Ngày 29/10, Guardian đưa tin Hy Lạp tiếp tục yêu cầu Đức đền bù thiệt hại trong Thế chiến thứ hai và trả khoản tiền Đức Quốc Xã buộc ngân hàng trung ương Hy Lạp cho vay khi chiếm đóng nước này. Tuy nhiên, phía Đức công khai bác bỏ yêu cầu này.
Gần hai tuần sau khi Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier, nhân chuyến thăm cấp nhà nước tới Hy Lạp, bày tỏ hối tiếc về sự tàn bạo của những người đi trước, Athens ca ngợi điểm khởi đầu của một giai đoạn mới trong quan hệ song phương nhưng đồng thời nói sẽ tái khởi động yêu cầu Đức trả nợ.
“Đây là vấn đề vẫn còn dai dẳng về mặt tâm lý, và với tư cách chính phủ, chúng tôi quyết tâm nêu vấn đề này lên”, Costas Douzinas, người đứng đầu ủy ban ngoại giao và quốc phòng Nghị viện Hy Lạp, cho biết.
 |
| Tổng thống Hy Lạp Prokopis Pavlopoulos (trái) tiếp Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier (phải) tại Athens hôm 11/10. Ảnh: AP. |
Chính quyền cánh tả của Hy Lạp dự kiến sẽ đẩy vấn đề này sau khi vụ việc được thảo luận ở quốc hội. Đây được cho là cuộc khảo sát toàn nghị viện đầu tiên về những tổn thất của nước này dưới thời bị quân đội Đức chiếm đóng.
Báo cáo được tổng hợp qua nhiều năm ước tính khoản bồi thường lên tới 288 tỷ euro (328 tỷ USD) vẫn chưa được giải quyết đối với thiệt hại Hy Lạp phải chịu từ năm 1941 đến 1944. Hy Lạp cũng cáo buộc Đức còn nợ 11 tỷ euro (12 tỷ USD) khi quân đội Đức buộc ngân hàng trung ương Hy Lạp cho Hitler vay 476 triệu đồng mác vào năm 1943.
Theo giới sử học, khoản cho vay lãi suất 0% đã đóng vai trò chính gây đói nghèo diện rộng ở Hy Lạp chỉ sau một đêm khi nó khiến cả nền kinh tế lẫn đồng tiền sụp đổ.
 |
| Đức Quốc Xã đóng chiếm Hy Lạp từ năm 1941 đến 1944. Ảnh: Getty. |
“Bây giờ thứ chúng ta có là bản phân tích toàn bộ tình hình với báo cáo nghiên cứu tổng thiệt hại mà đất nước và người dân phải chịu khi phát xít Đức chiếm đóng”, ông Douzinas nhận định. “Trong quá khứ từng có nhiều bản đánh giá tổn thất trong từng sự kiện riêng, nhưng chưa bao giờ có báo cáo trên quy mô lớn như này”.
Giới chức đã quét hơn 400.000 trang tài liệu từ kho lưu trữ quốc gia Mỹ ghi chép về sự hung ác của phát xít Đức. Một số tài liệu khác được thu thập từ Nga. Phe Trục vốn thường có biện pháp thủ tiêu các báo cáo về những cuộc tàn sát, phá hủy nhà cửa và bắn giết nạn nhân.
Hy Lạp đã hiên ngang kháng chiến nhưng cái giá phải trả là rất lớn. Hàng chục nghìn người bị giết để trả thù chiến dịch du kích chống lục quân Đức Quốc Xã. Ít nhất 300.000 người thiệt mạng vì nạn đói. Riêng trong năm đầu Đức chiếm đóng, số người chết đói được cho là khoảng 40.000 người. Không chỉ thế, cộng đồng Do Thái ở Hy Lạp gần như bị tiêu diệt hoàn toàn.
 |
| Bên trong bảo tàng trưng bày về cuộc thảm sát tại Kalavryta, Hy Lạp. Ảnh: AP. |
“Đức chưa bao giờ nghiêm túc nhận trách nhiệm cho cuộc tàn sát đất nước chúng tôi. Đó là thảm họa toàn diện đóng vai trò lớn trong việc trì hoãn sự phát triển của chúng tôi với tư cách là một quốc gia châu Âu hiện đại”, Guardian dẫn lời Stelios Koulouglou, đại diện đảng cầm quyền Syriza của Hy Lạp ở Nghị viện châu Âu.
Bóng ma ám ảnh tâm lý đã một lần nữa trỗi dậy ở Hy Lạp khi Athens kỷ niệm 74 năm thoát khỏi sự cai trị của Đức Quốc Xã.
Trong lúc đó, chính phủ Đức kịch liệt bác bỏ các cáo buộc về những khoản nợ với Hy Lạp hay Ba Lan, hai nước chịu nhiều tổn thất từ thời chiến. Đức cho biết mọi thứ đã được giải quyết xong vào năm 1960 khi nước này trả Athens 115 triệu mác Đức, tương đương 263 triệu USD ngày nay.
