Khi Johnathan Rodrigues bị đau đầu, mất vị giác và khứu giác, anh nghĩ rằng chắc chắn đó không thể là Covid-19. Anh chỉ mới khỏi bệnh cách đây chưa đầy 6 tháng, theo Financial Times.
“Giờ thì tôi bị tái nhiễm. Tôi đã không thể tin vào điều đó khi nhìn vào kết quả xét nghiệm. Tôi cứ nghĩ mình đã miễn dịch rồi”, anh nói.
Số người chết cao thứ hai thế giới
Bầu không khí tồi tệ, ảm đang tràn ra khắp quốc gia Nam Mỹ. Đất nước lớn nhất châu Mỹ Latin này đang phải hứng chịu làn sóng Covid-19 thứ hai thậm chí còn tàn bạo hơn làn sóng đầu tiên.
Viện nghiên cứu Fiocruz có trụ sở tại Rio de Janeiro cảnh báo hệ thống y tế ở các thành phố lớn của Brazil đang tiệm cận nguy cơ sụp đổ do ảnh hưởng của dịch Covid-19.
 |
| Brazil đã ghi nhận tổng cộng khoảng 260.000 ca tử vong vì Covid-19, cao thứ hai thế giới sau Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Số ca tử vong theo ngày ở Brazil đạt mức kỷ lục là 1.910 ca vào tuần trước. Tỷ lệ lây nhiễm leo thang, các khu chăm sóc đặc biệt ở nhiều bang đều trong tình trạng quá tải.
Số ca tử vong trung bình tuần, tổng hợp từ dữ liệu của các cơ sở y tế bang, cao hơn khoảng 30% so với mức đỉnh vào đầu tháng 7/2020 trong đợt bùng dịch đầu tiên.
Các nhà khoa học và chuyên gia y tế tin rằng biến chủng P.1 là nguyên nhân lớn dẫn đến tình cảnh hiện nay ở Brazil. Theo một nghiên cứu được công bố vào tuần trước, các chuyên gia khẳng định rằng P.1 có khả năng lây lan mạnh hơn và vẫn có thể lây cho những người từng nhiễm những biến chủng trước của virus SARS-CoV-2.
Hơn 260.000 người dân Brazil đã thiệt mạng vì Covid-19, cao thứ hai trên thế giới chỉ sau Mỹ.
José Eduardo Levi, điều phối viên nghiên cứu tại công ty chẩn đoán y khoa Dasa và nhà nghiên cứu tại Đại học São Paulo, cho biết: “Sau tất cả điều mà chúng tôi từng trải qua ở làn sóng đầu tiên, và cùng với sự khả quan tích cực từ đầu đợt tiêm chủng, chúng tôi dường như đã bắt đầu không chế được đại dịch. Thế nhưng, chúng tôi giờ đây đang chứng kiến một đợt bùng phát dữ dội, với những con số lớn nhất từ khi dịch bệnh bắt đầu”.
 |
| Các khu chăm sóc đặc biệt ở nhiều bang tên khắp Brazil đang trong tình trạng quá tải. Ảnh: Bloomberg. |
Thế giới đang đổ dồn sự tập trung vào Brazil vì những lo lắng về biến chủng P.1.
Biến chủng này đã khiến thành phố Manaus thất thủ và đang lan rộng ra toàn quốc và ít nhất 25 quốc gia. Chúng được cho là có khả năng lây lan nhanh gấp đôi so với một số chủng khác.
Một báo cáo cho thấy loại vaccine do Trung Quốc sản xuất đang được triển khai ở Brazil có thể kém hiệu quả hơn đối với P.1
Ethel Maciel, một nhà dịch tễ học và giáo sư tại Đại học Liên bang Espírito Santo, cho biết: “Các quốc gia khác lo ngại về Brazil, bởi vì nước này không có chiến lược kiểm soát. Kế hoạch là gì ư? Chúng tôi không có kế hoạch".
Kể từ khi xuất hiện vào cuối năm 2020, P.1 nhanh chóng trở thành biến chủng mạnh nhất ở bang Amazonas, theo các nhà nghiên cứu. Nó dẫn đến số ca nhiễm tăng mạnh ở thành phố Manaus và khiến hệ thống y tế của thành phố “vỡ trận” vào đầu năm nay.
Điều này đã gây sốc cho các chuyên gia y tế cũng như người dân thành phố. Bởi lẽ, tính đến tháng 10/2020, ¾ dân số của thành phố đã bị nhiễm Covid-19. Họ bấy giờ dự đoán rằng phần lớn thành phố đã có khả năng miễn dịch và khó có thể bị tái nhiễm. Thế nhưng, tình hình lại đi ngược lại với dự đoán.
Hậu quả của những quyết định sai lầm
Các chuyên gia cũng chỉ ra rằng việc thiếu các biện pháp phòng ngừa và các vấn đề trong triển khai tiêm chủng cũng góp phần làm cho tình hình đất nước xấu đi.
Họ tin rằng những vấn đề trên là kết quả của những yếu kém trong việc quản lý của chính quyền Tổng thống Jair Bolsonaro.
Trong suốt đại dịch, tổng thống luôn đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của virus. Ông thậm chí còn tuyên bố rằng mình sẽ không tiêm chủng sau khi hồi phục khỏi Covid-19. Công dụng của khẩu trang cũng bị ông xem nhẹ.
 |
| Người biểu tình chỉ trích cách xử lý đại dịch của Tổng thống Jair Bolsonaro. Ảnh: Reuters. |
“Than vãn và nhặng xị như thế là đủ rồi. Mọi người còn định than khóc đến bao giờ? Mọi người định ở nhà và đóng cửa mọi thứ đến khi nào? Không ai có thể chịu đựng được nữa. Chúng tôi rất tiếc về những người đã mất, những chúng ta cần một giải pháp”, ông Bolsonaro nói trong một sự kiện vào ngày 4/3.
Luiz Henrique Mandetta, cựu Bộ trưởng Y tế của Brazil cho rằng tình trạng khó khăn hiện nay là kết quả của các quyết định chính trị sai lầm. Ông Mandetta đã bị Tổng thống Bolsonaro sa thải năm ngoái sau khi hai người xung đột về cách xử lý đại dịch.
“Bộ Y tế đã bị dỡ bỏ và một quân nhân (tướng Eduardo Pazuello - bộ trưởng y tế đương nhiệm) được bổ nhiệm. Ông ta là người không có đủ uy tín để có thể khiến cho người dân hiểu được vai trò của chính họ trong việc giảm tỷ lệ lây nhiễm”, ông nói thêm.
Quốc gia này hiện vẫn chưa thực hiện đủ xét nghiệm để theo dõi được mức độ lây lan chính xác của P.1. Thêm vào đó, sự thất bại trong việc áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội ở Brazil càng làm cho dịch bệnh bùng phát mạnh mẽ hơn.
Ông Levi cho biết: “Tình hình ở Brazil đặc biệt bi thảm vì sự xuất hiện của biến thể P.1, và ngay sau đó là kỳ nghỉ lễ. Nó đã tận dụng thời điểm này và lây lan”.
Một yếu tố khác đóng góp vào thảm kịch ở Brazil là sự chậm trễ của chương trình tiêm chủng trên toàn quốc.
Theo một tổ chức truyền thông địa phương, Brazil mới chỉ cung cấp ít nhất một liều cho 8,1 triệu người, tương đương 3,8% dân số 213 triệu của nước này. Nguồn cung kém đã buộc một số chính quyền thành phố phải tạm thời giảm quy mô tiêm chủng vào tháng trước.
Adele Benzaken, bác sĩ ở Manaus và giám đốc y tế của các chương trình toàn cầu tại Aids Healthcare Foundation, cho biết: “Vấn đề lớn là thiếu vaccine”.
Chính phủ hy vọng sẽ thúc đẩy thêm ký kết với các nhà cung cấp thế giới và tăng sản lượng vaccine trong nước. Tuy nhiên, theo Financial Times, không có dấu hiệu nào cho thấy một nhà lãnh đạo ưu tiên kinh tế như ông Bolsonaro sẽ thay đổi chiến lược và thắt chặt các biện pháp hạn chế.
Tuần trước, một hiệp hội các chuyên gia y tế bang đã viết một bức thư ngỏ kêu gọi áp dụng lệnh giới nghiêm ban đêm. Một số cơ quan chức năng, bao gồm cả ở São Paulo, thành phố đông dân nhất nước này, đang thực hiện nhiều mức độ hạn chế khác nhau.
Thiago Vidal, nhà phân tích chính trị tại công ty tư vấn Prospectiva, cho biết rất ít người dân muốn thắt chặt các biện pháp hạn chế.
“Tổng thống Bolsonaro sẽ không thay đổi. Cách làm việc của ông ấy trước đây thế nào thì giờ vẫn sẽ như thế. Nếu ông ấy thay đổi (quan điểm của mình), bởi thay đổi có nghĩa là ông ấy thừa nhận mình sai”.
“Ông Bolsonaro đang tìm kiếm một tấm vé thông hành tự do để đổ tiền vào nền kinh tế. Miễn là tiền vẫn tiếp tục chảy, ông ấy vẫn sẽ áp dụng chiến lực này. Vấn đề là ông ấy có thể tiếp tục bơm căng nền kinh tế trong bao lâu”, Matías Spektor, thuộc tổ chức tư vấn Fundação Getúlio Vargas nói.
Ông nói thêm: “Brazil mất khoảng 60.000 người vì các vụ giết người mỗi năm và 70.000 người chết vì tai nạn xe hơi do đường xá xuống cấp. Đất nước này chịu đựng những chết chóc như vậy".
