CEO Tim Cook từng tuyên bố tại WWDC 2018 rằng Apple tin tưởng quyền riêng tư là một quyền con người quan trọng, và chỉ trích việc thu thập dữ liệu từ các đối thủ đang nằm ngoài tầm kiểm soát của người dùng, cũng như quan ngại hầu hết khách hàng đều không biết họ đang bị theo dõi.
Những ngôn từ thu hút lòng người ngay tức thì bởi chúng ta đều muốn nghe chúng, đặc biệt tại thời điểm những bê bối như Cambridge Analytica hay đánh cắp thông tin tại những công ty như Uber hay Yahoo, chưa kể thói quen của Google nắm bắt thông tin từ Gmail để khiến cho thông tin lướt web của chúng ta tràn ngập quảng cáo. Trong hoàn cảnh đó, Apple giống như một kỵ sĩ đem theo khiên bạc, bước chân vào thị trường.
 |
Tuy nhiên, không thể bỏ qua sự thật Apple đang tăng giá từng năm, đưa các sản phẩm và tính riêng tư của chúng ngày càng xa rời tầm với cả phần đông người mua có túi tiền vừa phải.
Lần gần nhất, mức tăng là khoảng 150 USD cho các sản phẩm tương ứng với năm trước. Điều này thực sự đau lòng cho những ai hiểu rằng tính riêng tư chính là đặc điểm duy nhất không thể tranh cãi để chọn lựa Apple thay vì các nhà sản xuất khác.
Đúng là thiết kế của Apple thực sự đẹp và xuất sắc, nhưng hầu hết tính năng của iPhone đều có đối thủ cạnh tranh tương xứng. Google Pixel 3 có camera tốt hơn, và hàng tá điện thoại Android có hiển thị liên tục mà không ảnh hưởng tới pin. Nhiều laptop dùng Windows có đủ sức hoạt động và chơi game tốt hơn nhiều MacBook.
Còn tính năng bảo mật? Chưa ai có thể chạm tới mức Apple. Công chúng biết tới điều này nhờ vụ việc Apple từ chối mở khóa iPhone cho FBI, hoặc cách thức Apple chỉ lưu trữ dấu vân tay cho Touch ID trên mỗi một phương tiện.
Thêm vào đó, Apple bổ sung phần mềm chống in vân tay và tính năng Ngăn chặn Theo dõi thông minh (Intelligent Tracking Prevention) cho cả iOS và macOS, có khả năng ngăn chặn những bên thu thập thông tin theo dõi cử động và xử lý dữ liệu của khách hàng. Còn có trình duyệt mã hóa File Vault 2 trên tất cả các máy mac.
Apple có thu thập dữ liệu người dùng, nhưng theo một nghiên cứu gần đây cho thấy mức độ này thấp hơn 10 lần số lượng dữ liệu được thiết bị Android chuyển về cho Google, cũng như bao gồm phương pháp bảo mật để không biết thông tin tới từ thiết bị cụ thể nào.
 |
Đừng vội mừng rỡ
Nền tảng đạo đức được nâng cao này lại không được Apple triển khai bảo mật dữ liệu cho các thiết bị ở phân khúc thấp. Báo cáo quý gần nhất cho thấy chính giá thiết bị tăng lên khiến doanh thu của sản phẩm iPhone nhảy vọt trong khi số lượng bán ra không biến động nhiều. Lạm phát giá cả của Apple đã khiến cho quyền riêng tư trở thành thứ xa xỉ của người có đặc quyền.
Hãy xem xét điều này: Quyền riêng tư không phải là mua thiết bị đắt tiền để bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình. Đó là khả năng lái xe đi làm thay vì đi xe bus. Đó cũng là sở hữu một ngôi nhà lớn với hệ thống bảo vệ thay vì một căn hộ chật chội.
Lựa chọn cá nhân phần nào quyết định những sắp xếp như vậy, còn đa phần chúng được tạo ra bởi khả năng tài chính. Vấn đề này trở nên nghiêm trọng khi khách hàng đầu tư nhiều hơn vào hệ sinh thái Apple. Khởi đầu là một chiếc iPhone, rồi đến MacBook Pro để tận hưởng tính năng bảo mật lớn hơn.
Ngoài ra, khách hàng còn mua cả iPad và Apple Pencil cho con mình dùng. Rồi đến loa thông minh HomePod, vì thu thập ít dữ liệu hơn các loa thông minh giá thấp hơn của Google và Amazon.
Bạn có thể thấy một số tiền không hề nhỏ được dùng để mua sắm những sản phẩm trên, và rồi hàng năm số tiền đó lại tăng lên mà không có mức trần cho Apple.
Liệu có hy vọng nào không?
Nếu Apple thực sự quan tâm tới việc tạo cơ hội tiếp xúc với bảo mật thông tin cho tất cả mọi người, cần có thêm nhiều sản phẩm ở phân khúc thấp. Có thể thấy động thái của hãng khi bỏ qua chiếc Apple Watch Edition với giá 10.000 USD, và cho ra mắt iPad cho sinh viên ở mức giá 329 USD, bao gồm hỗ trợ cho Apple Pencil (trước đó chỉ sử dụng được cho iPad Pro).
iPhone XR là phiên bản giá rẻ hơn ra mắt cùng iPhone XS, cùng thiết kế đa dạng. Trong khi đó, MacBook Air vẫn là sự lựa chọn hàng đầu về an toàn bảo mật, so với những cái tên có mức giá dễ chịu hơn như Dell XPS 13 hay Asus Zenbook và Acer R3 Chromebook.
