|
|
Sản phẩm mê tín dị đoan được bày bán tràn lan trên TikTok Shop. |
Trên nhiều gian hàng TikTok Shop, không khó để người xem tìm được những video quảng cáo các sản phẩm tâm linh, "lá phép" hay "bùa ngải" được trình chiếu công khai. Người bán hàng thường đặt tên cho sản phẩm bằng những công dụng "thần kỳ" như "lá phép phát tài", "bùa yêu" hay thậm chí là "dầu giúp mua đất".
Đánh vào tâm lý người dùng
Truy cập vào một gian hàng trên TikTok Shop có tên @Trantu., hàng loạt video về các nghi lễ, vật phẩm tâm linh được đăng tải nhằm quảng cáo sản phẩm. Những chai tinh dầu bắt mắt được người bán gọi là "dầu hồ ly" với công dụng "cực mạnh".
 |
Trong vai người mua hàng, phóng viên đã liên lạc đến chủ tài khoản với mong muốn tìm hiểu về xuất xứ và công dụng sản phẩm. Người bán nhanh chóng gửi các video giới thiệu sản phẩm đính kèm đường dẫn mua hàng.
Theo lời chủ gian hàng, đây là các sản phẩm được chính tay người này mang từ Thái Lan về, có công dụng thật.
"Đây là loại dầu ngãi yêu cực mạnh được mình đi từ Thái mang về. Bên trong có vàng và các đồ vật đã được thầy pháp có tiếng Yk. chính tay yểm chú", chủ cửa hàng cho biết.
Không chỉ giới thiệu về sản phẩm dầu phép trên, người bán còn nhanh chóng gửi đường dẫn về các lá bài, vòng cổ hay dây đeo được cho là có công dụng thu hút tình cảm.
"Nếu sử dụng kết hợp các sản phẩm, khách hàng sẽ được hỗ trợ tình cảm, lời nói luôn được mọi người lắng nghe. Khi đi ra ngoài chỉ cần dùng 2,3 giọt dầu xoa lên tay để thu hút người khác giới, trở nên ưa nhìn và quyến rũ hơn", người bán quảng cáo thêm về công dụng của các sản phẩm.
Chị Phan Hồng L. (TP.HCM) đã chi gần 10 triệu đồng để đặt mua các sản phẩm tâm linh trên gian hàng TikTok Shop vì tin vào các lời quảng cáo. Với mong muốn tăng thu nhập, chị L. đã vay mượn khắp nơi để mua "dầu phép", "lá chiêu tài lộc" hay "bùa làm ăn" từ các "cô đồng, thầy pháp sư online".
"Người ta nói với mình đây là dầu cải vận, được thầy pháp sư trên núi ở Thái Lan làm phép nên mình cũng tin. Ban đầu chỉ mua lẻ 1-2 móc khóa, lá phép nhưng sau đó họ bảo phải thành tâm thỉnh trọn bộ sản phẩm thì mới linh nghiệm nên mình làm theo", chị L. cho biết thêm.
Đánh vào tâm lý của nhiều người dùng, các chủ cửa hàng trên TikTok Shop đã chào mời những sản phẩm với đủ mọi công dụng. Thậm chí, trên các video và livestream của mình, một số người bán còn yêu cầu khách hàng phải bình luận đúng hoàn cảnh gia đình khó khăn mới thỏa điều kiện được "thỉnh phép".
"Sản phẩm này thu hút tài lộc rất mạnh, nên chỉ bán cho những ai đang thiếu nợ, chưa có nhà, mọi người bình luận thiếu nợ, chưa nhà thì cô mới cho thỉnh", trích lời một video quảng cáo sản phẩm tâm linh của tài khoản @HoX.
Lọt lưới kiểm duyệt
 |
| Hàng loạt sản phẩm bùa phép được đổi tên thành thiệp, ống đựng để tránh kiểm duyệt. |
Để đánh lừa hệ thống quét sản phẩm của nền tảng, nhiều người bán đã thay tên của sản phẩm, "phù phép" chúng thành những vòng cổ, móc khóa hoặc nước hoa với nhiều màu sắc, tên gọi khác nhau.
Thậm chí, nhiều người bán hàng vẫn để chính xác tên sản phẩm nhưng sẽ chèn dấu cách hoặc các ký hiệu đặc biệt nhằm tránh bị nền tảng kiểm duyệt.
Mặc dù người bán đã thay đổi tên sản phẩm, người xem hoàn toàn có thể nhận ra các vật dụng được bày bán thông qua những video quảng cáo của cửa hàng.
Chị Ánh Lan (TP.HCM) - nhà sáng tạo nội dung thuộc một công ty truyền thông lớn tại TP.HCM - cho biết nhiều chủ cửa hàng thường đăng tải sản phẩm sang các ngách để tránh bị kiểm duyệt. Điều này gây khó khăn cho các nền tảng trong việc kiểm soát nội dung và sản phẩm được rao bán trên sàn.
"Người bán thường chọn cách lách ngành hàng để đỡ bị phát hiện. Ví dụ các chai dầu phép, thường được đăng tải trong ngành Beauty (cụ thể như nước hoa), vì có hình dạng tương tự. Nền tảng rất khó kiểm soát chặt chẽ khi người dùng 'gian lận' như vậy", chị Lan cho biết thêm.
 |
| Hướng dẫn người bán hàng của TikTok Shop nêu rõ các mặt hàng bùa phép, mê tín dị đoan đều nằm trong danh sách cấm bán. Ảnh chụp từ website kiến thức người bán của TikTok Shop. |
Trên nền tảng TikTok Shop, với các sản phẩm đăng bán thuộc mục bị hạn chế hay bị cấm, người bán sẽ bị xử lý vi phạm theo nhiều hình thức. Ở lần đầu tiên, các cảnh báo chính thức sẽ được gửi đến đi kèm việc tạm dừng niêm yết sản phẩm, đình chỉ tạm thời việc đăng ký kinh doanh.
Khi có dấu hiệu tiếp tục đăng bán các sản phẩm cấm, TikTok cho biết người bán có thể bị xóa tài khoản và thu giữ toàn bộ số thu nhập phát sinh từ việc bán hàng vi phạm. Tuy nhiên, việc các cửa hàng vẫn bán sản phẩm bị cấm tràn lan cho thấy nền tảng này kiểm soát chưa hiệu quả.
Những chiếc bẫy vô hình trên mạng xã hội
Cuốn sách Vũ trụ kĩ thuật số của giáo sư Kim Sang Kyun đã đi sâu phân tích, mổ xẻ một cách tường tận, những tác động các thiết bị thông minh, thế giới ảo và mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại.
