|
|
"Gã lùn" Guzman bị bắt hồi tháng 2/2014. Ảnh: AFP |
Nhà chức trách Mexico tuyên bố đã bắt được trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzman, sau nửa năm y đào tẩu khỏi nhà tù an ninh bậc nhất đất nước. Guzman bị bắt tại khách sạn mà y đang lẩn trốn, sau cuộc đấu súng giữa lực lượng thủy quân lục chiến với tay chân của y ở Los Mochis, thành phố ven biển ở phía tây bắc Mexico.
Vụ vượt ngục táo tợn hồi tháng 7/2015 là lần thứ 2 tên Guzman trốn thoát khỏi các nhà tù. Theo NBC News, có lẽ cách duy nhất để ngăn tên tội phạm trốn thoát một lần nữa là chuyển hắn đến Mỹ.
Chính quyền Mỹ từng đưa ra giải pháp này khi Guzman bị bắt giữ năm 2014. Nhưng Mexico phản đối và tuyên bố rằng đây là vấn đề liên quan đến chủ quyền quốc gia, đồng thời gạt bỏ những lo ngại rằng trước đó tên tội phạm đã vượt ngục năm 2011.
Tuy nhiên, nhà tù an ninh nghiêm ngặt nhất Mexico chỉ có thể giữ chân y trong chưa đầy 1,5 năm. Trong khi đó, kế hoạch tẩu thoát của Guzman còn dấy lên nghi ngờ về sự đồng loã của chính phủ.
Một số cơ quan pháp lý của Mỹ ở San Diego, Brooklyn, NY, El Paso, Miami muốn xét xử Guzman về tội buôn bán ma túy liên bang. Chicago còn coi y là kẻ thù công khai số 1 sau Al Capone - một tay gangster từng cầm đầu tổ chức tội phạm chuyên buôn lậu rượu và có nhiều hành động bất hợp pháp những năm 1930.
Tuy nhiên, giới chức Mexico tỏ ra không rõ ràng với đề nghị dẫn độ Guzman của Bộ Tư pháp Mỹ. Một thẩm phán Mexico đã phê duyệt sau ngày y trốn thoát, nhưng lệnh này sau đó bị huỷ bỏ.
Quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào Tổng thống Enrique Pena Nieto, người ca ngợi vụ bắt giữ Guzman là thắng lợi của luật pháp Mexico.
"Tổ chức pháp quyền của chúng ta đã một lần nữa cho thấy rằng các công dân hoàn toàn có thể tin tưởng họ", Nieto tuyên bố hôm 7/1.
Ông Nieto sẽ phải đối mặt với áp lực rất lớn khi dẫn độ Guzman sang Mỹ, nơi y sẽ bị giam giữ trong các nhà tù siêu an ninh bật nhất thế giới. Nhưng nếu Guzman tẩu thoát khỏi nhà tù Mexico lần thứ 3, điều này sẽ làm mất uy tín của chính phủ và rạn nứt mối quan hệ vốn đã mong manh giữa hai nước.
 |
| Đường hầm thoát ngục lần 2 của trùm ma tuý Mexico. Ảnh: AFP |
Mỹ và Mexico bắt tay hợp tác những năm gần đây để bắt Guzman. Trong đó, chính quyền Tổng thống Obama đã chia sẻ thông tin tình báo và các công cụ thực thi pháp luật như vệ tinh và hệ thống nghe lén.
Giới chức Mỹ lo ngại việc chia sẻ quá nhiều thông tin với Mexico vì một số bằng chứng cho thấy thông tin có thể được cung cấp bí mật cho các tổ chức buôn bán ma túy của Mexico, trong đó có băng đảng Sinaloa của Guzman. Trong vụ vượt ngục của "gã lùn" hồi tháng 7, Mỹ đã cảnh báo Mexico hai tuần trước đó. Tuy nhiên, một quan chức cấp cao của Washington cho biết Mỹ vẫn tiếp tục hỗ trợ Mexico.
Michael Braun, cựu giám đốc điều hành của Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA), nói rằng ông không nghĩ Tổng thống Mexico sẽ chấp nhận rủi ro khi Guzman tẩu thoát lần thứ 3.
"Tôi không nghĩ rằng Nieto sẽ bối rối như thời gian qua. Nếu Guzman không bị giết trong quá trình truy bắt, ông ấy dẫn độ hắn về Mỹ. Tôi hy vọng sẽ nhìn thấy hắn ở Mỹ, nhưng thời gian sẽ cho câu trả lời", Braun nói.
Tuy nhiên Jimmy Gurule, một cựu công tố viên của Mỹ, dự đoán rằng Nieto sẽ tiếp tục phản đối giải pháp dẫn độ Guzman. Theo Gurule, đây không chỉ là vấn đề về chủ quyền quốc gia. Nhiều khả năng Guzman, tên tội phạm nổi tiếng với tài hối lộ các quan chức, có thể còn tiết lộ thêm nhiều bí mật về nạn tham nhũng ở Mexico.
"Tôi cho rằng không còn nghi ngờ gì nữa, hắn ta có thông tin giá trị về tình trạng tham nhũng của chính phủ. Và nếu thông tin được tiết lộ, nó sẽ là điều đáng xấu hổ của chính phủ Mexico", Gurule nhấn mạnh.
Quyết định giao nộp Guzman của ông Nieto sẽ làm gia tăng lo ngại an ninh ở Mỹ và kéo theo một cuộc tranh giành của các công tố viên liên bang.
Tuy nhiên, việc này từng có tiền lệ. Tên trùm ma tuý Edgar Valdez Villarreal cũng từng bị dẫn độ sang Mỹ hồi tháng 10. Osiel Cardenas Guillen, thủ lĩnh nhóm Gulf, đã bị bắt giữ năm 2003 và dẫn độ sang Mỹ 4 năm sau đó.
