Harper Lee điển hình cho mẫu nhà văn mà cuộc đời chỉ cần 1 tác phẩm để đời. To Kill A Mockingbird - Giết con chim nhại là một trong những tuyệt phẩm vĩ đại nhất của văn học thế giới thế kỷ XX. Cuốn sách xuất sắc giành giải Pulitzer năm 1960, bán chạy chỉ sau Kinh Thánh khi lượng tiêu thụ toàn cầu lên đến trên 40 triệu bản.
Chỉ hai năm sau khi ra mắt, Giết con chim nhại được chuyển thể lên màn ảnh rộng và bộ phim cũng nhận giải thưởng Oscar danh giá. Tác phẩm còn được đưa lên sân khấu kịch Broadway.
 |
| Cuốn Giết con chim nhại bản dịch tiếng Việt. |
Gần 60 năm sau khi ra mắt tuyệt tác văn chương, bạn đọc toàn cầu lại một lần nữa được cầm trên tay tác phẩm mới của Harper Lee đó là cuốn Go Set A Watchman ra mắt hồi tháng 7/2015. Cuốn sách được biết đến là bản nháp của To Kill A Mockingbird với nội dung nói về các nhân vật trong câu chuyện ở thời điểm 20 năm sau.
Go Set A Watchman đứng đầu bảng xếp hạng best-seller tại nhiều quốc gia trong thời gian dài, lọt vào danh sách những ấn phẩm văn học nổi bật nhất năm 2015 do nhiều tạp chí danh tiếng bình chọn dù vẫn kém xa To Kill A Mockingbird về tầm ảnh hưởng.
Trong Giết con chim nhại, cô gái 6 tuổi Scout lớn lên với cha mình Atticus Finch – một luật sư khác người khi đứng lên bảo vệ người đàn ông da màu bị két tội hiếp dâm một phụ nữ da trắng oan ức. Còn với Go Set A Watchman, Scout lúc này đã 26 tuổi, quay về quê nhà thăm bố mình – người lúc này đã trở nên lạc hậu, cổ hủ và tiêu cực hơn nhiều.
 |
| Phần 2 của cuốn sách dù gây được tiếng vang nhưng cũng gây nhiều tranh cãi. |
Vấn đề xuất bản cuốn sách cũng gây tranh cái lớn khi có ý kiến cho rằng bà Lee đã già yếu và bị luật sư của mình ép tung ra cuốn sách. Cảnh sát đã điều tra và đi đến kết luận rằng đó là cáo buộc vô căn cứ.
Tuy vậy Go Set A Watchman vẫn không được lòng nhiều độc giả. Những fan trung thành của To Kill A Mockingbird cảm thấy như bị phản bội, khi nhân vật Atticus anh hùng, chính nghĩa của họ đã thay đổi hoàn toàn chỉ sau 20 năm.
Ông Charles Shields, biên tập của Harper Collins chia sẻ: “Sự thay đổi từ nhân vật khiến người đọc hụt hẫng, họ đã quen với một Atticus Finch chính diện. Giờ đây, với vết đen trong hình tượng nhân vật chính như vậy, độc giả không khỏi đặt câu hỏi về những giá trị To Kill A Mockingbird đã tạo ra cho họ trong quá khứ”.
Những năm cuối đời, nữ tác giả đã ốm yếu do bệnh tim. Ngoài ra bà còn sống khép kín hơn, rất ít khi tham gia phỏng vấn, giao lưu với giới báo chí. Bà qua đời ngày 19/2/2015.
