Vào thời điểm 2010, khi nền tảng Android cho các thiết bị di động mới chỉ xuất hiện trên thị trường, HTC là một trong những nhà sản xuất smartphone Android lớn nhất trên toàn thế giới. Năm năm sau, mọi thứ đã thay đổi quá nhanh đối với công ty smartphone Đài Loan. Thị phần liên tiếp bị mất về tay đối thủ. Doanh thu và lợi nhuận vì vậy cũng tự động tuột dốc.
Không phải bây giờ, sự đi xuống của HTC mới lần đầu tiên được nói đến; nhưng có thể nói tình hình hiện tại của công ty smartphone Đài Loan đang xấu đi hơn bao giờ hết. Giá cổ phiếu trượt tới mức thấp kỷ lục xuống chỉ còn 3 USD/cổ phiếu. Công ty cũng vừa cắt giảm dự báo doanh thu quý II/2015 và khuyến cáo các nhà đầu tư rằng rất có thể một quý làm ăn thua lỗ đang ở ngay trước mắt. Trong quý này, HTC chỉ kỳ vọng đạt doanh thu từ 1,06 tỷ USD đến 1,16 tỷ USD, giảm so với mức dự đoán 1,48 tỷ USD đến 1,56 tỷ USD trước đó. HTC cũng dự đoán sẽ lỗ từ 31 cent đến 32 cent/cổ phiếu trong quý này.
Giữa hai vòng kìm kẹp
 |
Khó khăn của HTC cho thấy các thương hiệu smartphone nhỏ đang bị "nghẹt thở" giữa sự kìm kẹp của những thương hiệu lớn hơn, đặc biệt ở phân khúc điện thoại cao cấp. Không thể phủ nhận những chiếc smartphone Android đỉnh bảng mà HTC sản xuất có chất lượng phần cứng tốt. Chúng được đánh giá cao về thiết kế, chất liệu. Trước khi Galaxy S6/6 Edge ra mắt, những chiếc điện thoại vỏ nhôm của HTC luôn cho cảm giác cầm cao cấp hơn hẳn so với smartphone vỏ nhựa của Samsung.
Vậy nhưng, HTC vẫn phải núp dưới cái bóng của Samsung, Apple, và thậm chí là LG - những thương hiệu smartphone lớn và được biết đến nhiều hơn. Samsung đang là nhà sản xuất Android lớn nhất thế giới với hàng loạt model thuộc mọi phân khúc, từ cao cấp đến giá rẻ; trong khi Apple là thương hiệu đắt giá nhất hành tinh nhờ chiếc smartphone cách mạng iPhone.
Sự yếu thế của HTC còn nằm ở chỗ hãng không làm chủ được công nghệ như Samsung, LG. Nếu như cả LG, Samsung đều tự làm được các linh kiện như chip xử lý, RAM, màn hình...thì tất tật mọi linh kiện HTC đều phải phụ thuộc vào bên thứ ba. Họ phải mua chip từ Qualcomm hoặc MediaTek, mua màn hình (được đồn là từ AU Optronics - AUO)...Hậu quả là khi chip của Qualcomm Snapdragon 810 bị đồn đoán chạy quá nóng, HTC không có cách nào khác vẫn phải sử dụng nó cho One M9 để kịp thời gian ra mắt. Ở chiều ngược lại, nhờ tự chủ được linh kiện này (với dòng chip Exynos tự sản xuất được), Samsung đã không còn dùng chip Qualcomm cho Galaxy S6 như họ làm trước đây với Galaxy S5.
Sự phụ thuộc về công nghệ, đi kèm với việc quá chú trọng vào thiết kế và chất liệu, khiến sản phẩm của HTC luôn bị chê là có giá quá cao so với cấu hình. HTC cũng cố gắng cải thiện tình hình bằng việc sản xuất nhiều hơn các model giá rẻ và tầm trung.Thế nhưng họ lại đụng phải những bức tường thành khác. Các công ty smartphone mới nổi đến từ Trung Quốc như Xiaomi, Oppo...mới là kẻ làm chủ phân khúc này, đặc biệt là tại thị trường Trung Quốc rộng lớn.
Tội đồ Peter Chou?
 |
Trong câu chuyện sa sút của HTC, cựu CEO Peter Chou là một nhân vật đáng chú ý. Sinh ra tại Myanmar và theo học kỹ sư điện tại Đài Loan, Chou gia nhập HTC năm 1997. Đồng nghiệp mô tả ông là một người theo chủ nghĩa hoàn hảo và có sự ám ảnh lớn đối với thiết kế phần cứng.
Tính đến ngày từ chức (20/3/2015), Peter Chou làm CEO của HTC trong 12 năm. Công trạng của ông là rất lớn, nhưng "tội" cũng không ít. Theo những ghi chép của trang Reuters sau những cuộc phỏng vấn với hàng tá cựu cũng như lãnh đạo hiện hành của HTC, Chou được nhận định là người có khả năng đưa ra những quyết định nhanh chóng. Khi HTC tung ra chiếc Sensation XL vào tháng 10/2011, toàn bộ kế hoạch về thiết kế, giá bán, ngày ra mắt đã được Chou phác thảo ra chỉ ba tháng trước đó.
Cả hai đặc điểm đó của ông rõ ràng đã giúp đỡ HTC trong thị trường smartphone, cho phép công ty nhanh chóng chuyển đổi chiến lược để tạo ra một dòng sản phẩm mới đáp ứng nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, theo các nguồn tin từ nội bộ HTC, nhiều người trong công ty xem đó là rào cản của sự phát triển. Những đặc tính của Chou chỉ giúp HTC thích ứng với thị trường ở những thời điểm ban đầu. Về sau, họ nhanh chóng các đối thủ kịp bắt nhịp. "Tính tỉ mẩn, khả năng đưa ra quyết định nhanh của Chou từng là một thế mạnh, nhưng giờ đây nó lại là điểm yếu bởi họ không có một định hướng rõ ràng cho tương lai" - một nguồn tin nội bộ giấu tên từ HTC cho biết.
Con đường mới
 |
| Cher Wang - Đồng sáng lập và là CEO mới của HTC. |
Thị trường smartphone vốn đã khắc nghiệt thì nay lại càng khó khăn hơn bởi sự xuất hiện của dấu hiệu bão hòa. Theo dự đoán của IDC, thị trường sẽ chỉ tăng trưởng được 11,3% trong 2015, thay vì 27,6% của 2014. Thực tế này lại càng khiến HTC gặp nhiều thách thức bởi họ được xem là hãng chỉ chuyên sản xuất smartphone thay vì kinh doanh đa lĩnh vực như nhiều công ty khác.
Thế nhưng, hãng vẫn sẽ phải tìm hướng đi mới nếu muốn tồn tại. Thiết bị thực tế ảo và vòng đeo theo dõi sức khỏe là hai dòng sản phẩm mới được lựa chọn thử nghiệm. Cùng với smartwatch, đây được xem là những thiết bị của tương lai. Với thực tế ảo, HTC hợp tác với nhà phát triển game nổi tiếng Valve để phát triển. Với thiết bị sức khỏe, hãng bắt tay cùng Under Armour cho ra mắt chiếc HTC Grip hồi tháng 3/2015 (sự kiện MWC).
Họ cũng đã có người lãnh đạo mới thay Peter Chou, nghĩa là các yếu tố được cho là cản trở sự phát triển trước đây đã bị loại bỏ. Nhưng liệu HTC sẽ làm được gì khi mà ở thị trường nào cũng là những "chiến trường" thực sự. Kính thực tế ảo có sự tham gia của những ông lớn như Facebook (với việc mua lại Oculus), Samsung, Google; trên thị trường cũng đã có hàng tá các thiết bị theo dõi sức khỏe khác, chưa kể chiếc smartwatch của Apple cũng được trang bị chức năng này. Thành công hay thất bại của HTC ở sân chơi mới vẫn phải chờ thời gian mới có câu trả lời, còn với smartphone, tình trạng báo động đã ở cận kề hơn bao giờ hết.
