cả hoặc một số tội danh này có thể khiến ông Trump bị truy tố về hành vi phạm tội theo Đạo luật về các tổ chức tham nhũng và ảnh hưởng của xã hội đen (Rico).
Mặc dù Rico thường được áp dụng với tội phạm có tổ chức, bà Willis từng sử dụng đạo luật này cách đây 7 năm, để kết tội 11 giáo viên ở Atlanta về việc sửa điểm kiểm tra cho học sinh của họ.
Đại bồi thẩm đoàn đặc biệt có thể thu thập bằng chứng đến tháng 5/2023. Tuy nhiên, không giống như các đại bồi thẩm đoàn thông thường - họp trong 2 tháng và đưa ra cáo trạng - nhóm này chỉ có thể đệ trình một báo cáo đề nghị truy tố.
Sau đó, bà Willis phải quyết định xem có tuân theo khuyến nghị này hay không và chỉ định một bồi thẩm đoàn thường xuyên để đưa ra bản cáo trạng chống lại ông Trump hoặc bất kỳ ai khác.
Song ông Carlson dự đoán nếu đại bồi thẩm đoàn đặc biệt đề nghị truy tố, công tố quận sẽ tiến hành.
“Bà ấy là một người mạnh mẽ và táo bạo. Tôi tin rằng bà ấy sẽ làm được”, ông nói.
