Phân tích
 |
Huấn luyện viên (HLV) Rangnick không gặt hái quá nhiều danh hiệu trong sự nghiệp. 10 năm gần đây, ông bỏ dở công việc huấn luyện để tập trung sự nghiệp quản lý bóng đá. Nhưng nhắc tới Rangnick, giới chuyên môn công nhận trình độ của một trong những chiến lược gia tạo nên cuộc cách mạng bóng đá.
Khoảng 20 năm trước, sẽ là điên rồ khi nói tiền vệ hào hoa ở vị trí số 10 phải chạy liên tục để phòng ngự từ sân đối phương. Hoặc tiền đạo cắm phải là vị trí phòng ngự đầu tiên.
Nhưng Rangnick hình thành ý tưởng điên rồ từ thời điểm đó. Để rồi giờ đây, Liverpool, Chelsea trên nền móng triết lý pressing của Rangnick đang nằm trong nhóm CLB mạnh nhất hiện tại.
 |
| Dàn HLV và các nhà quản lý bóng đá chịu ảnh hưởng từ Rangnick. Đồ họa: Karan Tejwani. |
10 giây để ghi bàn và triết lý của Rangnick
Câu chuyện bắt đầu từ Thomas Tuchel. HLV đã dẫn dắt Chelsea vô địch Champions League là cái tên đầu tiên xuất hiện trong video "Triết lý bóng đá" của Leipzig, chương trình kéo dài 12 phút, để chiếu cho các cầu thủ triển vọng của CLB theo dõi.
Video thực hiện trong mùa 2016/17, năm đầu tiên Leipzig giành quyền chơi ở Bundesliga, được sản xuất bởi Ralph Hasenhuttl. Thước phim giúp các cầu thủ cập nhật về xu hướng phát triển của chiến thuật bóng đá.
HLV Tuchel, khi đó dẫn dắt Borussia Dortmund, được ca ngợi vì phong cách: "Luôn chăm chỉ, phòng ngự chắc chắn, chuyển trạng thái nhanh và tất cả phải nỗ lực cải thiện". Tuchel đã nói: "Khi đội bóng định hình rõ cách chơi và vận hành tốt, thành công của họ chỉ là chuyện sớm muộn".
HLV khác ở Bundesliga xuất hiện trong video là Julian Nagelsmann của Hoffenheim - hiện dẫn dắt Bayern Munich. Trước đó, Nagelsmann thành công trong 2 năm dẫn dắt Leipzig.
Video dẫn lại phát biểu của Nagelsmann sau khi Hoffenheim thua Leipzig 1-2: "Lối phòng ngự của Leipzig hung hăng hơn và bám đuổi trên cường độ cao hơn hẳn chúng tôi. Đó là cách phòng ngự điển hình của các CLB hàng đầu châu Âu".
Đoạn video chỉ ra trọng tâm trong triết lý của Leipzig là phòng ngự. Rangnick, người tiên phong trong việc hình thành ý tưởng, và thực thi điều này, đã chia sẻ về khái niệm "Pressing chủ động theo hướng bóng". Đó là thế trận pressing của toàn đội, lấy quả bóng làm trung tâm, từ đó xoay chuyển thế phòng ngự sang tấn công.
Triết lý bóng đá cung cấp cái nhìn tổng quan về pressing. Trong đó, từng cầu thủ ở phần sân đối phương đều có vai trò tách biệt. Cụ thể là vị trí pressing đầu tiên, cầu thủ gây áp lực và một vị trí pressing mạnh trên mọi vị trí, trong khi các cầu thủ khác nỗ lực cắt hết khoảng trống của đối phương.
Cách triển khai đó tương tự khi CLB có bóng. Ít nhất một cầu thủ ngay lập tức di chuyển sâu để kéo giãn tuyến dưới đối phương, "Đánh bại cả không gian và thời gian của đối thủ", như những gì được viết lại từ cựu trợ lý PSV Lars Kornetka - một trong những học trò của Rangnick.
Với Rangnick, lý tưởng là ghi bàn trong 10 giây kể từ khi đoạt bóng từ pressing. Đây là "thời gian vàng", khiến đối phương không kịp thời gian để tổ chức đội hình. Bên cạnh đó, Rangnick cũng muốn cầu thủ áp dụng quy tắc 8 giây, kể từ lúc pressing để đoạt lại bóng.
Cách chơi đó không có gì mới lạ trong năm 2021. Nhưng những người chịu ảnh hưởng từ triết lý huấn luyện của Rangnick đang nâng tầm điều đó.
Giờ đây, các CLB hàng đầu ở Bundesliga đều ít nhiều chịu tác động từ triết lý của Rangnick. Đó là Eintracht Frankfurt (HLV Oliver Glasner), Borussia Dortmund (Marco Rose), Borussia Monchengladbach (Adi Hutter) và kể cả RB Leipzig (Jesse Marsch).
Danny Rohl, người làm trợ lý cho Hansi Flick ở mùa Bayern giành cú ăn ba, từng là người phân tích video cho đội trẻ Leipzig, sau đó chuyển tới Hasenhuttl và Southampton. Những học trò khác của Rangnick, như Tuchel, Roger Schmidt (PSV) đã ra nước ngoài và thành công.
Jurgen Klopp không phải học trò của Rangnick, nhưng đã học hỏi triết lý Gegenpressing và nâng tầm nó. Klopp gọi Rangnick là một trong những HLV vĩ đại nhất bóng đá Đức, nếu không nói quá là hay nhất lịch sử bóng đá Đức.
 |
| Tuchel luôn tôn trọng và ngưỡng mộ Rangnick. Ảnh: Reuters. |
Kiến trúc sư định hình phong cách cho Bundesliga
Rangnick từng khoác áo SSV Ulm ở giải hạng Ba Đức, nhưng không thể tiến lên cấp độ chuyên nghiệp. Ông trở thành cầu thủ kiêm HLV của CLB ở thị trấn nhỏ Viktoria Backnang. Năm 1983, Rangnick tình cờ gặp Valeriy Lobanovskyi của Dynamo Kyiv trong trại huấn luyện.
Rangnick lần đầu tiên tiếp cận cách chơi pressing của người Ukraine, điều ông chưa từng thấy trước đây.
Rangnick và cố vấn Helmut Gross bắt đầu học hỏi ý tưởng của Lobanovskyi, tiếp theo là Arrigo Sacchi ở Milan. Rangnick xây dựng cách chơi theo khu vực và pressing quyết liệt, đi ngược với xu hướng bóng đá thời bấy giờ. Nhưng Stuttgart, CLB của Rangnick khi đó, đã ủng hộ kế hoạch này.
Rangnick và Gross giữ vai trò HLV đội trẻ của Stuttgart, rồi mở đường cho triết lý bóng đá mới mà sau này được gọi là: "Trường bóng đá Stuttgart".
Tuchel là một trong nhiều nhiều HLV được trực tiếp học hỏi Rangnick. Cụ thể là ở giai đoạn Rangnick dẫn dắt Ulm, đưa CLB này tới Bundesliga 2 và Tuchel là cầu thủ của CLB.
Chấn thương đã phá hỏng sự nghiệp của Tuchel. Vài năm sau, Rangnick trở lại Stuttgart với tư cách HLV trưởng. Ông cho Tuchel cơ hội trở lại, nhưng vô ích. Sau đó, Rangnick hướng Tuchel theo nghiệp huấn luyện từ đội trẻ.
8 năm sau, Tuchel trở thành HLV trưởng của Mainz, khi mới 34 tuổi. "Tôi là sản phẩm điển hình của trường bóng đá Stuttgart. Cũng tương tự việc bạn được định hướng và nuôi dạy của cha mẹ. Ở Stuttgart, tôi được định hướng cho sự nghiệp HLV trẻ. Tôi đã cống hiến hết mình cho trường phái Stuttgart, với lối chơi pressing và xoay chuyển theo trái bóng", Tuchel cho biết.
Từ nền tảng sẵn có của Rangnick, Tuchel phát triển theo triết lý riêng. Giờ đây, ông dẫn dắt Chelsea vô địch Champions League 2020/21 và đang dẫn đầu Premier League mùa này.
Rangnick tiếp tục truyền cảm hứng cho mọi CLB ông đi qua, đặc biệt là Hoffenheim. Trong giai đoạn 2006-2011, Rangnick dẫn dắt Hoffenheim xây dựng lối chơi theo chiều dọc sân - đầu tiên ở Bundesliga. Ông cơ cấu lại lò trẻ, xây dựng chiến thuật và chuyển nhượng để phục vụ mục đích chung.
HLV 63 tuổi giữ chức giám đốc thể thao ở Salzburg và Leipzig từ 2012-2020. Trong thời gian đó, ông 2 lần làm HLV Leipzig. 10 năm qua, Rangnick ghi thêm dấu ấn ở khả năng phát hiện sớm các ngôi sao của làng bóng đá.
Rangnick đã nhìn ra loạt ngôi sao khi chỉ là "ngọc thô", bao gồm Erling Haaland (cựu cầu thủ Salzburg), Joshua Kimmich (Leipzig) hay Dayot Upamecano (từ Salzburg sang Leipzig và hiện tại là Bayern Munich).
Ông chuyển tới Lokomotiv Moscow, giữ chức giám đốc thể thao bằng bản hợp đồng 3 năm. Sau 5 tháng, Rangnick nhận lời mời làm HLV tạm quyền MU và đã gật đầu đồng ý.
Rangnick dẫn dắt MU 6 tháng, sau đó chuyển sang vai trò cố vấn trong 2 năm.
