Khi bạn định nghĩa tiết kiệm là khoảng trống giữa cái tôi và nguồn thu nhập của bạn thì bạn sẽ nhận ra rằng tại sao quá nhiều người với mức thu nhập đáng kể lại tiết kiệm được ít đến thế. Thật là chật vật và đi ngược lại bản năng khi hằng ngày bạn phải cố gắng khoe mẽ đến mức tối đa và bắt kịp với những người khác cũng đang làm điều tương tự.

Những người có thành công tài chính cá nhân lâu bền - không nhất thiết phải là những người có nguồn thu nhập cao - thường có xu hướng không mảy may quan tâm đến điều những người khác nghĩ về họ. Vì thế khả năng tiết kiệm của mọi người nằm trong tầm kiểm soát của họ nhiều hơn họ nghĩ.

Khoản tiết kiệm có thể tạo ra bằng cách tiêu ít hơn. Bạn có thể tiêu ít đi nếu bạn khát khao ít hơn. Và bạn sẽ khát khao ít hơn nếu bạn bớt quan tâm về điều mà những người khác nghĩ về bạn. Như tôi thường tranh luận trong cuốn sách này, tiền bạc phụ thuộc nhiều vào tâm lý hơn là tài chính. Và bạn không cần một lý do nhất định để tiết kiệm.

Mục tiêu thực sự của việc tiết kiệm thường bị nhầm lẫn. Ảnh: IStock.

Một vài người tiết kiệm tiền vì một khoản tiền đặt cọc mua nhà, hay một chiếc xe ôtô mới, hay vì nghỉ hưu. Điều đó thật tuyệt, tất nhiên. Nhưng tiết kiệm không yêu cầu một mục tiêu mua bán thức gì đó cụ thể cả. Bạn có thể tiết kiệm chỉ vì bản chất. Và thực sự thì bạn nên làm vậy. Mọi người đều nên vậy.

Việc tiết kiệm vì một mục tiêu cụ thể chỉ có ý nghĩa trong một thế giới có thể lường trước được. Nhưng trong thế giới của chúng ta thì không. Tiết kiệm là một hàng rào bảo vệ bạn khỏi khả năng gây bất ngờ không thể tránh được của cuộc sống vào những thời điểm tồi tệ nhất có thể.

Một lợi ích khác của tiết kiệm mà không gắn chặt với một mục tiêu chi tiền là điều mà chúng ta đã trao đổi trong chương 7: đạt được sự kiểm soát với quỹ thời gian của bạn.

Mọi người đều biết những món đồ hữu hình mà tiền bạc mua được. Món đồ vô hình mới khó để chúng ta hiểu, vì thế nó thường không được chú ý đến. Nhưng những lợi ích vô hình của tiền bạc có thể có giá trị lớn hơn rất nhiều và có khả năng làm tăng sự hạnh phúc của bạn hơn là những món đồ hữu hình được chúng ta coi là mục tiêu hiển nhiên cho việc tiết kiệm.

Tiết kiệm mà không có mục đích chi tiền trao cho bạn các lựa chọn và sự linh hoạt, khả năng chờ đợi và cơ hội để nắm lấy. Nó trao cho bạn thời gian để suy nghĩ. Nó để bạn thay đổi kế hoạch theo ý muốn. Mọi khoản tiết kiệm đều giống như giành lấy một điểm trong tương lai lẽ ra đã thuộc sở hữu của một ai đó khác và trao nó lại cho chính bản thân bạn. Sự linh hoạt và quyền kiểm soát thời gian đó là một khoản lợi nhuận vô hình trong số của cải của bạn.

Mức lợi nhuận trên tiền mặt trong ngân hàng có thể trao cho bạn những lựa chọn như thay đổi sự nghiệp, hay nghỉ hưu sớm, hoặc sự tự do không phải lo lắng gì là bao nhiêu? Tôi nói rằng con số đó không thể tính toán được. Nó không thể tính toán được theo hai cách. Nó quá lớn và quan trọng đến mức chúng ta không thể đặt một mức giá cho nó. Nhưng nó cũng thực sự không thể tính toán được theo nghĩa đen - chúng ta không thể đo đếm nó giống như chúng ta làm với tỷ lệ lãi suất được - và điều mà chúng ta không thể đo đếm thì thường bị ngó lơ.

Khi bạn không có quyền kiểm soát với thời gian của bạn, bạn bị buộc phải chấp nhận bất cứ sự không may mắn nào xảy đến với bạn. Nhưng nếu bạn có sự linh hoạt thì bạn có thời gian để chờ đợi những cơ hội phù hợp rơi vào tay bạn. Đây là khoản lợi nhuận ẩn giấu trên khoản tiết kiệm của bạn.

Khoản tiết kiệm trong ngân hàng với 0% lãi suất có thể thực sự sản sinh một khoản lợi nhuận tuyệt vời nếu chúng cho bạn sự linh hoạt để kiếm một công việc với mức lương thấp hơn nhưng có mục đích hơn, hoặc đợi cho những cơi hội đầu tư xuất hiện khi những người không có sự linh hoạt tương tự trở nên tuyệt vọng. Và lợi nhuận ẩn giấu đó ngày càng trở nên quan trọng.