Với Argentina của Lionel Messi, đây là “đêm chung kết” đã chờ đợi từ rất lâu. Con đường tới vinh quang dù gập ghềnh nhưng họ vẫn đều đều tiến bước. Người ta không thể ngừng những so sánh không tránh khỏi giữa Messi với Diego Maradona.
Maradona tựa như chuẩn mực hão huyền để Messi chạm tới, đó là niềm vui trọn vẹn khi nâng cao chiếc cúp vô địch. Cái bóng khổng lồ của Maradona phủ lên Lionel Messi nhỏ bé ngày một rõ hơn bao giờ hết.
Từ đài phát thanh Argentina, lan sang tới tận báo chí Đông Nam Á cũng như truyền thông châu Âu và Mỹ, ngày càng nhiều sự so sánh giữa hai cầu thủ, kéo theo đó xuất hiện cả quan điểm như bằng cách nào đó, Messi phải trở thành “Maradona-phiên-bản-tốt-hơn”.
Bức họa Lionel Messi tại Rosario, Argentina - nơi Messi lớn lên. |
Thoát khỏi cái mác “Maradona hóa”
“Liệu có thể nói những gì đang thực sự xảy ra, theo khía cạnh xã hội-vũ trụ, là chúng ta đang chuyển từ sự so sánh giữa hai thứ sang sự hợp nhất?”, Sergio Chodos, một người Argentina cuồng nhiệt đã theo dõi cả Maradona lẫn Messi thắc mắc.
Sau trận tứ kết với Hà Lan, tất cả dường như đều nhất trí: Messi thực sự đã bị “Maradona hóa” – những bình luận như “phía trong Messi là Maradona” hay “tâm hồn Messi bị Maradona chiếm hữu” là chuyện thường thấy trên báo chí Argentina cũng như truyền thông quốc tế.
Nhận thức này bị ảnh hưởng sau một loạt phản ứng có vẻ khác lạ của Messi trong và sau trận đấu với Hà Lan. Messi đả kích trọng tài, mất bình tĩnh và to tiếng với tiền đạo người Hà Lan Wout Weghorst trong cuộc phỏng vấn sau trận đấu: “Mày nhìn cái gì ngớ ngẩn vậy? Đi chỗ khác."
Cây viết Marcela Mora y Araujo của tờ Telegraph tin rằng: "Messi gần như sẽ không trở thành Maradona; những gì chúng ta đang thấy chính là Messi với phiên bản rõ ràng nhất của chính mình - ngày càng thoải mái hơn với những gì muốn thể hiện, trở nên quyết đoán hơn với cá tính độc đáo của riêng mình, và tuyệt vời hơn với phong cách lãnh đạo của chính mình".
Messi ghét thua dù là trong bất kỳ điều gì, ngay cả trò chơi bài, xúc xắc. Bất cứ điều gì. Trong một thời gian dài khi còn nhỏ, Messi không nhận ra mình chơi bóng giỏi như thế nào, vì anh thầm nghi ngờ các anh trai và bạn bè của họ cố tình để Messi thắng – nhằm tránh cơn giận dữ khi thua cuộc của “El Pulga”.
Ý kiến càng được củng cố bằng lời các đồng đội hiện tại của Messi, được phát sóng trong một bộ phim tài liệu nội bộ về Copa America trên Netflix. Các cầu thủ Argentina tiết lộ, nỗi sợ hãi nhất định của mọi người là khi khiến Messi tức giận.
Vì vậy, những biểu hiện tức giận và thất vọng của Messi không phải là điều gì mới mẻ. “Sự bùng nổ” của Messi trước Hà Lan, trước các cầu thủ và huấn luyện viên, không đơn giản giống Maradona về tính cách, đó là rất giống với phiên bản thật sự của Messi.
Con người thật của một vĩ nhân
Ngay cả những từ ngữ Messi lựa chọn to tiếng với người khác cũng thật ngây ngô: “Biến đi, đồ ngốc”. Ai còn nói như vậy chứ? Từ tiếng Tây Ban Nha Messi sử dụng, “bobo”, gần như không còn được phổ cập nữa. Kiểu diễn đạt này có lẽ được sử dụng bởi một nhân vật trong tiểu thuyết của tác giả thế kỷ 20 Roberto Arlt, hoặc bởi một bà cụ ở nông trại: “Bạn đã làm đổ súp của mình rồi, bobo”.
Đó là sự bùng nổ truyền thông kỳ lạ, độc đáo đến nỗi ngay lập tức từ ngữ này trở thành thương hiệu của Messi. Hình xăm, áo phông, thậm chí cả rượu vang, các bản phối để lồng tiếng và nhạc cumbia đã lan truyền chóng mặt.
Maradona sẽ còn thô tục hơn Messi - ông có lẽ sẽ phát minh ra cách xúc phạm mới dành riêng cho Weghorst - sử dụng những từ tục tĩu với nhiều sát thương hơn. Messi vẫn giữ được sự đơn thuần như trẻ thơ trong cách sử dụng ngôn ngữ, luôn đơn giản và cơ bản, hoàn toàn trái ngược với sự “quỷ quyệt” của Maradona.
Hình ảnh Messi khiêu khích đối phương trong trận đấu gặp Hà Lan tạo ra một cơn sốt tại quê nhà Argentina. |
Sau những đồn đoán đi xa về những trò “hề” của Messi và các đồng đội, huấn luyện viên Lionel Scaloni cùng các cố vấn của ông là Walter Samuel và Pablo Aimar – cũng như bản thân Messi, đã nhanh chóng dẹp bỏ mọi suy nghĩ về lời buộc tội hoặc tức giận nằm ngoài kiểm soát.
Trận bán kết với Croatia thể hiện sự tương phản rõ rệt trong con người Messi, cả trên sân lẫn phản ứng sau đó. Một chiến thắng thoải mái, không còn những phản ứng kích động như trong trận tứ kết. “Vào những thời điểm như thế này, mọi thứ đều bị phóng đại,” Scaloni nói khi được hỏi về lùm xùm sau trận đấu với Hà Lan. “Chúng tôi cảm thấy điều quan trọng là không viết gì, không nói gì để đảm bảo không có gì bị khuếch đại”.
Không còn hình ảnh Messi cô độc
Messi đồng tình về ý kiến của Scaloni bằng những nhận xét sâu xa về “sức nóng tại thời điểm” và để mọi người hiểu anh không ác cảm với ai. Đây là phát biểu “không có lợi” đối với các phóng viên khi họ muốn thêu dệt nên câu chuyện kỳ phùng địch thủ. Maradona từng gắn liền với điều này. Biểu tượng thể thao của Argentina luôn đơn độc chiến đấu chống lại nghịch cảnh: luôn là ông tìm cách chống lại thế giới. Trên sân, các đồng đội sẽ tìm cách đưa bóng cho Maradona và để ông giải quyết trận đấu một mình.
Messi rất khác. Messi cần một hệ thống hoạt động, một cỗ máy được bôi trơn để anh có thể biết mọi người xung quanh mình sẽ ở đâu và họ sẽ di chuyển theo hướng nào. Bằng cách này, El Pulga có thể kiểm soát bóng và cảm nhận được vị trí của những người khác rồi thực hiện ý tưởng của mình một cách hoàn hảo.
Một ví dụ rõ nhất về phẩm chất thiên tài của Messi đến ở trận đấu tứ kết gặp Hà Lan. Sự sáng tạo và nhãn quan chiến thuật tuyệt vời được phô diễn pha kiến tạo để Nahuel Molina ghi bàn mở tỷ số. Đó chỉ là một trong những ví dụ rất nhỏ trong số những pha bóng thiên tài mà Messi đã tạo ra.
Thật khó để trả lời những câu hỏi trong pha bóng đó. Liệu Messi đã nhìn thấy Molina trước khi chuyền chưa? Messi đã làm thế nào khi anh ấy luôn cúi đầu, mắt đưa theo trái bóng và có rất nhiều cái bóng áo cam bao quanh?
Pha kiến tạo phi thường của Messi cho Molina là điều mà "El Pulga" biến nó trở thành bình thường. |
Khoảnh khắc Messi quyết định tung ra đường chuyền chính xác đó có thể được xem đi xem lại nhiều lần mà không thấy chán. Sự tinh tế trong pha kiến tạo đó của số 10 không thể diễn ra nếu không có sự hỗ trợ của cả hệ thống 11 cầu thủ Argentina chơi đúng theo ý đồ của HLV Lionel Scaloni. Messi không thể tự làm điều đó một mình.
Đây là điểm khác biệt lớn nhất giữa Messi và Maradona. Huyền thoại quá cố của bóng đá Argentina dù luôn được coi là một người chơi đồng đội, thế nhưng trách nhiệm mà Maradona gánh vác trên sân lớn lao hơn nhiều. Kế hoạch của “Albiceleste” lúc đó khá đơn giản: đưa bóng cho Maradona và ông sẽ làm phần việc còn lại.
Messi không thể làm hết mọi thứ. Anh phù hợp hơn với vai trò lớn lao trong tập thể hùng mạnh. Messi cần Molina “bắn tín hiệu” về vị trí của mình. Chính điều đó giúp Messi không cần “nhìn” Molina ở đâu nhưng vẫn biết vị trí và cách di chuyển của hậu vệ phải bên phía Argentina.
Trong trận đấu gặp Croatia, Messi thêm lần nữa mang đến những xúc cảm khó tả với cảm quan vị trí của đồng đội trong bàn thắng ấn định tỷ số 3-0. Cái cách Messi gambeta - rê bóng, lừa qua Josko Gvardiol và biến trung vệ vốn chơi quá hay tại giải đấu lần này trở thành một cầu thủ nghiệp dư - đã trở thành thương hiệu không chỉ của M10 mà còn của khí chất bóng đá Argentina mà người xem luôn mến mộ.
Messi là độc nhất
Qua từng trận đấu tại World Cup, Messi ngày càng tìm thấy bản ngã của mình. “El Pulga” an tâm chơi bóng trong tập thể hiểu rõ anh cần gì. Hình tượng Messi cũng có sự biến chuyển theo thời gian. Thay vì hình ảnh Messi lầm lỳ, ít biểu lộ cảm xúc, người hâm mộ giờ đây được chứng kiến con người thật của M10 trên sân.
Ý nghĩ so sánh Messi và Maradona cần phải được dẹp bỏ. Chính điều này trở thành trở ngại hơn là động lực trong suốt sự nghiệp ĐTQG của “El Pulga”. Trên đất Qatar, Messi trở thành một con người độc lập trong suy nghĩ, nhân cách vui, buồn, giàu cảm xúc được bộc lộ ngày càng rõ hơn trước hàng trăm ống kính máy quay dõi theo từng chuyển động của số 10.
M10 cần một màn trình diễn phi thường cuối cùng để nói lời chào tạm biệt tới World Cup trong vinh quang. |
Cả 2 đã phải trải qua rất nhiều làn sóng thị phi suốt sự nghiệp. Đó dường như là điểm chung duy nhất mà những ngôi sao tầm cỡ của bóng đá thế giới phải đối mặt. Với tư cách thủ lĩnh cùng tấm băng đội trưởng trên tay, họ đều đáp trả bằng màn trình diễn trên sân, theo những cách của riêng mình.
Sợi dây liên kết Maradona và Messi là cách phản ứng trước truyền thông. Chodos phát biểu: “Thật khó để một người thủ lĩnh có thể cảm thấy thoải mái khi đứng trên đỉnh cao nhất. Đó là cái giá phải đánh đổi khi ngồi ở vị trí mà không phải ai cũng ngồi được. Vượt qua được áp lực là điều phải làm, và phần thưởng sau đó là danh vọng trường tồn. Messi đang ở trên đỉnh Olympus, khác với cái cách mà Maradona từng chinh phục”.
Không ai trải thảm đỏ cho bạn để đi tới trận đấu cuối cùng. Mỗi trận đấu đều là một thử thách mới, và bạn phải biết cải thiện những điểm chưa đạt để tiến bước thật chắc trên con đường chông gai đó. Cảm xúc là điều suýt chút nữa khiến Argentina phải trả giá ở tứ kết. Messi và đồng đội đã tiệm cận sự hoàn hảo ở trận đấu sau đó gặp Croatia.
Đồng hành cùng Argentina trên chuyến hành trình này là hàng triệu CĐV tại quê nhà, những lời tán dương trong suốt hành trình và một lượng lớn người hâm mộ đội bóng áo trắng xanh trên toàn thế giới. Argentina không thể bộc lộ bất cứ sai lầm nào ở thời điểm hiện tại. Bất cứ sai lầm nào ở trận chung kết sẽ là bài toán khó để có thể sửa chữa và xoay chuyển.
Argentina bước vào sân chơi World Cup với tâm lý không thể bị đánh bại. Đó là sai lầm mà đoàn quân của Scaloni mắc phải trong trận thua Saudi Arabia trong ngày ra quân. Suy nghĩ mình là người giỏi nhất thế giới, sẵn sàng đón tiếp bất cứ đối thủ nào bên kia sân là điều Maradona từng phải trả giá.
Messi cần phải gạt bỏ thứ ảo mộng của cả một dân tộc dành cho anh lúc này. Chỉ khi chơi bóng với con người thật nhất cùng sự điềm tĩnh và trưởng thành của con người trần tục, Messi mới có thể tìm thấy cảm hứng trên sân và đóng vai trò nhạc trưởng trong giai điệu Tango đầy mê hoặc tại sân Lusail.
Trước mắt Messi là trận đấu cuối cùng nhưng quan trọng hơn cả tại sân chơi World Cup. Trước mắt Messi là vòng nguyệt quế và vị trí tối cao trên đỉnh Olympus của bóng đá. Messi không cần phải giống Maradona. Messi là độc nhất, là biểu tượng của vẻ đẹp và sự tinh túy của bóng đá.
Kỳ World Cup đầy bất ngờ
World Cup 2022 đang được giới chuyên môn đánh giá là một trong những kỳ Cúp Thế giới đáng xem nhất lịch sử với dấu ấn đậm nét từ các đại diện châu Á và nhất là châu Phi. Một trong những bất ngờ tương tự từng được viết trong cuốn The official history of FIFA World Cup, xuất bản năm 2019