Chiều 26/12, trong lúc thi công đào đất chuẩn bị làm đường nội bộ trong khuôn viên Bưu điện Phú Thọ (270 Lý Thường Kiệt, phường 14, quận 10, TP.HCM), các công nhân đã phát hiện ngôi mộ bằng đá xanh có niên đại hàng trăm năm.
Ngôi mộ có kích thước khoảng rộng hơn 1,2 m, dài hơn 2 m, thành mộ cao gần 1 m, trước có tấm bia bằng đá xanh ở chân mộ đã bị nghiêng do quá trình đào đất.
 |
| Mộ cổ được phát hiện. |
Nội dung tấm bia với dòng chữ “Chợ Lớn châu thành - nhất quận hộ trưởng, hiển tổ tính Nguyễn tự Văn Xướng chi mộ”, tạm dịch: Mộ (ông) tổ Nguyễn Văn Xướng, Hộ trưởng (ở) Châu Thành Chợ Lớn. Người lập mộ là cháu đích tôn tên Nguyễn Văn Hậu.
Trên bia có ghi quốc hiệu “Đại Nam” và dòng lạc khoản ghi “tuế thứ Ất Tỵ niên đông nguyệt trung hoán” (lập mộ giữa tháng 10, năm Ất Tỵ).
Đánh giá sơ bộ của một số nhà nghiên cứu, căn cứ vào mức độ tróc lở và bào mòn của mặt đá bia, niên đại của ngôi mộ này muộn nhất cũng vào năm 1905.
 |
| Tấm bia bằng đá xanh ở chân mộ đã bị nghiêng. |
Thậm chí, niên đại ngôi mộ này xưa hơn, cụ thể năm Ất Tỵ ghi trên bia có thể là năm 1845 dương lịch; khi tên nước ta lúc ấy (do vua Minh Mạng đặt năm 1838) là Đại Nam.
Theo một số nhà nghiên cứu, Hộ trưởng là một chức được dùng sau khi Pháp chiếm toàn bộ Nam Kỳ (1867). Như vậy, nếu một người mất vào năm 1845 khó có thể là Hộ trưởng. Nếu lấy niên đại Ất Tỵ là 1905, đến nay ngôi mộ cũng đã 111 tuổi.
Đơn vị vẫn đang thi công nhưng tránh đụng chạm vào phần mộ để chờ ý kiến của ngành văn hóa.
