Năm 2013, tập sách Tâm tình với đất mẹ của thiền sư Thích Nhất Hạnh được xuất bản tại Việt Nam, mang đến góc nhìn mới mẻ về môi trường sống của con người, giúp con người suy nghĩ thấu đáo, quay về xây dựng lại mối quan hệ bền vững hơn với Trái đất - nơi thiền sư gọi bằng một cái tên trìu mến: "Mẹ Đất".
Sách được dịch từ bản tiếng Anh sang Tiếng Việt với văn phong như một bài kinh văn đầy biết ơn, ngợi ca về Mẹ Đất. Mỗi phần chương mục đều được mở đầu bằng câu “Kính lạy Mẹ”, từ đó khơi nguồn cho những tâm tình được giãi bày. Người đọc như đang chứng kiến một cuộc trò chuyện, thủ thỉ đầy yêu thương của tác giả cùng mẹ Đất.
Tháng 2/2020, công ty Cổ phần Văn hóa sách Sài Gòn (Saigon Books) phối hợp với NXB Văn hóa Văn nghệ cho ra mắt phiên bản mới của tập sách Tâm tình với đất mẹ qua phần dịch và biên tập của Đông Phong.
Dịch giả Đông Phong (Nguyễn Bảo Ân) đã trò chuyện, chia sẻ những thông điệp trong sách Tâm tình với đất mẹ.
 |
| Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Ảnh: Fhadoo. |
Tôi dành tâm thái thật thong dong để dịch sách
- Nhân duyên nào khiến bạn quyết định dịch lại cuốn sách “Tâm tình với đất mẹ”?
- Ban đầu, Tổng biên tập Saigon Books có liên lạc, nhờ tôi biên tập lại bản sách cũ của tác phẩm này, dựa trên sách mới là bản tiếng Anh. Sau khi đọc, đối chiếu thì tôi nhận thấy nội dung hai bản khác nhau khá nhiều, nên có báo và dịch lại.
Tôi đã dành thời gian và tâm thái thật thong dong, thảnh thơi tại Đà Lạt để dịch và hoàn thiện cuốn sách.
Tâm tình với đất mẹ phiên bản mới năm 2020 chỉ giữ lại một phần trong sách cũ là “Mười lá thư thương yêu dành cho đất mẹ”, còn lại nội dung có thể nói là khác từ 85-90% so với bản in tiếng Việt trước. Cụ thể ở đây là khác ở ngôn ngữ và các ý chuyển tải trong tập sách.
Nếu bản cũ là phần giảng kinh điển thì bản mới thiên về những ứng dụng, hướng dẫn trị liệu dành cho độc giả, thực tập tình thương đối với đất mẹ. Sách được xuất bản theo hợp đồng chuyển giao bản quyền giữa Đại diện tác giả và Saigon Books, có tham chiếu bản tiếng Anh Love letter to the Earth do Parallax Press ấn hành năm 2013, và bản in tiếng Việt năm 2012 in tại Đức.
- Bạn nhận được giá trị gì sau khi đọc và dịch xong cuốn sách này?
- Khi biên tập, tác phẩm này mang lại cho tôi nhiều trải nghiệm và suy tư. Một lần tôi đi bộ đến chỗ giữ xe, ở góc ngã tư Trương Định và Nguyễn Du có một cây điệp vàng. Gió thổi làm cho những chiếc lá và những cánh hoa rơi xuống - một cảnh tượng hết sức bình thường nhưng hôm ấy đối với tôi lại là một cảnh tượng rất hùng vĩ.
 |
| Thạc sĩ tâm lý, dịch giả Đông Phong. |
Giờ phút ấy, tôi thấy rằng mình cũng chính là những chiếc lá và những cánh hoa kia, đều là con của đất mẹ. Chúng tôi là một, có khác chăng là tôi biểu hiện như một con người còn chiếc lá cánh hoa biểu hiện với hình hài riêng của mình. Khi thấy được như vậy tôi rất hạnh phúc và tự do.
Giá trị lớn nhất tôi nhận được từ tập sách này chính là cái thấy vượt qua chủ nghĩa nhị nguyên. Chúng ta và Trái đất chính là một; bảo vệ Trái đất chính là bảo vệ chúng ta.
- Qua phiên bản mới của “Tâm tình với đất mẹ” năm 2020, không khó để cảm nhận bạn là một Phật tử trẻ đã tiếp xúc với pháp tu của Làng Mai. Vậy nhân duyên biết đến đạo Phật, biết đến Làng Mai của bạn như thế nào?
- Trong gia đình tôi, có bà ngoại tôi là một Phật tử. Dù bà chưa quy y và biết không nhiều chữ, nhưng bà vẫn cố gắng học thuộc 12 đại nguyện của Bồ Tát Quán Thế Âm và trì tụng, niệm Phật mỗi tối. Có lẽ đó là những hạt giống đầu tiên về Phật giáo để ươm mầm tâm linh cho tâm hồn tôi.
Tôi biết đến Thiền sư Thích Nhất Hạnh và pháp môn Làng Mai cũng phải hơn 10 năm rồi. Tác phẩm đầu tiên của Thiền sư tôi được đọc là Phép lạ của sự tỉnh thức. Thông qua tác phẩm này, tôi đã có một cái nhìn mới về hạnh phúc: Hạnh phúc ngay trong giờ phút hiện tại. Và từ đó, tôi đã tìm hiểu nhiều hơn về Thiền sư và pháp môn của Làng Mai.
Hãy lắng nghe bản thân nhiều hơn!
- Cuộc sống của bạn thay đổi như thế nào khi có sự thực tập và ứng dụng của đạo Phật và các phương pháp tu tập của Làng Mai?
- Lần đầu tôi được gặp Thiền sư Thích Nhất Hạnh là ở khóa tu “Giờ đây bên nhau” tại Làng Mai Thái Lan năm 2013. Khi biết đến Làng Mai, tôi hiểu Bụt và những lời dạy của Bụt một cách thiết thực hơn. Tôi học cách ứng xử một cách hài hòa, bớt nóng tính hơn qua mỗi ngày.
Cũng từ đạo Phật, tôi ứng dụng vào ngành Tâm lý học mình đang theo đuổi. Luận văn tốt nghiệp cao học của tôi tại ĐH Sư phạm TP.Hồ Chí Minh chọn đề tài “Thích nghi bảng hỏi năm khía cạnh chánh niệm”.
 |
| Sách Tâm tình với đất mẹ. |
Tôi có một văn phòng nhỏ sau lưng chợ Bến Thành làm về hỗ trợ tâm lý. Những lời dạy của thầy Nhất Hạnh đang được tôi thực hành và hỗ trợ cho chính bản thân cũng như những người đến với tôi.
Hiện tại, hướng thực hành và nghiên cứu của tôi là ứng dụng chánh niệm vào Tâm lý học ứng dụng nói chung và trong tham vấn, trị liệu tâm lý nói riêng. Tôi cũng tập trung vào những người trẻ có nhu cầu đặc biệt, và đang ấp ủ về dự án nghề cho các bạn khuyết tật.
- Theo bạn, người trẻ cần có thái độ nghiêm túc như thế nào, và phải làm gì để chung tay bảo vệ đất mẹ và môi trường sống của chúng ta?
- Tôi nghĩ không chỉ là người trẻ mà tất cả chúng ta nên dừng việc rong ruổi tìm cầu để quay về với bản thân, lắng nghe bản thân nhiều hơn. Sự quay về đó giúp thân tâm được lắng dịu, ta sẽ hiểu được tiếng lòng của ta, nhận diện được những điều kiện hạnh phúc sẵn có chung quanh mình mà không cần phải tìm cầu hạnh phúc ở đâu hết.
Chính cái thấy như vậy giúp chúng ta không làm tổn hại đến địa cầu để đạt được những thứ mà ta nghĩ rằng cần có được nó ta mới thực sự hạnh phúc. Và từ đó, mỗi người sẽ có một cái nhìn khác về Trái đất, thay đổi thái độ và những ứng xử của mình với môi trường. Bảo vệ môi trường cũng chính là bảo vệ cho bản thân mình và cho mọi loài.
Chúng ta cần thực tập hạnh phúc chân thực, hạnh phúc đến từ cái thấy đúng đắn dựa trên những điều Bụt dạy. Khi mỗi người có hạnh phúc thực sự như thế, tự bản thân sẽ biết hành xử tôn trọng và thương yêu Trái đất, và những thiên tai, dịch bệnh cũng không còn cơ hội xuất hiện. Nguyện cho tất cả mọi loài đều có cơ hội được tiếp cận ánh sáng chân lý và tình thương của Bụt.
