'Làm chủ dữ liệu của người Việt là nhiệm vụ chiến lược'

Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông (TTTT) Nguyễn Mạnh Hùng đã có bài tham luận về chủ đề chuyển đổi số trong phiên thảo luận về văn kiện sáng 28/1, ngày làm việc thứ ba của Đại hội XIII. Ông nhấn mạnh đến 3 yếu tố trong chuyển đổi số, là xây dựng chính phủ số, xã hội số và kinh tế số.

Chuyển đổi số giúp mở rộng không gian phát triển

Mở đầu bài phát biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói năm 2020 là dấu mốc của Chương trình Chuyển đổi số quốc gia, là năm định hình tầm nhìn cho sự phát triển của ngành thông tin và truyền thông trong 10 năm tới. Trong đó, ngành xác định chuyển đổi số sẽ tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội Việt Nam.

Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ban hành chương trình hay chiến lược về Chuyển đổi số quốc gia, đưa Việt Nam trở thành quốc gia có nhận thức về chuyển đổi số song hành cùng các quốc gia tiên tiến trên thế giới.

Chuyển đổi số cho phép đưa toàn bộ hoạt động lên không gian số. Cuộc dịch chuyển này diễn ra với tốc độ nhanh chóng theo ba trụ cột là chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng chuyển đổi số sẽ giúp kinh tế Việt Nam tăng tốc, trở nên hùng cường. Ảnh: MOST.

“Giống như khai phá những vùng đất mới, không gian mạng được mở rộng sẽ tạo dư địa và mở ra không gian phát triển mới cho đất nước”, ông nói.

Bộ trưởng cũng cho rằng chuyển đổi số không phải là cuộc cách mạng của công nghệ mà là cuộc cách mạng về thể chế. Thể chế cần đi trước một bước và được điều chỉnh linh hoạt để chấp nhận những cái mới là công nghệ mới, sản phẩm mới, dịch vụ mới, mô hình mới. Chỉ có đổi mới sáng tạo, Việt Nam mới thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

Năm 2020 được xác định là năm khởi động chuyển đổi số quốc gia. Nhận thức của toàn xã hội về chuyển đổi số được thay đổi đột biến. Năm 2021 và cả giai đoạn 2021 - 2025 sẽ là giai đoạn tăng tốc với những hành động triển khai cụ thể theo từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa phương.

Chuyển đổi số đặt ra yêu cầu cấp bách về việc tự chủ trên không gian mạng

Bộ trưởng TTTT Nguyễn Mạnh Hùng

Người đứng đầu ngành TTTT nhắc lại câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Một dân tộc không tự lực cánh sinh mà cứ ngồi chờ dân tộc khác giúp đỡ thì không xứng đáng độc lập”. Bộ trưởng nhấn mạnh trong thời đại số, khi không gian mạng đã trở thành không gian chiến lược thứ năm, chuyển đổi số đặt ra yêu cầu cấp bách về việc tự chủ trên không gian mạng, di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục trở thành kim chỉ nam xuyên suốt cho quá trình chuyển đổi số của Việt Nam.

“Việt Nam phải làm chủ hạ tầng số, làm chủ các nền tảng số từ đó làm chủ không gian mạng quốc gia dựa trên các sản phẩm Make in Vietnam”, Bộ trưởng Hùng nhấn mạnh.

Nền tảng số “Make in Vietnam”

Thứ nhất, vấn đề làm chủ hạ tầng số, Bộ trưởng cho rằng hạ tầng số đóng vai trò quyết định trong phát triển kinh tế số, xã hội số. Để đáp ứng nhu cầu phát triển, hạ tầng viễn thông sẽ chuyển dịch thành hạ tầng số bao gồm hạ tầng viễn thông và điện toán đám mây. Việt Nam đặt mục tiêu làm chủ công nghệ di động 5G, làm chủ hạ tầng điện toán đám mây (cloud) thông qua các nền tảng “Make in Vietnam”.

Bên cạnh phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, việc làm chủ hạ tầng số, làm chủ dữ liệu của người Việt là nhiệm vụ chiến lược, cần được ưu tiên hàng đầu.

Ngành TTTT cũng định hướng hạ tầng bưu chính chuyển đổi từ chuyển phát thư báo thành hạ tầng của dòng chảy vật chất phục vụ cho nền kinh tế số.

Chuyển đổi số giúp tăng giá trị gia tăng cho hàng hóa Việt Nam. Ảnh: Chí Hùng.

Thứ hai, vấn đề làm chủ các nền tảng số, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói phát triển nền tảng số là giải pháp đột phá để thúc đẩy chính phủ số, chuyển đổi số nhanh hơn, giảm chi phí, tăng hiệu quả. Nhanh hơn ở chỗ các nền tảng đã sẵn sàng đưa vào sử dụng, dùng chung. Giảm chi phí ở chỗ không cần đầu tư kinh phí và thời gian phát triển mới từng phần mềm.

Dịch vụ được cung cấp qua các nền tảng số sẽ ngày càng rẻ như hoá đơn điện nước nếu có lượng người dùng lớn. Và vì vậy, chuyển đổi số dựa trên các nền tảng số sẽ trở nên hiệu quả.

Làm chủ hạ tầng số, làm chủ dữ liệu của người Việt là nhiệm vụ chiến lược

Bộ trưởng TTTT Nguyễn Mạnh Hùng

Ngành TTTT định hướng phát triển hệ sinh thái các nền tảng số đáp ứng nhu cầu của người dân Việt Nam và từ đó đi ra thế giới. Mở rộng không gian mạng quốc gia thông qua mở rộng phạm vi hoạt động của các nền tảng số “Make in Vietnam”.

Ông cũng nhắc lại Đại hội Đảng XII đã xác định phát triển kinh tế tư nhân ở hầu hết lĩnh vực và kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế. Các nền tảng “Make in Vietnam” sẽ gánh vác trên vai sứ mệnh lớn lao là hỗ trợ các doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ thực hiện chuyển đổi số, góp phần vào hiện thực hóa chủ trương về phát triển kinh tế tư nhân, tạo động lực mới thúc đẩy kinh tế quốc gia.

Mỗi người dân sẽ sở hữu một danh tính số

Thứ ba, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề cập đến vấn đề làm chủ không gian mạng quốc gia hướng tới phát triển không gian mạng quốc gia an toàn, lành mạnh, nhân văn và rộng khắp.

Ông cho rằng nếu coi chuyển đổi số là một vũ khí sắc bén để mở rộng không gian mạng quốc gia, thì an toàn, an ninh mạng sẽ là "chiếc khiên" vững chắc bảo vệ thành quả của chuyển đổi số. An toàn, an ninh mạng phải song hành và trở thành một phần không thể tách rời của chuyển đổi số.

Trong năm 2021, mỗi người dân sẽ có cơ hội sở hữu một danh tính số và được xác thực khi tham gia vào các dịch vụ trực tuyến. Ảnh: Quỳnh Danh.

Phát triển hạ tầng số an toàn, tin cậy, tạo niềm tin số cho xã hội khi tham gia vào các hoạt động trên không gian mạng, từ đó thúc đẩy kinh tế số, xã hội số phát triển. Trong năm 2021, mỗi người dân sẽ có cơ hội sở hữu một danh tính số và được xác thực khi tham gia vào các dịch vụ trực tuyến để bảo đảm an toàn và nâng cao mức độ tin cậy của các dịch vụ. Phổ cập định danh và xác thực điện tử sẽ góp phần tạo ra một không gian mạng quốc gia an toàn, văn minh và rộng khắp.

Ngành TTTT đặt mục tiêu đưa Việt Nam thành cường quốc an toàn, an ninh mạng. Công nghiệp an toàn, an ninh mạng nội địa chiếm lĩnh thị trường trong nước, doanh số tăng trưởng 25-30%/năm.

An ninh mạng sẽ là "chiếc khiên" vững chắc bảo vệ thành quả của chuyển đổi số

Bộ trưởng TTTT Nguyễn Mạnh Hùng

Thứ tư, ông nói đến vấn đề làm chủ công nghệ sản xuất “Make in Vietnam”, hướng tới mục tiêu hình thành các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam có năng lực đi ra toàn cầu. Với lực lượng doanh nghiệp công nghệ số đông đảo, Việt Nam có đủ điều kiện mà nhiều quốc gia không có được để xây dựng và làm chủ một hệ sinh thái sản phẩm, dịch vụ số.

“Đây là tiền đề vững chắc để hình thành nên một ngành công nghiệp không khói, hàm lượng chất xám cao, có tốc độ tăng trưởng nhanh, bền vững”, ông nói.

Hiện nay, Việt Nam là một thị trường của gần 100 triệu dân, có khả năng tiếp cận với thị trường ASEAN gần 600 triệu dân, thị trường RCEP hơn 2 tỷ dân và nhiều thị trường quan trọng khác. Nếu có lộ trình và hướng đi đúng đắn, công nghệ “Make in Vietnam” sẽ vươn tầm thế giới và trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn đóng góp lớn vào GDP quốc gia.