Hôm 4/8, một máy bay không người lái (drone) gắn chất nổ đã thực hiện vụ ám sát hụt Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro, khi ông đang phát biểu tại lễ kỷ niệm Vệ binh quốc gia lần thứ 81 ở thủ đô Caracas.
9 ngày trước đó, Washington Post cho biết những kẻ khủng bố đã điều khiển một drone mang theo chất nổ tấn công vào sân bay quốc tế Abu Dhabi, thủ đô UAE. Không có người thiệt mạng trong cả hai trường hợp và chi tiết vụ tấn công vẫn còn mơ hồ. Tuy nhiên, nó báo hiệu một kỷ nguyên mới đầy nguy hiểm của khủng bố bằng drone và thế giới dường như chưa sẵn sàng để đối phó với nó.
Nhỏ và rất khó phát hiện
Trong vụ việc tại thủ đô Caracas, chính phủ Venezuela, cho biết một drone đã phát nổ trên đám đông tại sự kiện kỷ niệm Vệ binh quốc gia. Một số binh sĩ đã bị thương. Tổng thống Maduro và phu nhân Cilia Flores an toàn trong vụ tấn công. Ông Maduro đổ lỗi cho các đối thủ chính trị gây ra vụ việc.
Diễn biến tại Abu Dhabi, phiến quân Houthi ở Yemen, cho biết đã thực hiện cuộc tấn công bằng drone vào sân bay. Nhà chức trách UAE phủ nhận vụ việc nhưng về mặt kỹ thuật, những kẻ khủng bố không mấy khó khăn để thực hiện cuộc tấn công bằng drone.
 |
| Một trong hai drone trong vụ tấn công ở Venezuela đã lao vào và phát nổ tại một chung cư gần nơi diễn ra buổi lễ. Ảnh: AP. |
Hai vụ tấn công sẽ khuyến khích các nhóm khủng bố am hiểu về công nghệ, hay những cá nhân bất mãn chính trị sử dụng drone để khủng bố. Tin tức về vụ tấn công ở Venezuela và UAE đang hỗn loạn, nhưng vụ tấn công thất bại tại Abu Dhabi đặc biệt đáng lo ngại, vì có thể dẫn đến thương vong hàng loạt thông qua việc phá hủy máy bay.
Drone nổi lên như mối đe dọa mới cho nhân loại, đặc biệt là khách du lịch. Thiết bị này có lợi thế chiến thuật rất lớn: nó có thể bay dưới tầm radar nên rất khó phát hiện. Ngay cả khi nó chỉ mang theo lượng thuốc nổ nhỏ, từng đó cũng đủ để phá hủy một máy bay dân sự.
Các máy bay thương mại dễ gặp nguy hiểm trong thời gian cất hoặc hạ cánh. Phi công gần như không có nhiều thời gian để phản ứng đối với cuộc tấn công như thế. Một drone bình thường dễ dàng được điều khiển lao vào một máy bay đang cất hoặc hạ cánh và có thể gây ra những thiệt hại khôn lường.
Đối với drone quân sự, loại mà phiến quân Houthi đã sử dụng có thể mang theo vài kilogam thuốc nổ và bay với tốc độ 160 km/h, tầm hoạt động hơn 650 km. Những drone như vậy có thể được lập trình để tự động cất cánh và tấn công mà không cần sự can thiệp của con người.
Thế giới cần hành động ngay
An ninh tại các sân bay hiện tập trung vào đối phó với những mối đe dọa như hành khách, nhân viên và hàng hóa quá cảnh. Sân bay hầu như không được thiết kế để đối phó với cuộc tấn công có chủ ý từ trên không.
 |
| Drone giao hàng sẽ là mối hiểm họa lớn nếu không được kiểm soát kỹ lưỡng. Ảnh: Wikipedia. |
Việc bảo vệ người đứng đầu nhà nước khỏi các cuộc tấn công khủng bố bằng drone thậm chí còn phức tạp hơn. Lãnh đạo các nước thường có lịch trình xuất hiện trước công chúng khá đa dạng. Mặc dù công tác an ninh tại những địa điểm có lãnh đạo xuất hiện thường được thắt chặt, nhưng chủ yếu tập trung vào các mối đe dọa trên mặt đất.
Bernard Hudson, cựu giám đốc chống khủng bố, Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA), đề xuất cần khẩn cấp đưa ra giải pháp theo dõi các vật thể bay thấp như drone. Lực lượng an ninh sân bay có thể sử dụng drone để quan sát liên tục các mối đe dọa đến từ trên không.
Một giải pháp khác là yêu cầu các drone phải được kết nối mạng di động ở địa phương, để xác định vị trí của chúng, qua đó cảnh báo khả năng va chạm có thể xảy ra với máy bay thương mại.
Một số tập đoàn lớn trên thế giới đang phát triển việc giao hàng nhanh bằng drone. Điều này mang lại nhiều lợi ích cho con người trong việc cung cấp hàng hóa nhanh chóng, tiết kiệm nhiên liệu và thân thiện với môi trường. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu những kiện hàng mà drone mang theo là chất nổ.
Tấn công từ trên không vốn là lĩnh vực chỉ có thể thực hiện bởi máy bay chiến đấu của quốc gia nào đó, nhưng điều đó đã thay đổi với 2 vụ tấn công bằng drone trong 2 tuần qua. Các thiết bị bay không người lái dùng cho mục đích quay phim, chụp ảnh trên không đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Nếu chúng được sử dụng sai mục đích, hiểm họa sẽ trở nên rất khó lường.
Mối đe dọa khủng bố bằng drone đang trở nên hiện hữu, rộng lớn, khó nắm bắt hơn và cần được giải quyết. Những nỗ lực mang tầm quốc gia cần phải được thực hiện để đối phó với mối đe dọa này trước khi có ai đó thiệt mạng.
