Phát hiện mới càng làm nổi bật thêm vấn đề ô nhiễm hạt vi nhựa đang len lỏi khắp hành tinh, khiến con người không thể tránh khỏi sự phơi nhiễm, đồng thời cho thấy "mối quan tâm ngày càng gia tăng về nguy cơ đối với sức khỏe”, theo Guardian.
Các nhà khoa học thuộc nhóm nghiên cứu ở Anh lấy mẫu thử từ mô của 13 bệnh nhân sắp được phẫu thuật và hạt vi nhựa được tìm thấy ở 11 trường hợp trong số đó. Các hạt phổ biến nhất là polypropylene - được sử dụng trong bao bì và ống nhựa, và PET - được sử dụng trong chai nhựa. Hai nghiên cứu trước đó từng cho thấy hạt vi nhựa với tỷ lệ cao tương tự trong mô phổi được lấy trong quá trình khám nghiệm tử thi.
Những nghiên cứu trước đây cũng từng cho thấy con người có thể hít vào các hạt nhỏ khi hô hấp, cũng như có thể dung nạp chúng qua thức ăn và nước uống. Bên cạnh đó, những người lao động tiếp xúc với mức độ vi nhựa cao cũng có khả năng sinh bệnh.
 |
| Hạt vi nhựa gây ô nhiễm khắp hành tinh, từ đỉnh Everest đến các đại dương sâu nhất. Ảnh: Alamy. |
Hồi tháng 3, các nhà nghiên cứu lần đầu tiên phát hiện hạt vi nhựa trong máu người và các hạt này có thể di chuyển khắp cơ thể cũng như nằm trong các bộ phận. Tác động của vấn đề này đối với sức khỏe vẫn chưa được làm rõ. Tuy nhiên, các chuyên gia lo ngại rằng vì hạt vi nhựa cho thấy khả năng phá hủy tế bào con người trong nghiên cứu ở phòng thí nghiệm và các hạt ô nhiễm không khí đã biết cách xâm nhập cơ thể, gây ra hàng triệu ca tử vong sớm mỗi năm.
Tiến sĩ Laura Sadofsky tại trường y Hull York ở Anh, tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Chúng tôi không nghĩ rằng sẽ tìm thấy số lượng các hạt cao nhất ở các vùng thấp hơn của phổi, hoặc các hạt có kích thước như trong nghiên cứu lần này”.
“Phát hiện này thật đáng ngạc nhiên vì đường hô hấp nhỏ hơn ở phần dưới của phổi và chúng tôi đã tưởng rằng các hạt có kích thước như vậy lẽ ra phải được lọc ra hoặc bị giữ lại trước khi vào sâu như thế này”.
Bà nói: “Dữ liệu này cung cấp một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực nghiên cứu ô nhiễm không khí, hạt vi nhựa và sức khỏe con người. Thông tin có thể được sử dụng để tạo điều kiện thực tế cho các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm nhằm xác định tác động đến sức khỏe”.
Nghiên cứu - được duyệt đăng trên tạp chí Science of the Total Environment - sử dụng các mẫu mô phổi khỏe mạnh từ những bệnh nhân sắp được phẫu thuật. Các nhà khoa học phân tích hạt có kích thước nhỏ đến 0,003 mm và sử dụng quang phổ để xác định loại nhựa. Họ cũng sử dụng các mẫu kiểm soát để tính mức độ ô nhiễm nền.
Một nghiên cứu năm 2021 ở Brazil về các mẫu khám nghiệm tử thi đã tìm thấy vi nhựa ở 13 trong số 20 người được phân tích, có độ tuổi trung bình cao hơn những người trong nghiên cứu của tiến sĩ Sadofsky.
Polyetylen, được sử dụng trong túi nhựa, là một trong những hạt phổ biến nhất. Các nhà nghiên cứu kết luận: “Tác động sức khỏe nghiêm trọng có thể liên quan đến… những chất gây ô nhiễm này trong hệ hô hấp sau khi con người hít phải”.
Một nghiên cứu của Mỹ về bệnh nhân ung thư phổi vào năm 1998 đã phát hiện hạt vi nhựa và sợi thực vật (chẳng hạn như bông) trong hơn 100 mẫu. Trong mô ung thư, 97% mẫu có chứa sợi và trong các mẫu không ung thư, 83% bị ô nhiễm.
Rác thải nhựa đang bị xả ra môi trường với mức độ lớn và hạt vi nhựa gây ô nhiễm khắp hành tinh, từ đỉnh Everest đến các đại dương sâu nhất. Các vi hạt vi nhựa thậm chí được tìm thấy trong nhau thai của phụ nữ mang bầu, và ở chuột mang thai, chúng đi nhanh qua phổi vào tim, não và các cơ quan khác của thai nhi.
