 |
Yuval Noah Harari, tác giả cuốn sách bán chạy nhất năm 2015 Sapiens: Lược sử loài người đã hướng dẫn độc giả tham quan sâu rộng về cuộc cách mạng trong sự phát triển loài người, bao gồm cả sự phát triển nhận thức, nông nghiệp, khoa học. Cuốn sách đã nhận được lời khen ngợi từ Bill Gates, Mark Zuckerberg, Barack Obama…
Kể từ thành công rực rỡ đó, Harari đã mở rộng dự án Sapienship, tổ chức mà ông cùng chồng là Itzik Yahav thành lập vào năm 2019. Bạn đọc đón nhận Sapiens phiên bản truyện tranh và sắp tới là Sapiens Live - một trải nghiệm nhập vai được truyền cảm hứng từ các tác phẩm của Yuval Noah Harari.
Harari không dừng bước
Unstoppable Us là tác phẩm lịch sử cho thiếu nhi do Yuval Noah Harari kể, họa sĩ Tây Ban Nha Zaplana Luiz minh họa. Tác phẩm được thực hiện với mong muốn đưa kiến thức lịch sử đến gần hơn với độc giả nhỏ.
Bộ sách dự kiến gồm 4 tập, mỗi tập khám phá một giai đoạn khác nhau trong câu chuyện của loài người: Tập 1 với nội dung "Loài người chinh phục thế giới như thế nào?"; tập 2 "Tại sao thế giới bất công? (sự bùng nổ của Cách mạng Nông nghiệp và sự xuất hiện của các thành phố, các đất nước, chữ viết và sự bất bình đẳng)"; tập 3 "Chuyện gì xảy ra khi những người ngoại quốc gặp nhau? (viết về lịch sử của đế quốc, tín ngưỡng và thương mại)"; tập 4: "Khám phá thế giới hiện đại (khoa học, cách mạng công nghiệp, chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa nhân văn và tương lai của nhân loại)".
Và Unstoppable Us: How Human Took Over the World (dành cho lứa tuổi từ 10 đến 14) là tập đầu tiên trong bốn tập sách vừa ra mắt ở một số quốc gia. Tại Việt Nam, cuốn sách phát hành với tên Không thể dừng bước.
Trong tập đầu tiên của bộ sách, Harari dẫn dắt độc giả đi theo hành trình của Sapiens từ châu Phi tỏa ra khắp thế giới, lần lượt chinh phục mọi châu lục. Vẫn đi sâu vào khám phá lược sử loài người, vẫn dựa trên nền tảng của các khám phá khoa học mới mẻ, nhưng lần này tác giả dùng đến những câu chuyện kỳ diệu và giàu trí tưởng tượng, như người lùn, rắn khổng lồ, ma cà rồng và tiên nữ, cây cối và con vật biết nói…
Bí ẩn về nguồn gốc của loài người, con đường mà loài người đã đi để từ một loài động vật yếu đuối trở thành kẻ chiếm lĩnh toàn bộ hành tinh, sẽ được giải đáp trong tập này.
Đánh giá về việc thực hiện thêm nhiều tác phẩm từ Sapiens, cây bút John Schwartz của The New York Times viết: “Nếu Harari đang bán nước sốt cà chua hoặc nước ngọt, điều này sẽ được gọi là ‘mở rộng thương hiệu’. Nhưng ông ấy đang bán ý tưởng, vì vậy hãy gọi đó là thiên tài”.
Không chỉ là thiên tài tiếp thị, Harari đã thành công vì ý tưởng của ông hấp dẫn, kích thích tư duy. Bằng một mẹo nhỏ, ông đã đơn giản hóa bài thuyết trình cho độc giả nhỏ tuổi mà không làm người tiếp nhận khó chịu.
Thông điệp ý nghĩa gửi thiếu nhi
Cuốn sách mới, với những hình ảnh minh họa sống động của Ricard Zaplana Ruiz, giải thích tại sao loài người lại có được thành công đáng kinh ngạc như vậy - “chúng ta thống trị thế giới” - và cái giá phải trả của sự thống trị đó.
Ngay từ đầu, tác giả muốn độc giả của mình hiểu được gánh nặng về thành tích của loài người; rằng “con người chúng ta hiện nay rất mạnh mẽ, đến nỗi số phận của tất cả loài động vật khác phụ thuộc vào chúng ta. Lý do duy nhất khiến sư tử, cá heo và đại bàng vẫn còn tồn tại là vì chúng ta cho phép chúng”.
 |
| Sách Không thể dừng bước. Ảnh: O.P. |
Từ những trang đầu tiên, tác giả gửi thông điệp đến độc giả: “Để trở thành một con người tốt, bạn cần phải hiểu rõ sức mạnh mình có và phải làm gì với nó”.
Harari bắt đầu chạy nước rút xuyên suốt lịch sử loài người với tổ tiên linh trưởng: “Họ sống trong tự nhiên, họ trèo cây hái quả, họ đánh hơi xung quanh để tìm và ăn sâu, ốc, ếch”. Và trong khi con người ban đầu học cách sử dụng các công cụ, thậm chí cả lửa, họ đã không đạt được bước tiến lớn để thống trị cho đến khoảng 50.000 năm trước.
Người Sapiens đã phát triển một khả năng giúp đẩy lùi những loài người khác - người Neanderthal, người Denisovan, người Hobbit giống Flores Man - đến chỗ tuyệt chủng. Khả năng đó là “chúng ta có thể hợp tác tốt hơn bất kỳ loài động vật nào khác”, ngay cả với những người hoàn toàn xa lạ.
Chìa khóa của sự hợp tác đó, tác giả lập luận, là “khả năng của chúng ta để mơ những thứ không thực sự có ở đó và kể tất cả câu chuyện tưởng tượng. Chúng ta là những loài động vật duy nhất có thể phát minh ra và tin vào các truyền thuyết, truyện cổ tích và thần thoại”.
Harari cho thấy con người thời kỳ đồ đá có thể đã sống như thế nào thông qua các bằng chứng khảo cổ học còn tồn tại. Tác giả giải thích cách mà nhiều sở thích của chúng ta bắt nguồn từ tổ tiên thời cổ đại: “Cơ thể chúng ta nghĩ rằng chúng ta vẫn đang sống ở xavan cổ đại châu Phi, và trở lại thì việc say sưa với đồ ăn ngọt và béo sẽ hoàn toàn hợp lý”.
Harari cũng mô tả cách “siêu năng lực” của loài người chưa được sử dụng đúng trong lịch sử, gây ảnh hưởng, tàn phá các loài khác. Ông kể lại cách chúng ta đẩy người Neanderthal ra khỏi sự tồn tại, ngoại trừ những dấu tích vẫn còn trong một số DNA. Cách chúng ta đến Australia khoảng 50.000 năm trước, và bắt đầu tiêu diệt các loài khổng lồ sống ở đó. Làm thế nào chúng ta đến khu vực ngày nay được gọi là Bắc Mỹ và lan rộng khắp lục địa đó - để rồi giết chết những con voi ma mút, hải ly khổng lồ và nhiều loài khác nữa.
Tác giả nói với độc giả trẻ của mình rằng chúng ta cũng có thể sử dụng sức mạnh của mình cho mục đích tốt bằng cách sáng tạo ra những câu chuyện và hợp tác với số lượng lớn để cứu những sinh vật khác.
“Nếu bạn hiểu cách thức hoạt động nhóm và nếu bạn biết cách đăng một câu chuyện trên Instagram hoặc tổ chức một cuộc biểu tình, thì bạn có thể giúp cứu cá voi và các loài động vật khác. Theo quan điểm của một con cá voi, bạn có thể làm nhiều điều đáng kinh ngạc đến mức bạn gần giống một siêu anh hùng”, trích nội dung sách.
Đó là một thông điệp tốt, và là một thông điệp mà người trẻ ngày nay cần phải lắng nghe. Tác giả biến thông điệp đó thành một phần quan trọng của cuốn sách: “Cho tất cả chúng sinh - những người đã ra đi, những người đang sống và những người sẽ còn đến. Tổ tiên của chúng ta đã tạo ra thế giới như thế nào. Chúng ta có thể quyết định thế giới sẽ trở thành như thế nào”.
