Khoảng 8.000 chiếc xe, bao gồm một số mẫu Lexus, Cadillac và Mercedes mới nhất, được vận chuyển từ châu Á đã cập cảng Zeebrugge (Bỉ) vào đầu tháng 4.
Những chiếc xe này vốn sẽ được chuyển sang Nga, nhưng bị mắc kẹt tại đây vì lệnh cấm xuất khẩu phương tiện trị giá hơn 54.000 USD mà Liên minh châu Âu (EU) áp đặt với Moscow.
Đây là ví dụ điển hình về “sự lúng túng” của quan chức địa phương tại các cảng quan trọng ở châu Âu. Họ đang gặp khó khăn trong việc diễn giải và thực thi các biện pháp trừng phạt chống lại Nga.
“Các phương tiện này bị ảnh hưởng bởi lệnh cấm vận với hàng hóa xa xỉ. Nhưng ở đây cũng có hàng loạt loạt sản phẩm khác bị mắc kẹt do các biện pháp trừng phạt khác nhau”, Giám đốc cảng Zeebrugge Marc Adrianens cho biết.
Chật vật để theo kịp lệnh trừng phạt
Các bến cảng trên toàn thế giới đã phải chật vật đối phó với lượng hàng hóa chất đống, khi các nền kinh tế mở cửa sau đại dịch Covid-19.
Zeebrugge là một trong những cảng trung chuyển phương tiện lớn nhất châu Âu, tiếp nhận hơn 2 triệu ôtô mỗi năm. Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt áp dụng với một loạt sản phẩm, bao gồm bộ phận máy bay, máy móc, hóa chất, chất bán dẫn và phương tiện xa xỉ, đang khiến cơ sở này khó tìm cách xoay xở.
 |
| Hơn 1.000 container hàng hóa đến Nga bị chặn lại ở cảng Zeebrugge (Bỉ), do các lệnh trừng phạt của châu Âu với Moscow. Ảnh: Reuters. |
Các quan chức cảng Zeebrugge cho biết hơn 1.000 container quá cảnh để đến Nga đã bị chặn lại để kiểm tra. Đây cũng là tình trạng mà nhiều điểm xuất khẩu khác trên khắp châu Âu đang đối mặt.
“Có rất nhiều sự lúng túng và chúng tôi cần các nhà chức trách cung cấp một danh sách tàu nên tìm kiếm. Chuỗi cung ứng vốn đã bị gián đoạn hàng loạt. Giờ đây, sự chậm trễ do việc kiểm tra tàu nào và sản phẩm nào bị cấm càng gia tăng sức ép”, Isabelle Ryckbost, Tổng thư ký của Tổ chức cảng biển châu Âu (ESPO), cho biết.
Khi các nước liên tục tung ra gói trừng phạt mới đối với Nga, các quan chức hải quan châu Âu cũng vất vả bắt kịp. Trong đó, một vấn đề nổi bật là mặc dù các tàu gắn cờ Nga bị cấm đến các cảng ở châu Âu và Mỹ, nhiều tàu vẫn ra khơi, sử dụng các lá cờ khác và được đăng ký bên ngoài nước Nga.
Trong tuần này, ESPO kêu gọi các chính phủ EU triển khai thêm nhân viên và nguồn lực để xác định tàu và hàng hóa nào bị cấm hay được miễn trừ.
EU đã ban hành một số hướng dẫn về cách thực hiện các lệnh cấm, nhưng các nhà khai thác cảng cho biết những quy tắc này thường khó hiểu và liên quan đến rất nhiều trường hợp miễn trừ.
Nhiều rủi ro
Xuất khẩu dầu và khí đốt của Nga không bị cấm, nhưng các chủ tàu chở dầu nói rằng họ hầu như tránh vận chuyển dầu thô ở biển Đen và biển Baltic, vì lo sợ vướng vào các lệnh trừng phạt.
 |
| Cảng Zeebrugge là một trong những cảng trung chuyển phương tiện lớn nhất châu Âu. Ảnh: Bloomberg. |
“Chúng tôi có 4-5 tàu vận chuyển cho Chevron theo hợp đồng thuê tàu định hạn, nhưng không thể ra khơi vì thiếu sự bảo đảm”, ông Nikolas Tsakos, Giám đốc điều hành của TEN Ltd., một trong những nhà vận chuyển dầu lớn nhất thế giới, cho biết.
Ông nói các chủ tàu có hợp đồng dài hạn đang vận chuyển dầu và khí đốt của Nga chỉ được phép dỡ hàng tại cảng châu Âu.
“Rất nhiều tàu chở dầu có hợp đồng vận chuyển đến Trung Quốc và Ấn Độ. Nhưng nếu họ làm điều đó, tàu của họ có thể bị đưa vào danh sách đen. Tất cả chúng tôi đều ủng hộ các lệnh trừng phạt Nga, nhưng điều này thật điên rồ”, ông nói.
Các nhà kinh doanh dầu mỏ và hãng vận tải ước tính ít nhất 200 tàu thường xuyên vận chuyển dầu khí của Nga đã phải dừng hoạt động vì lo sợ bị trừng phạt.
Tuy nhiên, khi Nga giảm giá mạnh cho khách hàng mua dầu thô của mình, một số tàu chở dầu chấp nhận rủi ro và đi vào biển Đen.
“Nếu bạn chấp nhận rủi ro, con tàu của bạn sẽ kiếm được hơn 200.000 USD mỗi ngày khi đi vào biển Đen, so với 30.000 USD ở những nơi khác”, một nhà kinh doanh dầu mỏ Singapore cho biết.
Châu Âu đã cấm nhập khẩu than của Nga, bước tiếp theo có thể là nhiên liệu hóa thạch và khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG). Mặc dù vẫn chưa có sự đồng thuận trong nội bộ EU về các lệnh trừng phạt này, bất kỳ động thái nào nhằm cấm vận sản phẩm năng lượng sẽ có tác động sâu sắc đến các cảng như Zeebrugge.
“Nếu những chuyến hàng từ Nga dừng lại, cảng sẽ gặp rắc rối”, ông Adrianens nói.
