Sau khi vụ việc bốc hài cốt giả ở thôn Lâm Xuân (xã Gio Mai, huyện Gio Linh, Quảng Trị) vào ngày 25/7 bị phát giác, nhiều người dân địa phương cho biết có nhìn thấy Nguyễn Văn Thúy (tức "cậu Thủy") và một số người có mặt ở địa phương vào thời điểm tháng 3/2013. Sau này xâu chuỗi sự việc, dễ dàng nhận ra Thủy có mặt ở đây để chọn vị trí đặt các "hài cốt" và tiến hành chôn xương cùng các di vật.
Thời điểm bốc mộ được "cậu" lựa chọn vào thời điểm chập choạng tối và kéo dài sang rạng sáng hôm sau. Để khoa trương, Thủy cho đặt nhiều máy quay phim, dựng màn hình chiếu trực tiếp.
Thủy chỉ đạo cất bốc hài cốt ở Gio Linh, Quảng Trị. |
Trước khi việc bốc mộ diễn ra, Thủy tổ chức lễ cầu siêu cho vong linh các “liệt sĩ”. Sau đó, “cậu” gọi hồn người chết nhập vào người phụ nữ to mập đã được chọn trước. Ít nhất trong 3 lần cất bốc tại Đắk Lắk và Quảng Trị, Thủy sử dụng người phụ nữ này. Khi các "liệt sĩ" nhập hồn thì luôn nhắm mắt, hỏi han người thân, đôi khi quát mắng.
Theo một số người dân, đi cạnh người nhập hồn là 2 người đàn ông mặc áo xanh, sau lưng in dòng chữ trắng Ngân hàng Chính sách xã hội, cùng địa chỉ trang web và logo của đơn vị. Người nhập hồn cầm nắm hương và cắm lên khoảnh đất đã chọn trước.
Khi tìm được vị trí mộ, “cậu Thủy” cầm hương làm phép, xin được cất bốc. Trong suốt thời gian này, “cậu Thủy” ngồi ghế ở phía trên chỉ đạo, lâu lâu "cậu" phán còn thiếu hạt nút của người này, sót miếng xương cổ của người khác.
Các di vật được tìm thấy luôn luôn là bi đông nước, dép cao su, mũ cối, một vài ngôi sao, nhưng tuyệt nhiên không có võng hay súng đạn. Các hố chôn hài cốt chỉ sâu chừng 0,6 - 1m. Các bi đông đều đặt cùng một tư thế và với một nét khắc tương tự nhau.
Điều đặc biệt của “cậu Thủy” là có thể biết trước được số lượng hài cốt sẽ cất bốc và biết cả tên tuổi của họ.
Đến thời điểm bị bắt, Nguyễn Văn Thúy đã thực hiện ít nhất 4 cuộc cất bốc hài cốt giả cùng với Ngân hàng Chính sách xã hội. Trong đó, ngày 28 - 31/12/2012, “cậu Thủy” bốc được 31 hài cốt tại xã Ea Hleo (huyện Ea Hleo, tỉnh Đắk Lắk); lần 2 vào 31/1/2013 quy tập 15 hài cốt tại xã Hưng Chiến (huyện Bình Long, tỉnh Bình Phước); đợt 3 vào ngày 6 - 9/3 quy tập 42 hài cốt tại xã Ea Hleo; đợt cuối cùng ngày 25/7 tại thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai (huyện Gio Linh, Quảng Trị).
Tại lần cuối cùng, do không được trực tiếp thực hiện bốc mộ, thay vào đó là lực lượng quân sự địa phương nên các hành vi của Thủy và đồng bọn đã bị phát giác. Do được cảnh báo trước nên lực lượng quân sự địa phương kiên quyết không cho Thủy bốc cốt trong đêm mà phải thực hiện vào ban ngày. Nhiều dấu hiệu cho thấy hiện trường giả đã được tạo dựng.
Ngày 28/10, tại thị trấn Chờ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh, công an Quảng Trị đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 tháng Nguyễn Văn Thủy và (SN 1959) và Mẫn Thị Duyên (SN 1962) về hành vi làm giả hài cốt, di vật, nơi chôn liệt sĩ theo Điều 139 Bộ luật Hình sự. Ngày 30/10, hai người này đã được di lý vào Quảng Trị nhằm phục vụ điều tra.