Họa sĩ Nguyễn Thụ vốn được giới hội họa lâu nay biết đến là họa sĩ vẽ tranh lụa đẹp có tiếng. Ông là 1 trong 15 học viên khóa I (1957-1962) của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Việt Nam (Đại học Mỹ thuật Việt Nam hiện nay), sớm bén duyên với tranh lụa và dành tâm huyết cả đời mình cho những bức tranh lụa ngay từ khi bước chân vào con đường hội họa. Có thế kể đến một số bức như Cô gái Tày, Làng ven núi, Mẹ con...
 |
| Họa sĩ Nguyễn Thụ (đứng giữa) tại cuộc triển lãm tranh cách đây hai năm. |
Mới đây, thật bất ngờ khi tên ông xuất hiện trên sàn đấu giá ở nước ngoài, nhưng lại không phải là những bức tranh ông vẽ trên lụa, mà là tranh sơn mài mạo nhận ông là tác giả. Bức xúc không biết làm gì hơn, người họa sĩ già 90 tuổi chỉ còn biết cầu cứu tới đồng nghiệp.
Theo thông tin từ nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi, tác giả sách nghiên cứu Thang Trần Phềnh (1895-1973) đưa lên trang Facebook cá nhân cho biết, có hai bức tranh sơn mài mạo danh họa sĩ Nguyễn Thụ đã được rao bán.
 |
| Bức tranh "Gánh hàng hoa" được rao bán trên sàn nhà đấu giá LYNDA TROUVÉ. Nguồn ảnh: Facebook Ngô Kim Khôi. |
Cụ thể là vào ngày 21/6/2018, một bức sơn mài được đưa lên sàn nhà đấu giá LYNDA TROUVÉ tại trung tâm đấu giá danh tiếng Drouot ở Paris. Chi tiết về bức sơn mài này được giới thiệu như sau: Lô 216, Nguyễn Thụ: "Gánh hàng hoa". Sơn mài cẩn trứng, kích thước 61 x 122,5 cm ("Les marchandes de fleurs". Panneau de laque polychrome et incrustations de coquilles d'œuf.) Giá khởi điểm của bức này được đề nghị là 300 - 500 Euro. Tuy nhiên bức tranh đã không bán được. Nhận định về bức sơn mài mạo danh họa sĩ Nguyễn Thụ, nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi chỉ biết lắc đầu cảm thán là “xấu đau xấu đớn”.
 |
| Bức tranh sơn mài "Gánh hàng hoa" mạo danh họa sĩ Nguyễn Thụ mà theo nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi là "xấu đau xấu đớn". Nguồn ảnh: Lynda trouvé. |
Gần đây nhất vào ngày 12/3/2020, trên sàn online của nhà đấu giá AGUTTES đưa lên một bức tranh sơn mài ghi là: Lô 36, Nguyễn Thụ (sinh năm 1930), "Thuyền buồm dưới ánh trăng", sơn mài thếp vàng, ký tên phía dưới bên phải, kích thước 39,7 x 59,7 cm ("Jonques au clair de lune", laque et rehauts d'or, signée en bas à droite). Bức tranh này đã được bán với giá 400 Euro.
 |
| Bức sơn mài "Thuyền buồm dưới ánh trăng" mạo danh họa sĩ Nguyễn Thụ (chữ ký góc phải tranh). Nguồn ảnh: Aguttes. |
Bức xúc khi danh tiếng người thân bị mạo nhận, ngày 18/3, con ông đã nhờ nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi lên tiếng rằng họa sĩ Nguyễn Thụ không làm sơn mài, phần lớn tác phẩm của ông là tranh lụa. Họa sĩ Nguyễn Thụ cũng đích thân quay một video ngắn, nhờ nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi viết vài dòng lên án những tranh sơn mài đem bán tại Pháp vừa rồi đã mạo danh tên ông, làm tranh giả với lời nhắn nhủ: "Chào anh Ngô Kim Khôi. Tôi là Nguyễn Thụ, họa sĩ. Tôi có nghe nói người ta mạo danh tôi, làm tranh sơn mài mang đi đấu giá ở Pháp, mà tôi chuyên vẽ tranh lụa. Mong anh lên tiếng giúp, cảm ơn anh".
Chia sẻ với phóng viên, nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi cho biết: “Vấn nạn tranh giả đã không ngừng đưa tranh Việt vào sự hỗn loạn và tiếp tục lũng đoạn thị trường, làm cho tiếng nói của tranh Việt không thể vươn cao. Đa số trường hợp tranh giả là do người Việt hại chính người Việt. Họa sĩ Việt Nam chép tranh, giả tranh của danh họa thế hệ Trường Mỹ thuật Đông Dương rồi đưa vào các gallery bên Pháp. Các nhà sưu tập Việt Nam tưởng rằng tranh ở Pháp đã được kiểm chứng nên mua về. Trong khi đó, mối quan hệ của gallery với những người chép tranh, môi giới rất phức tạp. Mong các nhà sưu tập lưu ý”.
