Có thể dùng các loại dược liệu quen thuộc để pha trà, điều dưỡng cơ thể. Có điều, hãy tham khảo ý kiến của các bác sĩ trước khi sử dụng. Ảnh minh họa: L.C.

Hương phụ còn gọi là cây cỏ gấu, củ gấu, là một vị thuốc y học cổ truyền. Thực ra nó là rễ của một loại cây họ cói, có nhiều rễ phụ, trông giống một con nhím. Tuy trông rất bình thường và dễ kiếm nhưng nó lại có hiệu quả giải uất rất tốt.

Khác với sài hồ và bạc hà, nếu chúng ta chia khí uất kết trong gan thành ba tầng, thì hương phụ sẽ giải uất ở tầng sâu nhất, bạc hà ở tầng nông nhất và sài hồ ở tầng giữa. Vì vậy, hương phụ là loại dược liệu sơ can lý tưởng cho các chị em can uất lâu ngày.

Tôi từng gặp một bệnh nhân ba mươi lǎm tuổi. Ba tháng trước, cô xảy ra mâu thuẫn với đồng nghiệp. Cô muốn nghỉ việc, nhưng lại khó tìm được công việc phù hợp trong thời gian ngắn. Suốt khoảng thời gian đó, cô luôn buồn phiền, bức bối, sau này bắt đầu bị cǎng tức ngực, thường xuyên cảm thấy như có vật gì nghẹn trong cổ họng nhưng không nhổ ra được, cũng chẳng thể nuốt vào, tiếp đó là đau bụng kinh.

Cô lo lắng cho sức khỏe, vì vậy đã tới bệnh viện khám. Tình trạng của cô thật ra chính là chứng can khí uất kết do chất chứa nhiều cảm xúc tiêu cực không được giải tỏa.

Khí cơ của gan không thông sẽ dẫn tới tình trạng ngực cǎng tức; can uất tạo ra đờm, khiến cô cảm thấy như có gì đó mắc trong cổ họng; khí uất kết kéo dài khiến việc lưu thông máu kém gây ra đau bụng kinh. Ngoài việc kê đơn thuốc, tôi cũng giới thiệu cho cô ấy uống thêm trà hương phụ.

Loại thuốc được bào chế từ hương phụ và uất kim (nghệ) nghiền thành bột, có hiệu quả rõ rệt với rất nhiều bệnh phụ khoa. Bởi vì thuốc này giúp sơ can, giải uất, mà đa số các bệnh phụ khoa đều kèm theo triệu chứng can uất. Do đó, khi uống thuốc này, tình trạng khí trệ ở gan thuyên giảm và giúp đẩy lùi triệu chứng.

Đương nhiên, do bệnh can uất rất phức tạp, hai vị thuốc này không thể chữa bách bệnh, nhưng từ ví dụ trên có thể thấy rõ công dụng đáng kể và phạm vi sử dụng rộng rãi của hương phụ.

Ngoài sài hồ, bạn cũng đừng quên hương phụ là một loại thuốc sơ can hiệu quả. Các chị em phụ nữ khi cảm thấy bức bối ở lồng ngực có thể uống một ly trà hương phụ để sơ thông khí trong cơ thể, giải tỏa sự bất mãn và buồn phiền.

Thông thường hương phụ sẽ được sử dụng cho trường hợp uất kết sâu và lâu, như trầm cảm, phiền muộn lâu ngày. Nếu gần đây bạn mới cảm thấy khó chịu, tức là bệnh còn mới, không nhất thiết phải dùng hương phụ mà có thể thay thế bằng sài hồ hoặc bạc hà.

Tuy nhiên, phụ nữ vốn mang khí âm, nên uất kết sẽ sâu hơn. Do đó đa số các trường hợp bạn vẫn có thể dùng hương phụ để điều tiết khí trong cơ thể.

Uống hương phụ như thế nào? Bạn cần chuẩn bị 3 g hương phụ, 3 g xuyên khung và 3 g hồng trà. Hương phụ và xuyên khung rửa sạch, cắt lát mỏng, bỏ vào nồi cùng với lá trà và 250 ml nước, đun sôi trên lửa lớn. Sau đó đun lửa nhỏ thêm 10 phút nữa là được.

Không chỉ có tác dụng sơ can lý khí, loại trà này còn có thể điều hòa gan và dạ dày, rất thích hợp để cải thiện các triệu chứng cǎng tức ngực, khí trệ gây khó chịu, lúc nào cũng thở dài thườn thượt, v.v.

Bản thân hương phụ đã có công dựng sơ can, giải uất, vậy tác dụng của xuyên khung ở đây là gì? Để giúp khí đi lên trên một cách nhanh chóng. Xuyên khung có thể đẩy khí huyết lên khi khí huyết ở thượng tiêu không thông. Lực đẩy của nó khá nhanh, vì vậy các bệnh nhân khí uất lâu ngày có thể dùng xuyên khung kết hợp với hương phụ để giúp đẩy can khí lên trên.

Tuy nhiên, mọi người cần chú ý, người thiếu máu nghiêm trọng tốt nhất không nên sử dụng loại trà này, bởi vì xuyên khung và hương phụ sẽ tiêu hao khí huyết. Do đó dù trà hương phụ có công dụng sơ can tốt, nhưng không thể sử dụng một cách tùy tiện mà nên nghe theo chỉ định của bác sĩ.