Làng cổ 4.000 năm tuổi của Hà Nội được xếp hạng di tích cấp thành phố

Lễ trao bằng xếp hạng di tích và trưng bày chuyên đề Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối được tổ chức vào ngày 9/11 tại Bảo tàng Hà Nội. Sự kiện thu hút đông đảo chuyên gia, nhà sử học, nhà khảo cổ học và người dân làng Lai Xá - những người có công trong việc bảo vệ, giữ gìn, nghiên cứu và kêu gọi sự chú ý của cộng đồng đối với di chỉ khảo cổ học này.

Di tích Vườn Chuối nhận bằng xếp hạng di tích cấp thành phố.

Di tích Vườn Chuối thuộc làng Lai Xá, Hoài Đức được coi là địa điểm khảo cổ tiêu biểu cho thời đại kim khí của vùng đất nay là Thủ đô Hà Nội và miền Bắc Việt Nam.

"Vườn Chuối là đại diện tiêu biểu cho một ngôi làng mang đậm dấu ấn cư dân nông nghiệp trồng lúa nước, những người đã đến khai phá, chiếm lĩnh và làm chủ vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng từ gần 4.000 năm trước, tạo tiền đề cho sự hình thành Nhà nước sơ khai của người Việt cổ", TS Nguyễn Ngọc Quý, Viện Khảo cổ học nhận định.

Từ khi được phát hiện vào năm 1969 đến nay, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn thực hiện 11 lần khai quật với tổng diện tích 7.555 m2. Đặc biệt, cuộc khai quật khu vực phía Tây từ tháng 3/2024-3/2025 trên diện tích 6.000 m2 đã làm xuất lộ cơ bản không gian phân bố, những dấu tích quan trọng liên quan đến khu vực cư trú, dấu tích sinh hoạt hàng ngày, các công xưởng chế tác đồ đá, đồ gỗ, nơi chôn cất người chết và nhiều di vật tiêu biểu của giai đoạn văn hóa Tiền Đông Sơn - Đông Sơn.

Di chỉ Vườn Chuối được phát hiện vào năm 1969.

Đặc biệt, những tư liệu từ cuộc khai quật năm 2024 và đợt chỉnh lý khoa học năm 2025 tiếp tục bổ sung nguồn sử liệu, khẳng định giá trị lịch sử - văn hóa đặc biệt quan trọng của di tích Vườn Chuối trong thời đại Kim khí ở miền Bắc Việt Nam.

Theo đó, Vườn Chuối là di chỉ cư trú, mộ táng và là khu công xưởng thủ công phát triển liên tục qua các giai đoạn văn hóa Phùng Nguyên - Đồng Đậu - Gò Mun - Đông Sơn và Hậu Đông Sơn.

Dịp này, trưng bày Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối cũng được tổ chức góp phần giúp người dân hiểu hơn về các hiện vật thuộc nhiều giai đoạn từ Phùng Nguyên đến Đông Sơn, đời sống người Việt cổ.

Trưng bày Những khám phá khảo cổ từ Vườn Chuối giới thiệu gần 1000 tài liệu, hiện vật, hình ảnh mô phỏng đời sống sinh hoạt của cư dân làng cổ Vườn Chuối.

Trưng bày mang tới gần 1000 tài liệu, hiện vật, hình ảnh và bản đồ mô phỏng các hiện vật, đời sống sinh hoạt của cư dân làng cổ Vườn Chuối. Không gian 750 m2 được chia thành 5 phần: Hành trình khám phá, Hội tụ và kết tinh các nền văn hóa, Bảo vệ phát huy giá trị di sản di chỉ Vườn Chuối, Các nhà khoa học gắn với Vườn Chuối và Góc trải nghiệm làm nhà khảo cổ học.

Một số hiện vật nổi bật phải kể tới rìu bích chất liệu đá ngọc màu xanh - biểu trưng quyền lực thủ lĩnh, là đồ tùy táng trong một ngôi mộ giai đoạn Tiền Đông Sơn cách nay khoảng 3.500 năm, vật đeo mô phỏng hình đầu chim phượng, sưu tập đồ ngọc gồm vật trang sức vòng, khuyên tai, chuỗi hạt hay những vật tượng trưng cho quyền lực của tầng lớp thủ lĩnh (nha chương, vật đeo dạng mũi nhọn…).

Nghệ thuật trưng bày sử dụng công nghệ trình chiếu 3D, 3D mapping, trình chiếu phim ngắn tái hiện về đời sống sinh hoạt cư dân Tiền Đông Sơn và Đông Sơn.

Ban tổ chức trưng bày giới thiệu sách Khám phá Vườn Chuối (Hà Nội) qua mùa khai quật năm 2024-2025.

Cũng trong khuôn khổ chương trình, ban tổ chức cho ra mắt sách Khám phá Vườn Chuối (Hà Nội) qua mùa khai quật năm 2024-2025, giới thiệu hành trình khám phá di tích, những phát hiện và nhận thức mới từ kết quả khai quật nghiên cứu năm 2024-2025, khẳng định Vườn Chuối là nơi hội tụ và kết tinh giá trị văn hóa Việt cổ và sức sống từ di sản khảo cổ Vườn Chuối trong cuộc sống đương đại.