'Không quy được trách nhiệm, cả làng ăn bẩn vẫn vui'

Hội nghị toàn quốc về tăng cường công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) diễn ra sáng 27/4 dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và 2 phó thủ tướng Trương Hòa Bình, Vũ Đức Đam.

Đề nghị cấm kinh doanh vĩnh viễn

Gợi ý thảo luận, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các địa phương không nêu thành tích, nói thẳng vào những bất cập, đề xuất giải pháp cụ thể. Ông cho rằng, cần làm rõ trách nhiệm của các bộ ngành, địa phương trong công tác bảo đảm an toàn thực phẩm.

Theo Chủ tịch UBND Hà Nội Nguyễn Đức Chung, Chính phủ cần ban hành những chế tài mạnh để đảm bảo tính răn đe.

"Nếu cơ sở vi phạm nhiều lần thì cấm kinh doanh vĩnh viễn", ông Chung nói.

Theo Chủ tịch Hà Nội, việc bảo đảm VSATTP, nhất là quản lý thực phẩm tươi sống, rau quả trên địa bàn thủ đô hiện chưa đáp ứng được kỳ vọng của người dân; công tác tuyên truyền nhằm tạo sự chuyển biến về nhận thức của người dân, doanh nghiệp còn hạn chế…

Bí thư TP HCM Đinh La Thăng. Ảnh: Lê Quân.

Trong khi đó Bí thư thành ủy TP HCM Đinh La Thăng nhận định tình hình ATTP đáng báo động, phức tạp, nguy hiểm.

"Hiện, cả làng cùng vui, ăn bẩn vẫn vui do không quy được trách nhiệm cho ai cả", Bí thư Thăng nói.

Người đứng đầu đảng bộ TP HCM đề nghị, nếu để xảy ra tình trạng thực phẩm bẩn nhiều thì bí thư, chủ tịch UBND xã, phường đó phải chịu chứ không thể chung chung như hiện nay.

Ngoài ra ông Thăng cũng cho rằng đội ngũ cán bộ thanh, kiểm tra có vấn đề, chưa làm tròn nhiệm vụ. "Nếu đạo đức công vụ tốt thì sẽ không để dân phải sử dụng thực phẩm bẩn", ông nói, đồng thời đề nghị giao cho cựu chiến binh tại địa phương giám sát các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm.

Về các giải pháp, các ý kiến đều kiến nghị, giao trách nhiệm cụ thể cho địa phương, nhất là người đứng đầu chính quyền cấp cơ sở như xã, phường; nếu để xảy ra vi phạm ATVSTP trên địa bàn thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm. Tăng chế tài xử phạt; đẩy mạnh thanh kiểm tra và giám sát, mà theo như Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát, “mỗi lần thanh kiểm tra mạnh mẽ thì vi phạm giảm xuống” và cần duy trì thanh kiểm tra thường xuyên; kiểm soát chặt chất cấm trong chăn nuôi, việc lạm dụng kháng sinh trong nuôi trồng thuỷ sản; cho phép các địa phương chủ động sử dụng toàn bộ số tiền phạt vi phạm an toàn thực phẩm để phục vụ cho công tác này; khuyến khích mô hình sản xuất sạch; đẩy mạnh tuyên truyền…

Tại hội nghị, việc xác định trách nhiệm quản lý giữa các cơ quan nhà nước, bộ, ngành, địa phương được quan tâm thảo luận, làm rõ để thống nhất nhận thức, thống nhất hành động, như yêu cầu của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam.

Về vấn đề “một mâm cơm cả 3 bộ quản lý”, theo ý kiến của Bộ trưởng Cao Đức Phát, cần hiểu một cách rành rẽ theo cách tiếp cận mới là quản lý theo chuỗi sản phẩm, theo Luật An toàn thực phẩm. Ví dụ, mặt hàng rau thì Bộ Nông nghiệp quản lý tất cả các khâu, từ sản xuất, phân phối, đóng gói, hay mặt hàng bia thì do Bộ Công thương quản lý, chứ không phải như trước kia, việc trồng rau do Bộ Nông nghiệp quản lý còn đưa rau ra thị trường thì do Bộ Công thương quản lý và chế biến trong nhà hàng thì do Bộ Y tế quản lý.  

Về phía địa phương, UBND các cấp chịu trách nhiệm quản lý điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ, thức ăn đường phố, cơ sở kinh doanh, dịch vụ ăn uống, an toàn thực phẩm tại các chợ trên địa bàn. Do đó, như với trường hợp sản phẩm rau nêu trên, nếu được đưa ra chợ thì đã có cơ quan cụ thể chịu trách nhiệm quản lý là chính quyền địa phương.

Quy trách nhiệm cụ thể, nếu cần xử lý hình sự

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, an toàn thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến giống nòi mà còn cả uy tín quốc tế của đất nước. Do đó, “chúng ta cần biện pháp mạnh, kiên quyết, toàn diện, để công tác này đạt kết quả tốt hơn, đáp ứng sự mong đợi của nhân dân”, Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời yêu cầu thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Trước hết, cả hệ thống chính trị các cấp phải vào cuộc, làm tốt công tác này. Thứ hai, xác định rõ trách nhiệm quản lý, nhất là trách nhiệm cá nhân đối với các vi phạm về ATVSTP.

“Nếu không quy trách nhiệm cụ thể thì sẽ khó thành công”; người đứng đầu chính quyền địa phương phải chịu trách nhiệm nếu để xảy ra vi phạm trên địa bàn của mình, Thủ tướng nói.

Thủ tướng nêu rõ, phải có bộ máy tổ chức đủ mạnh làm công tác này, huy động các lực lượng như Đoàn thanh niên, Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ… vào cuộc.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì hội nghị tăng cường công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm.  Ảnh: VGP.

Về vấn đề kinh phí, ngoài việc đồng ý để các địa phương ứng trước ngân sách dành cho việc quản lý ATVSTP, thì cần đẩy mạnh xã hội hóa, đầu tư thiết bị kiểm tra sau đó thu phí và hoàn vốn. Thủ tướng cũng nhất trí cho phép các địa phương chủ động sử dụng tất cả số tiền phạt vi phạm an toàn thực phẩm để phục vụ cho công tác này.

Thủ tướng chỉ đạo, xử lý hành chính ở mức cao nhất, kể cả xử lý hình sự các vi phạm về an toàn thực phẩm; tăng cường thanh tra, kiểm tra; tuyên truyền vận động các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp sản xuất thay đổi tư duy, nhận thức rõ vấn đề bảo đảm ATVSTP. Các cơ quan thông tin truyền thông phải vào cuộc tích cực, thông tin đầy đủ, toàn diện về công tác này.

Thủ tướng yêu cầu, trước mắt, lựa chọn loại thực phẩm tươi sống - gắn bó thường nhật với đời sống người dân để tập trung giám sát... nhằm tạo sự chuyển biến rõ nét. Sau cuộc họp này, Thủ tướng sẽ ban hành một chỉ thị nhằm tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước, nâng cao chất lượng bảo đảm an toàn thực phẩm.