Khó thở, sốt và không có thêm oxy, các bệnh nhân Covid-19 mới tại một bệnh viện gần biên giới Myanmar với Ấn Độ cho thấy mối đe dọa của dịch bệnh đối với hệ thống y tế suy sụp nghiêm trọng ở Myanmar.
Bệnh viện tại thị trấn Cikha hiện có 7 bệnh nhân Covid-19 cần được chăm sóc đặc biệt cả ngày lẫn đêm, nhưng chỉ có 3 nhân viên y tế bao gồm y tá trưởng Lun Za En, một kỹ thuật viên, và một trợ lý dược sĩ.
 |
| Các bệnh nhân Covid-19 đang được điều trị tại bệnh viện ở Cikha, Myanmar, ngày 28/5. Ảnh: Reuters. |
Trong hầu hết trường hợp, họ chỉ có thể nói vài lời và cung cấp paracetamol cho bệnh nhân.
"Chúng tôi không có đủ oxy, thiết bị y tế, điện, bác sĩ và xe cứu thương. Chúng tôi đang điều hành bệnh viện chỉ với 3 nhân viên, thay vì 11 người như trước đây", bà Lun Za En, 45 tuổi, nói với Reuters.
Mất mát trong đội ngũ nhân viên y tế
Dịch vụ tại các bệnh viện công dần sụp đổ sau khi nhiều bác sĩ và y tá tham gia phong trào phản đối chính quyền quân đội.
Theo dữ liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), 13 y sĩ đã thiệt mạng trong khoảng 179 vụ tấn công nhắm vào nhân viên, cơ sở vật chất và các phương tiện y tế. Con số này chiếm gần một nửa tổng số vụ tấn công tương tự được WHO ghi nhận trên toàn thế giới trong năm nay, đại diện WHO Myanmar Stephan Paul Jost cho biết.
 |
| Một bệnh nhân Covid-19 được người nhà chăm sóc tại bệnh viện ở Cikha, Myanmar, ngày 28/5. Ảnh: Reuters. |
Khoảng 150 nhân viên y tế đã bị bắt, thêm hàng trăm bác sĩ và y tá bị truy nã vì tội kích động.
Người phát ngôn của quân đội và Bộ Y tế Myanmar đều không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters. Chính quyền quân đội ban đầu xem việc chống dịch là một trong những ưu tiên của đất nước. Họ đã nhiều lần thúc giục các bác sĩ trở lại làm việc, nhưng rất ít người đáp ứng.
Thất bại trong xét nghiệm
Một công nhân tại trung tâm cách ly Covid-19 ở thành phố Yangon, đầu tàu thương mại của Myanmar, cho biết tất cả nhân viên y tế chuyên khoa ở đó đã tham gia phản đối chính quyền quân sự.
“Chúng tôi không tiếp nhận bệnh nhân mới vì các trung tâm xét nghiệm Covid-19 không có nhân lực”, người này nói.
Trong tuần cuối tháng 1, trước khi chính biến nổ ra, trung bình Myanmar thực hiện 17.000 xét nghiệm trên toàn quốc mỗi ngày. Con số đó đã giảm xuống còn 1.200 xét nghiệm/ngày trong vòng 7 ngày tính từ ngày 26/5 trở về trước.
Myanmar đã báo cáo hơn 3.200 trường hợp tử vong do Covid-19 trong số 140.000 ca nhiễm. Tuy nhiên, con số này có thể cao hơn gấp nhiều lần do khả năng xét nghiệm giảm mạnh.
Bệnh nhân có các triệu chứng Covid-19 bắt đầu đến bệnh viện Cikha vào giữa tháng 5. Cơ sở này chỉ cách Ấn Độ 6 km. Dù không có đủ phương tiện để kiểm tra, các nhân viên y tế lo ngại căn bệnh này có thể là do biến chủng B.1.617.2, lần đầu xuất hiện tại Ấn Độ và có khả năng lây nhiễm cao, gây ra.
“Việc xét nghiệm, điều trị và tiêm chủng Covid-19 cực kỳ hạn chế ở Myanmar hiện nay là điều rất đáng lo ngại. Nhiều mạng sống đang bị đe dọa bởi các biến chủng mới nguy hiểm hơn”, theo ông Luis Sfeir-Younis, Giám đốc điều hành về Covid-19 của Myanmar thuộc Liên đoàn Quốc tế của Hội Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ.
Làn sóng ca nhiễm mới
Bà Lun Za En cho biết 24 trường hợp mắc Covid-19 đã được xác định ở Cikha, trong đó có 7 trường hợp nghiêm trọng đến mức phải nhập viện.
Lệnh ở nhà hiện được công bố ở các vùng của bang Chin, nơi Cikha tọa lạc, và vùng Sagaing lân cận.
 |
| Bệnh viện ở thị trấn Cikha, Myanmar. Ảnh: Reuters. |
WHO cho biết họ đang cố gắng liên hệ với các cơ quan chức năng và các nhóm khác trong khu vực để giúp đỡ.
“Không rõ tình trạng này sẽ được giải quyết như thế nào, trừ khi nước này giải quyết được xung đột chính trị”, ông Jost nói.
Bà Lun Za En cho biết bệnh viện của bà đang cố gắng nhất có thể. Họ đã sử dụng máy phun sương để tạm thời giúp bệnh nhân bớt khó thở. Một số bệnh nhân có máy tạo oxy, nhưng chúng chỉ có thể chạy được trong 2 giờ mỗi ngày khi thị trấn có điện.
Từ chối bỏ rơi người bệnh, Lun Za En cho biết bà quyết định không tham gia các cuộc đình công.
Trên khắp Myanmar, một số bác sĩ nổi tiếng đã thành lập các phòng khám ngầm để giúp đỡ bệnh nhân. Khi các tình nguyện viên của Hội Chữ thập đỏ Myanmar thành lập ba phòng khám ở các khu vực lân cận Yangon, họ nhanh chóng có hàng chục bệnh nhân.
Lun Za En nói: “Tôi rất lo lắng rằng những ca nhiễm mới này sẽ lan rộng ra khắp cả nước. Nếu lan đến các thành phố đông đúc, dịch bệnh sẽ khó có thể được kiểm soát”.
