Lạm phát tăng nóng, Mỹ sắp hành động mạnh tay?

Theo nhà báo Steve Liesman của CNBC, các quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đang cân nhắc khả năng nâng lãi suất chuẩn thêm 0,75 điểm phần trăm.

Giới quan sát cho rằng trong cuộc họp kéo dài 2 ngày, kết thúc hôm 15/6 của FED, các quan chức có thể đưa ra những động thái lớn hơn đối với lãi suất. Triển vọng kinh tế của Mỹ đã trở nên u ám sau khi lạm phát tăng nóng, bỏ xa mục tiêu 2% của FED và hiện vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Ông Liesman khẳng định FED "có khả năng cao" nâng lãi suất 0,75 điểm phần trăm.

Ngân hàng trung ương Mỹ có thể mạnh tay nâng lãi suất hơn nữa để đối phó với lạm phát tăng cao. Ảnh: Reuters.

Mạnh tay kiềm lạm phát

Trước đó, chiều ngày 13/6, Wall Street Journal đưa tin ngân hàng trung ương Mỹ đã thay đổi lập trường. Bởi theo những số liệu kinh tế mới, lạm phát không chỉ chưa đạt đỉnh, mà còn có dấu hiệu tiếp tục đi lên. Ngân hàng đầu tư Goldman Sachs cũng tiết lộ đang thay đổi dự báo đối với mức nâng lãi suất tiếp theo của FED, từ 50 lên 70 điểm cơ bản.

Ngân hàng Phố Wall trích dẫn bài viết của Wall Street Journal và nhấn mạnh rằng chỉ một ngày trước đó, tờ này đưa tin FED khó có khả năng nâng lãi suất 0,75 điểm phần trăm.

Đội ngũ chuyên gia của Goldman Sachs hiện cho rằng FED sẽ nâng lãi suất cơ bản 0,75 điểm phần trăm trong cả tháng 6 và tháng 7. Đến tháng 9, cơ quan này có thể tăng lãi suất 0,5 điểm phần trăm, và thu hẹp mức tăng còn 0,25 điểm phần trăm trong tháng 11 và tháng 12.

Như vậy, lãi suất có thể được nâng lên khoảng 3,25-3,5% vào cuối năm.

Theo nhóm chuyên gia của Goldman Sachs - đứng đầu là ông Jan Hatzius, CPI tháng 5 tăng vượt dự báo là một trong những yếu tố chính có thể thúc đẩy FED mạnh tay siết chặt các chính sách hơn.

Theo số liệu của Cục Thống kê Lao động Mỹ, CPI (chỉ số giá tiêu dùng) tháng 5 của Mỹ tăng 8,6% so với cùng kỳ năm 2021, mức tăng lớn nhất kể từ tháng 12/1981.

Cùng với đó, theo số liệu của Đại học Michigan, chỉ số đo lường mức độ lạc quan của người tiêu dùng đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 1978, tức thấp hơn thời điểm lạm phát đạt đỉnh vào năm 1981.

Phản ứng của thị trường

Lạm phát tăng nóng do nhiều nguyên nhân. Chuỗi cung ứng rơi vào tình trạng tắc nghẽn đã đẩy giá lên cao. Giá nhiên liệu tăng phi mã trong những tháng qua nhờ nhu cầu phục hồi và sản lượng giảm.

Việc Nga đổ quân vào Ukraine và các lệnh trừng phạt từ phương Tây đối với Moscow càng khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng. Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ cho biết giá năng lượng đã tăng 34,6% trong năm qua, tốc độ tăng nhanh nhất kể từ tháng 9/2005, còn giá lương thực tăng 10,1%, lần đầu vượt mức 10% hồi tháng 3/1981.

Giá xăng trung bình tại Mỹ đã chạm ngưỡng 5 USD/gallon (1 gallon tương đương 3,79 lít) vào tháng 6, thời điểm bắt đầu mùa cao điểm lái xe.

Tình trạng mất cân bằng cung - cầu trên thị trường lao động cũng đẩy chi phí lao động tăng cao, từ đó tạo ra vòng xoáy lạm phát - tiền lương đẩy giá cả lên cao hơn nữa.

Giới quan sát cho rằng Mỹ khó thoát khỏi một cuộc suy thoái. "Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu nền kinh tế bắt đầu suy thoái vào quý III/2022", ông Peter Boockvar - Giám đốc đầu tư tại Bleakley Advisory Group - nhận định.

Sau thông tin về việc lạm phát đạt đỉnh trong tháng 5 và chỉ số lạc quan của người tiêu dùng suy yếu nghiêm trọng, tối ngày 13/6, công cụ FED Watch của CME Group chỉ ra khả năng ngân hàng trung ương Mỹ nâng lãi suất 0,75 điểm phần trăm lên tới 96%.

Giới quan sát cho rằng trong cuộc họp kéo dài 2 ngày, kết thúc hôm 15/6 của FED, các quan chức có thể đưa ra những động thái mạnh tay hơn đối với lãi suất. Ảnh: Reuters.

Trong những ngày qua, các nhà giao dịch cũng đặt cược vào khả năng FED sẽ nâng lãi suất mạnh tay hơn mức 0,25 điểm phần trăm truyền thống.

Lãi suất trái phiếu tăng vọt trong thời gian qua càng nhấn mạnh khả năng FED có thể quyết liệt hơn trong cuộc họp sắp tới.

Lãi suất trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm đã tăng vọt lên 3,37% hôm 13/6, tức tăng 21 điểm cơ bản, trong khi lãi suất kỳ hạn 2 năm tăng gần 30 điểm cơ bản lên 3,35%.

FED nâng lãi suất như một biện pháp làm giảm nhu cầu. Nhu cầu phục hồi mạnh mẽ đã thúc đẩy lạm phát lên mức cao nhất trong hơn 40 năm. Các thị trường cho rằng ngân hàng trung ương Mỹ sẽ tiếp tục nâng lãi suất đến ít nhất cuối năm nay, nhằm kéo lạm phát xuống gần mức mục tiêu 2%.

Theo một cuộc khảo sát của FED chi nhánh New York, lạm phát cả năm được dự báo ở mức 6,6%.