Theo một số nguồn tin, trong lúc cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị rời nhiệm sở, các trợ lý ở Cánh Tây (Nhà Trắng) và các nhân viên vận chuyển của chính phủ vội vàng xếp tài liệu và các đồ đạc vào các thùng đồ.
Các thùng này sẽ được chuyển đến dinh thự của ông Trump ở Mar-a-Lago, bang Florida cùng với những tập hồ sơ được đóng gói trước đó, theo NBC News.
Đến Mar-a-Lago, các thùng tài liệu này được đưa vào phòng lưu trữ.
Nhưng tại thời điểm đó, ít ai biết rằng những tài liệu nhạy cảm này có thể ảnh hưởng an ninh quốc gia. Và càng ít ai ngờ được đó lại là nguyên nhân khiến các đặc vụ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) thực hiện một bước đi chưa từng có trong lịch sử - khám xét nhà riêng của một cựu tổng thống.
Thói quen của cựu tổng thống
Phong cách xử lý các tài liệu Nhà Trắng của ông Trump được những người từng làm việc với ông mô tả là bừa bãi và có một không hai. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến những rắc rối mà ông đang đối mặt.
 |
| Trang tin Axios hôm 8/8 đưa tin ông Trump từng vứt một số tài liệu của Nhà Trắng vào bồn cầu. Ảnh: Axios. |
Theo nhiều trợ lý của cựu tổng thống và các báo cáo, ông Trump cũng từng xé các hồ sơ, khiến cho các trợ lý của ông phải thu gom chúng từ thùng rác và sàn nhà để dán lại.
Trong một cuộc phỏng vấn, John Bolton, cựu cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump, nhớ lại: “Điều đó khiến mọi người luôn lo lắng”.
Ông Bolton cũng từng chỉ trích gay gắt cựu tổng thống. Ông cho biết: “Ông Trump có thói quen thu thập các tài liệu tình báo”. “Có Chúa mới biết ông ấy làm gì với các tài liệu này”.
NBC News cũng dẫn lời các cố vấn, người thân tín và cựu trợ lý cho biết ông Trump thường để lại việc dọn dẹp cho những người dưới quyền.
Vào cuối ngày, họ dọn dẹp bàn làm việc của ông ấy và đặt những tài liệu vào một cái hộp trên sàn nhà. Trên bàn thường có đủ các loại giấy tờ như ghi chú, các tờ giấy ghi nét vẽ nguệch ngoạc, các mẫu báo, email được in ra, cách sắp xếp mới cây trồng tại một sân golf.
Khi đầy, hộp này sẽ được trợ lý mang đi cất ở một nơi khác. Khi cựu tổng thống có chuyến công du, trợ lý đôi khi phải mang theo chiếc hộp như vậy.
Ông Trump cũng giữ lại các món đồ mang giá trị tình cảm. Những người thân cận cựu tổng thống cho biết ông yêu cầu giữ lại những món đồ thú vị như ảnh giám sát, thư của các nhà lãnh đạo nước ngoài như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Canada Justin Trudeau, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Ông Trump dường như đặc biệt thích thư của nhà lãnh đạo Triều Tiên.
Trong một cuộc phỏng vấn, ông Bolton đề cập đến một bức thư mà ông Trump nhận được từ ông Kim và cho biết: "Ông John Kelly (cựu chánh văn phòng Nhà Trắng) đã lấy nó và chúng tôi đã đặt nó trở lại đúng vị trí". “Chúng tôi đưa lại cho ông Trump một bản sao của lá thư. Ông ấy có thói quen lấy đồ và bạn sẽ không bao giờ nhìn thấy nó lần nữa”.
"Cuộc rời đi hỗn loạn"
Những hành động này đã liên tục tạo ra rắc rối khi ông còn đương nhiệm. Và giờ đây, nó lại tạo nên những rào cản cho nỗ lực tái tranh cử chức tổng thống Mỹ vào năm 2024 của cựu tổng thống.
 |
| Các trợ lý mang các thùng tài liệu, vật dụng lên Không lực Một trước khi cựu Tổng thống Donald Trump rời Nhà Trắng vào ngày 20/1/2021. Ảnh: DW. |
Bên cạnh cuộc điều tra về các tài liệu mật đang diễn ra, ông Trump đã phải đối mặt với cuộc điều tra liên quan đến nỗ lực vô hiệu hóa chiến thắng của ông Biden ở bang Georgia và cuộc điều tra liên quan đến vai trò của ông trong cuộc bạo loạn đồi Capitol ngày 6/1/2021.
NBC News dẫn lời một nguồn tin giấu tên cho biết trong khi Quốc hội Mỹ thừa nhận chiến thắng của Tổng thống Joe Biden vào ngày 6/1/2021, ông Trump hành động như thể ông là người chiến thắng. Ông có rất ít những động thái để góp phần cho quá trình chuyển giao quyền lực được diễn ra suôn sẻ.
Nguồn tin trên cũng cho biết chỉ 2 tuần trước khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức, cựu Tổng thống Trump mới bắt đầu chuẩn bị nghiêm túc để rời Nhà Trắng.
“Đó là một cuộc rời đi hỗn loạn”, nguồn tin này nói. “Từ nhân viên cho đến những người vận chuyển Nhà Trắng đều chất đống mọi thứ vào những chiếc xe tải. Khi xe đến Mar-a-Lago, họ lại chất đống mọi thứ vào trong phòng kho. Ngoại trừ những thứ như quần áo của đệ nhất phu nhân, tất cả mọi thứ đều được chuyển đến đó”.
“Ông ấy (cựu Tổng thống Trump) không quan tâm đến những cái thùng. Ông ấy đang đau khổ vào thời điểm đó”, nguồn tin cho biết. “Theo thời gian, các nhân viên lại di chuyển các đồ đạc trong phòng lưu trữ. Nếu bạn đưa một người nhân viên vào trong phòng lưu trữ và hỏi: ‘Đâu là tài liệu của cựu tổng thống?'”, anh ta sẽ không thể nói cho bạn biết”.
Tuy nhiên, theo Bradley Moss, luật sư chuyên về luật an ninh quốc gia, lệnh khám xét của FBI lại đặt ra câu hỏi liệu ông Trump có biết mình đang giữ các tài liệu nhạy cảm đáng lẽ do chính phủ liên bang cất giữ hay không.
Có gì trong tài liệu ở Mar-a-Lago?
Một cựu trợ lý khác của Nhà Trắng cho biết ông Trump không bao giờ quan tâm nhiều đến việc quản lý hồ sơ.
Hồi năm 2021, Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Mỹ liên hệ và yêu cầu ông Trump chuyển giao các tài liệu theo quy định của Đạo luật Hồ Sơ Tổng thống. Các nguồn tin cho biết ban đầu, ông Trump cho biết ông đã chuyển giao mọi thứ nhưng trong kỳ nghỉ đông năm 2021, ông đã kiểm tra, tìm thấy một số hồ sơ và sau đó giao nộp chúng lại.
Tuy nhiên, hồi tháng 1, Cơ quan Lưu trữ Quốc gia Mỹ khẳng định còn thiếu nhiều hồ sơ và cho biết ông Trump đã chuyển giao 15 thùng hồ sơ. Do còn thiếu nhiều hồ sơ chứa thông tin mật, cơ quan này đã chuyển vụ việc đến Bộ Tư pháp để điều tra thêm.
 |
| Đặc vụ trước dinh thự của ông Trump tại Mar-a-Lago hôm 9/8. Ảnh: AFP. |
Đại diện của ông Trump cho biết họ tin rằng vấn đề đã kết thúc và tất cả các tài liệu đã được trả lại. Hồi tháng 6, sau khi tìm kiếm và nộp lại các hồ sơ, một trong những luật sư của ông Trump ký một văn bản cho thấy ông Trump không còn giữ những hồ sơ được quy định phải nộp lại nữa, theo New York Times.
Tuy nhiên, FBI thu thập thêm thông tin và cho thấy ông Trump vẫn đang giữ nhiều tài liệu nhạy cảm. Đây cũng là nguyên nhân dẫn đến cuộc khám xét dinh thự của cựu tổng thống ở Mar-a-Lago hôm 8/8.
Ông Taylor Budowich, người phát ngôn của cựu Tổng thống Trump, cho biết ông Trump đã "quan tâm rất nhiều" đến việc xử lý hồ sơ tổng thống. Ông cũng đổ lỗi cho Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp, cơ quan quản lý và hỗ trợ hoạt động cơ bản của các cơ quan liên bang, vì sự lộn xộn trong quá trình vận chuyển các tài liệu.
“Tổng thống Trump rất quan tâm đến tầm quan trọng của hồ sơ tổng thống và việc lưu giữ hồ sơ tổng thống. Điều này được thể hiện rõ đến nỗi cả ông và các đại diện của ông đã dành gần 2 năm làm việc cẩn thận với các đơn vị thích hợp để đảm bảo bất kỳ vật phẩm nào do Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp chuyển đi không đúng cách đều được trả lại một cách phù hợp”, ông Budowich cho biết.
Ở chiều ngược lại, Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp cho rằng “trách nhiệm đưa ra quyết định về những vật dụng, tài liệu nào được chuyển đi hoàn toàn thuộc vào tổng thống sắp mãn nhiệm và các nhân viên hỗ trợ của họ”.
Washington Post hôm 11/8 đưa tin rằng các đặc vụ FBI đang tìm kiếm các tài liệu mật liên quan đến vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, ông Trump phủ nhận điều này nhưng ông cũng ám chỉ rằng việc một cựu tổng thống sở hữu các tài liệu liên quan đến vũ khí hạt nhân không phải là điều chưa từng có.
Tuy nhiên, ngay cả những nhà phê bình như ông Bolton cũng không nghĩ ông Trump bất cẩn như vậy.
“Chúng ta không biết ông Trump có gì ở Mar-a-Lago và mọi người không nên phóng đại về nó cho đến khi chúng ta có nhiều thông tin hơn. Chỉ vì một mảnh giấy có chữ 'hạt nhân' ở đâu đó không có nghĩa là ngày tận thế sẽ đến nếu tài liệu đó lộ ra ngoài", ông Bolton nói.
