Với công nghệ phát triển như hiện nay, sách giả được làm tinh vi, khiến người mua khó phân biệt thật - giả. Bên cạnh đó, các trang bán sách lậu trên mạng còn sử dụng nhiều mánh khóe lừa độc giả.
 |
| Mạo danh nhà xuất bản, đăng hình sách thật, quảng cáo sách theo nội dung là cách các trang sách giả đánh lừa người mua. Ảnh: Quỳnh Trang. |
“Treo đầu dê, bán thịt chó”
Nếu đi mua sách theo cách truyền thống, ít nhiều có thể phân biệt được đâu là sách thật, đâu là sách giả qua màu sắc trang bìa, cách đóng xén có cẩn thận không, in ấn chất lượng hay không.
Khi mua qua mạng, người mua chỉ có thể nhìn ảnh sách và tin lời người bán. Các trang bán sách giả trên mạng xã hội, gian hàng trên chợ thương mại điện tử thường lợi dụng điểm này để tiếp thị sách giả.
Để lấy lòng tin người mua, trước hết, các trang bán sách giả trên mạng xã hội thường dùng tên nghe có vẻ tri thức, như “trí thức”, “tiệm sách”, “mọt sách”, “tủ sách tinh hoa”.
Một số trang đạo, nhái cả tên các nhà xuất bản (NXB), công ty sách uy tín, như: “Kho sách NXB Trẻ”, “NXB Nhã Nam”. Một số trang lấy tên "câu view" như: “kho sách”, “xả kho”, “tổng kho sỉ lẻ”.
Bước tiếp theo, các trang này lấy hình ảnh sách thật đăng tải, nhưng thực chất, sách giao dịch là giả. Các trang này cũng thường đưa ra những bài quảng cáo sách theo chủ đề, đánh vào mục đích của người mua như: “Bí kíp kinh doanh”, “sách để thành đạt”, “kỹ năng bán hàng tuyệt đỉnh”, “combo dạy con”.
3 cuốn của tác giả Vãn Tình thuộc hàng best-seller dòng sách kỹ năng gồm Bạn đắt giá bao nhiêu, Khí chất bao nhiêu hạnh phúc bấy nhiêu, Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài. Trên một số trang bán sách lậu qua mạng xã hội, hình ảnh sách là thật, thậm chí là ảnh của nhà phát hành (Bloom Books), nhưng sách bán lại là giả.
Trong bức thư kêu cứu mới đây, NXB Kim Đồng cũng vạch trần thủ đoạn của các trang bán sách giả: “Người bán sách lậu sử dụng tài khoản ảo trên các mạng xã hội để bán sách giả, sách in lậu với mức giá các nhà xuất bản chân chính, không thể cạnh tranh nổi. Họ ngang nhiên sử dụng hình ảnh sách thật của NXB Kim Đồng để quảng cáo, lừa người mua. Người mua nhìn ảnh sách thật và bị hấp dẫn bởi chiết khấu quá cao, giá bán rẻ mà đăng ký mua để nhận được sản phẩm giả".
 |
| Sách thật (trái) do NXB Văn học và Đông A phát hành, sách giả ghi tên một NXB đã giải thể từ lâu. Ảnh: Đông A. |
Sách giả giá cao gần gấp đôi sách thật
Một thủ đoạn tinh vi hơn của giới sách giả là nâng giá bìa lên cao, sau đó rao bán giảm giá, nhằm đánh vào thị hiếu thích rẻ của người mua.
Đông A là đơn vị nắm bản quyền tiếng Việt các tác phẩm của Mario Puzo. Một bộ sách gồm Bố già, Đất máu Sicili, Ông trùm cuối cùng, Luật im lặng, Cha con giáo hoàng có giá bìa chính thức 610.000 đồng, bán tại các kênh của Đông A có chiết khấu 30%, còn 427.000 đồng.
Fanpage Ngôi nhà tri thức nâng giá bán của bộ sách Mario Puzo từ 610.000 đồng lên 1.192.000 đồng (gần gấp đôi so với giá sách thật). Sau đó, trang này tuyên bố “sale kịch sàn”, còn 499.000 đồng. Giá này còn cao hơn mức chiết khấu sách thật của Đông A.
Khi được hỏi về nguồn gốc, xuất xứ của sách, đại diện fanpage này trả lời bộ sách được in chuẩn của nhà xuất bản Phương Đông, hàng xuất dư, chất lượng in 100%. Trên thực tế, sách thật của Đông A do NXB Văn học cấp phép. Hiện nay, không có nhà xuất bản nào tên “Phương Đông”.
Một nhân viên của Đông A đã đặt mua bộ sách và cho biết các cuốn trong đó đều có chất lượng bìa, giấy in rất xấu, màu sắc bìa không đúng với thực tế, mực in bị mờ, chưa kể các lỗi liên quan nội dung.
Ngoài Ngôi nhà tri thức, một số fanpge cũng rao bán bộ sách Bố già với cùng giá, cách thức quảng cáo như trên.
 |
| Những đơn hàng sách giả do First News mua. Ảnh: First News. |
Không chỉ trên mạng xã hội Facebook, các gian hàng cũng dùng chiêu thức này để trà trộn sách lậu khi đưa lên sàn thương mại điện tử.
Ông Nguyễn Văn Phước - Giám đốc Công ty sách First News Trí Việt - cho biết nhân viên của ông đã đặt mua một số ấn bản giảm giá cao trên chợ điện tử.
Đơn cử, bộ sách 16 tập Hạt giống tâm hồn được gian hàng sách lậu đăng hình sách thật, rồi giảm giá từ 60% đến 70%. Mua sách đó về, mở ra xem, đó là sách giả, sai sót chính tả, chất lượng giấy, in xấu.
Giá một cuốn Hạt giống tâm hồn của First News là 42.000 đồng, trong khi sách giả để giá bìa 50.000 đồng, sau đó đưa ra mức chiết khấu cao để “dụ” người mua.
"Đó là hành vi đánh lừa bạn đọc, trốn thuế và tiếp tay tiêu thụ hàng giả vi phạm pháp luật trắng trợn”, ông Nguyễn Văn Phước viết trên trang cá nhân.
Bà Trần Thị Tám - Luật sư sở hữu trí tuệ tại Công ty IPCom Việt Nam - cho biết pháp luật quy định về hành vi làm, buôn bán sách lậu chia làm hai loại, có các chế định pháp luật riêng điều chỉnh là Luật Xuất bản và Luật Sở hữu Trí tuệ.
Cụ thể, hành vi in ấn xuất bản phẩm, tàng trữ, phát hành những xuất bản phẩm không phép quy định tại Nghị định 159/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, xuất bản và hành vi xâm phạm quyền sao chép tác phẩm quy định tại Nghị định 131/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan.
Tương ứng mức độ hành vi, Bộ luật Hình sự cũng quy định truy tố hình sự đối với người vi phạm hoạt động xuất bản hoặc thực hiện hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan (quy định tại Điều 225 Bộ luật Hình sự).
Các hành vi này, nhẹ thì bị phạt tiền với mức cao nhất khoảng 300 triệu đồng, nặng có thể bị phạt tù hoặc cải tạo không giam giữ trong trường hợp bị truy tố hình sự.
