Trong suốt 58 năm chiến đấu và xây dựng lực lượng, hải quân nhân dân Việt Nam luôn phải hoạt động chiến đấu trong tình trạng khó khăn về trang bị và lực lượng. Đặc biệt, vào cuối những năm 1980, phần lớn các tàu chiến của hải quân Việt Nam đều lạc hậu và xuống cấp khá nghiêm trọng.
Trong khi đó, tình hình kinh kế khó khăn gây cản trở lớn cho việc hiện đại hóa lực lượng cũng như hoàn thiện năng lực tác chiến cho hải quân Việt Nam. Năng lực tác chiến của hải quân Việt Nam bị giới hạn xung quanh các vùng biển gần bờ. Hải quân nhân dân Việt Nam gần như không có khả năng thực hiện các hoạt động chiến tranh dưới nước. Trong khi đó, tác chiến tàu ngầm và chống ngầm là bộ phận vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo thế trận trong nhiệm vụ bảo vệ toàn vẹn chủ quyền biển đảo trước các hoạt động chiến tranh ngầm của đối phương.
Năm 1997, Việt Nam từng nhập khẩu 2 tàu ngầm lớp Yugo từ Triều Tiên. Đây là loại tàu ngầm mini chủ yếu để phục vụ công tác huấn luyện cho lực lượng đặc công nước, khó lòng có khả năng tác chiến chống ngầm hiệu quả.
Bên cạnh đó, trình độ công nghệ của Triều Tiên còn hạn chế nên tàu ngầm này không lấp được khoảng trống về chiến tranh ngầm của hải quân Việt Nam.
Tuy nhiên, hạn chế này của hải quân nhân dân Việt Nam sắp được lấp đầy. Năm 2009, hợp đồng mua 6 tàu ngầm điện - diesel Kilo của Nga chính thức được ký kết.
Đây là hợp đồng mua sắm vũ khí lớn nhất của Việt Nam từ trước đến nay, giá trị hợp đồng bao gồm việc xây dựng cơ sở hạ tầng, trung tâm huấn luyện tại Việt Nam lên đến 2,1 tỷ USD. Với hợp đồng này, Việt Nam trở thành khách hàng lớn thứ 3 của tàu ngầm Kilo sau Trung Quốc và Ấn Độ.
 |
| Sự có mặt của tàu ngầm Kilo đã mở ra một trang sử mới trong quá trình xây dựng và phát triển lực lượng của hải quân Việt Nam. Ảnh: Tiền Phong. |
Sự có mặt của tàu ngầm Kilo sẽ cho phép hải quân Việt Nam tiến hành các hoạt động tuần tra dưới nước, tác chiến chống tàu ngầm của đối phương cũng như tấn công các tàu chiến mặt nước, rải thủy lôi phong tỏa đường biển...
Tàu ngầm Kilo được hải quân Mỹ đặt cho biệt danh “Black Hole” (Hố đen) bởi khả năng hoạt động cực êm dưới nước. Đặc biệt, tàu ngầm Kilo xuất khẩu cho Việt Nam thuộc biến thể Kilo 636MV là biến thể hiện đại nhất của gia đình tàu ngầm Kilo.
Tàu ngầm Kilo 636MV của Việt Nam được trang bị 6 ống phóng ngư lôi đường kính 533 mm, trong đó 2 ống phóng ngư lôi phía trên được sử dụng để phóng tên lửa chống hạm 3M-54E Club S tầm bắn 220 km.
Tên lửa này được điều khiển bằng cả hai phương pháp, dẫn hướng quán tính và radar chủ động giai đoạn cuối. Tốc độ pha cuối của tên lửa lên đến 3.200 km/h nên rất khó đánh chặn.
 |
| Tàu ngầm Kilo cùng với các tàu chiến mặt nước khác của hải quân, các tiêm kích hiện đại của không quân sẽ là trụ cột cho sức mạnh quân sự của Việt Nam. |
Bốn ống phóng ngư lôi phía dưới được sử dụng để phóng các loại ngư lôi như TEST-71MKE TV. Ngư lôi này có 2 chế độ dẫn đường bằng sonar chủ động hoặc kênh TV cho phép chuyển từ mục tiêu này sang mục tiêu khác. Ngư lôi có phạm vi hoạt động 20 km, tốc độ tối đa 73 km/h.
Ngoài ra, tàu ngầm Kilo 636MV của Việt Nam còn có khả năng sử dụng loại ngư lôi siêu khoang VA-111 Shkval. Ngư lôi này có khả năng đạt tốc độ lên đến 370 km/h.
