“Tôi ở trong tù và nghe tiếng Nga được 10 tháng rồi. Tôi muốn nói chuyện”, ngôi sao bóng rổ Brittney Griner nói với Roger Carstens - đặc phái viên của tổng thống Mỹ phụ trách các vấn đề con tin và là người đã giúp Griner trở lại Mỹ vào ngày 11/12.
Sau đó, Griner hỏi ông Carstens về những người khác trên máy bay: “Nhưng, trước hết, những người này là ai?”.
“Griner đi ngang qua tôi và đến gặp từng thành viên trong phi hành đoàn, nhìn vào mắt họ, bắt tay và hỏi tên, kết nối với họ”, ông Carstens kể lại trong một cuộc phỏng vấn với CNN. “Điều đó thực sự tuyệt vời”.
Trong suốt chuyến bay kéo dài 18 giờ, ngôi sao bóng rổ của Mỹ đã dành khoảng 12 giờ để nói chuyện với những người khác trên máy bay.
Cuộc gặp không mong muốn
Theo ông Carstens, Griner đã chia sẻ cô có cảm giác rằng bản thân sắp trở về nhà vào ngày 10/12. Và cảm giác đó trở thành hiện thực khi cô gặp ông Carstens tại sân bay Abu Dhabi. Vị đặc phái viên nói với Griner: “Thay mặt Tổng thống Mỹ Joe Biden và Ngoại trưởng Tony Blinken, tôi đến đây để đưa cô về nhà”.
Ông Carstens nhớ lại vận động viên từng hai lần giành huy chương vàng Olympic và là ngôi sao bóng rổ chuyên nghiệp của CLB Phoenix Mercury, đã kể về thời gian bị giam giữ ở Nga, nhưng ông từ chối tiết lộ chi tiết.
“Tôi có ấn tượng rằng cô ấy là một người thông minh, đam mê, nhân ái, khiêm tốn, thú vị và là một người yêu nước. Tôi ghét việc phải gặp cô ấy theo cách này, nhưng tôi thực sự cảm thấy may mắn vì có cơ hội được biết Griner”, ông nói thêm.
Griner đang được đánh giá toàn diện về mặt y tế và tinh thần, song ông Carstens cho biết cô trông "tràn đầy năng lượng và thật tuyệt vời", theo AP.
 |
| Trong video do Cơ quan An ninh Liên bang Nga cung cấp, ngôi sao Brittney Griner ngồi trong máy bay tới Abu Dhabi để tiến hành cuộc trao đổi tù nhân giữa Nga và Mỹ. Ảnh: AP. |
Ngôi sao bóng rổ Brittney Griner đã bị bắt tại sân bay Sheremetyevo của Moscow vào tháng 2, sau khi bị cáo buộc buôn lậu hộp vape chứa dầu cần sa. Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố Griner bị "giam giữ trái phép", song Nga bác bỏ mạnh mẽ cáo buộc này.
Đến ngày 10/12, Tổng thống Joe Biden thông báo Mỹ đã bảo đảm việc trả tự do cho Griner. Đổi lại, họ sẽ trao trả ông trùm buôn lậu vũ khí khét tiếng Viktor Bout cho Moscow. Ông Bout đang thụ án 25 năm tù với tội danh âm mưu bán hàng chục triệu USD vũ khí mà các quan chức Washington cho là sẽ được sử dụng để chống lại Mỹ.
Khi chờ đợi Griner trở về, Cherelle - vợ của ngôi sao bóng rổ - chia sẻ những ngày bạn đời của cô bị giam giữ là “khoảng thời gian đen tối nhất” trong cuộc đời. Cô cảm ơn Tổng thống Biden và các quan chức đã nỗ lực đưa Griner về nước, theo New York Times.
“Hôm nay, tôi chỉ đứng đây, tràn ngập cảm xúc”, Cherelle nói.
"Giữ vững niềm tin"
Tuy nhiên, sự ủng hộ trong Cánh Tây đã giảm bớt khi Mỹ không đảm bảo được việc trả tự do cho Paul Whelan - cựu binh thủy quân lục chiến đã bị bắt tại một khách sạn ở Moscow vào tháng 12/2018 với cáo buộc gián điệp. Chính phủ Mỹ phủ nhận điều này.
“Ông Whelan bị giam giữ theo cách khác vì những cáo buộc gián điệp”, ông John Kirby, phát ngôn viên của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, cho biết hôm 11/12 trên chương trình “This Week” của ABC.
“Vì vậy, chúng tôi đang giải quyết vấn đề. Hiện chúng tôi đã có nhiều thông tin hơn sau vài tháng qua. Chúng tôi hiểu rõ hơn bối cảnh cũng như những kỳ vọng của Nga, và sẽ tiếp tục làm việc”, ông nói.
Song chính quyền ông Biden vẫn gặp phải một số chỉ trích. Dù chúc mừng việc ngôi sao Griner về nước, một số đảng viên Cộng hòa chỉ trích tổng thống vì đã đồng ý trao đổi tù nhân, nói rằng thỏa thuận này sẽ thúc đẩy các nước khác giam giữ người Mỹ.
 |
| Cherelle Griner, vợ của ngôi sao Brittney Griner, phát biểu tại Nhà Trắng vào ngày 8/12, bên cạnh Tổng thống Joe Biden (phải) và Phó tổng thống Kamala Harris (trái). Ảnh: AP. |
Trong một email gửi tới những người ủng hộ, David Whelan, anh trai của ông Whelan, cho biết “chính quyền ông Biden đã đưa ra quyết định đúng đắn khi đưa Griner về nước và thực hiện một thỏa thuận khả thi, thay vì chờ đợi một thỏa thuận không thành công".
Nhưng ông nói thêm “rõ ràng chính phủ Mỹ cần quyết đoán hơn”.
Một quan chức cấp cao của Nhà Trắng hôm 10/12 cũng cho biết trong nhiều tuần, Nga đã nói rõ lựa chọn dành cho ông Biden là trao đổi Griner và ông Bout. Họ sẽ không xem xét trường hợp của ông Whelan.
Trong khi đó, ông Carstens, nhà đàm phán con tin hàng đầu của chính phủ Mỹ, cho biết “luôn có những quân bài” để đảm bảo việc trao trả ông Whelan. Ông cũng đã nói chuyện với người này vào ngày 9/12
“Tôi đã nói với Whelan rằng: ‘Ông có cam kết, sự quan tâm của tổng thống, sự quan tâm của bộ trưởng ngoại giao và chắc chắn cả tôi. Chúng tôi sẽ đưa ông về nhà'”, ông Carstens nói.
“Và tôi nhắc ông ấy: Hãy giữ vững niềm tin. Chúng tôi sẽ đến đón ông”, vị đặc phái viên cho biết.
Cạnh tranh Nga - Mỹ về vấn đề Ukraine
Trong cuốn sách “Cạnh tranh địa chiến lược Nga - Mỹ: Tiếp cận từ chủ nghĩa hiện thực và trường hợp khủng hoảng Ukraine”, tiến sĩ Phan Thị Thu Dung nhận định đặt trong tổng thể cạnh tranh chiến lược Nga - Mỹ từ năm 2013 đến nay thì Ukraine là điển hình cho cạnh tranh địa chiến lược quyết liệt giữa hai cường quốc hàng đầu về quân sự trên nhiều chiến tuyến, từ an ninh, chính trị, kinh tế đến truyền thông, năng lượng.
