|
Cái chết của Yasser Abu Shabab được xem là đòn giáng mạnh vào nỗ lực của Tel Aviv trong việc xây dựng lực lượng người Palestine - nhân tố mà Israel tin rằng có thể giúp họ kết thúc cuộc chiến với Hamas.
Ngày 4/12, sau cáo buộc Hamas tấn công binh sĩ, Israel tiếp tục không kích Gaza, làm leo thang căng thẳng khu vực Trung Đông. Cuộc tấn công ở Khan Younis khiến ít nhất sáu người thiệt mạng (gồm ba trẻ em) và nhiều người bị thương trong khu lều của người tị nạn, theo một bác sĩ tại hiện trường.
Theo Guardian, Abu Shabab là chỉ huy Lực lượng Dân quân, nhóm vũ trang lớn nhất và trang bị tốt nhất trong số lực lượng mới nổi ở Gaza trong giai đoạn cuối của cuộc xung đột hai năm qua. Các nhóm này được Israel hậu thuẫn nhằm làm suy yếu Hamas và kiểm soát dân cư.
Từng bị Hamas bắt giữ với cáo buộc liên quan tội phạm, Yasser Abu Shabab (34 tuổi) người Rafah, đã quay lại chính trường vũ trang với vai trò chỉ huy một lực lượng dân quân địa phương ở miền Nam Gaza.
Nhiều thông tin trái ngược
Trong thông báo mới đây, Lực lượng Dân quân cho biết thủ lĩnh của họ tử vong do trúng đạn khi can thiệp vào một vụ tranh chấp gia đình, đồng thời bác bỏ thông tin cho rằng Hamas đứng sau vụ việc.
Tuy nhiên, các nguồn tin tại Gaza và những báo cáo trên mạng xã hội cho biết Abu Shabab thiệt mạng sau khi từ chối thả một con tin mà nhóm của ông bắt từ một gia đình địa phương có vũ trang. Thân nhân của con tin được cho là đã tấn công vào căn cứ của Lực lượng Dân quân, dẫn đến thương vong cho cả hai bên. Abu Shabab bị thương nặng và qua đời không lâu sau đó.
Hamas - lực lượng từng gọi Abu Shabab là “kẻ cộng tác” và dọa truy lùng - đã phủ nhận liên quan đến cái chết của ông.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hồi tháng 6 thừa nhận nước này có cung cấp vũ khí cho các gia tộc và phe phái chống Hamas tại Gaza. Tuy nhiên, chính phủ Israel chưa đưa ra bình luận về vụ việc.
Chiến lược gây tranh cãi của Israel
Một số chuyên gia đánh giá việc Israel hậu thuẫn các nhóm vũ trang địa phương khó có thể tạo ra đối trọng thực sự với Hamas, lực lượng nắm quyền tại Gaza từ năm 2007.
Tiến sĩ Michael Milshtein, cựu sĩ quan tình báo quân đội Israel, nhận định: “Kết cục này là điều có thể thấy trước. Dù ông ta bị Hamas hay đối thủ trong nội bộ bộ tộc giết, điều này sớm muộn cũng xảy ra”.
Nhiều nhóm chống Hamas khác cũng xuất hiện tại các khu vực Gaza do Israel kiểm soát. Tiến sĩ Reham Owda, nhà phân tích chính trị người Palestine, cho rằng cái chết của Abu Shabab sẽ khiến các nhóm này nghi ngờ khả năng tồn tại của mình.
Hossam al-Astal, chỉ huy một nhóm mới thành lập tại khu vực Khan Younis, từng nói vào tháng 9 rằng ông và Abu Shabab muốn tạo ra “một lực lượng thay thế Hamas”. Hiện chưa rõ tung tích của Astal.
Khoảng 100 tay súng dưới quyền Abu Shabab vẫn hoạt động trong các khu vực do Israel kiểm soát sau lệnh ngừng bắn tháng 10. Ngày 18/11, nhóm này công bố video cho thấy hàng chục tay súng nhận lệnh “làm sạch Rafah khỏi khủng bố”, ám chỉ các chiến binh Hamas bị cho là đang ẩn náu trong đường hầm. Một tuần sau, nhóm tuyên bố đã bắt giữ một số thành viên Hamas.
Nguồn tin cho biết cơ quan tình báo nội địa và quân đội Israel đã tìm đến những người như Abu Shabab sau khi thất bại trong việc xây dựng một liên minh chống Hamas giữa các thủ lĩnh cộng đồng và trưởng tộc tại Gaza, do Hamas trấn áp mạnh mọi đối thủ.
Nhiều người trong số những thành viên của các nhóm mới này từng tham gia cướp bóc các đoàn xe viện trợ, dẫn đến cáo buộc Israel đã làm ngơ trước việc chiếm đoạt viện trợ để củng cố đồng minh trên thực địa.
Abu Shabab - thành viên bộ tộc Tarabin - từng nói với The Guardian hồi tháng 6 rằng hoạt động của ông là “nhân đạo” và ông không làm việc trực tiếp với quân đội Israel.
Chiến lược hậu thuẫn dân quân địa phương được xem là hệ quả từ việc Israel từ chối cho phép Chính quyền Palestine (PA) tham gia quản lý Gaza. Lực lượng của Abu Shabab cũng phối hợp chặt chẽ với quân đội Israel tại các điểm phân phát viện trợ do Tổ chức Nhân đạo Gaza điều hành, một đơn vị tư nhân được Mỹ và Israel hỗ trợ nhưng hiện đã bị đóng cửa.
Xung đột tại Gaza bùng phát sau vụ tấn công của Hamas vào Israel năm 2023, khiến 1.200 người thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt cóc. Trước tình hình này, Israel phản công và không kích sau lệnh ngừng bắn, đến nay đã khiến hơn 70.100 người Palestine thiệt mạng, biến phần lớn Gaza thành đống đổ nát.
Vấn đề Trung Đông
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Châu Phi - Trung Đông: Những vấn đề chính trị và kinh tế nổi bật". Cuốn sách giới thiệu cuộc cải cách thể chế chính trị và kinh tế ở châu Phi và Trung Đông từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Cuốn sách bao trùm nhiều vấn đề về sắc tộc, khả năng giải quyết mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, chính sách của các nước lớn, dầu mỏ, khí đốt ở hai khu vực này...
