Trong một phán quyết lịch sử, Toà án Hiến pháp Hàn Quốc đã chính thức bãi miễn chức vụ của Tổng thống Park Geun Hye. Vụ bê bối tham nhũng của bà đã làm cho quốc gia này rơi vào tình trạng chính trị hỗn loạn và chia rẽ nghiêm trọng.
Nữ tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc cũng đã trở thành lãnh đạo được bầu dân chủ đầu tiên bị bãi nhiệm từ khi Hàn Quốc thiết lập chế độ dân chủ vào cuối những năm 1980.
Tại sao bà Park Geun Hye bị phế truất?
Park Geun Hye, người nhậm chức tổng thống vào năm 2013, là nhân vật chủ chốt trong bê bối tham nhũng làm rúng động chính trường Hàn Quốc từ cuối năm ngoái.
Bà Park cùng người bạn thân lâu năm Choi Soon Sil bị buộc tội âm mưu gây áp lực để các công ty đóng góp một số tiền lớn vào 2 quỹ phi lợi nhuận do Choi lập ra. Samsung cũng nằm trong số này và đã đóng góp gần 70 triệu USD.
 |
Tổng thống Park đã bị đình chỉ đình chỉ quyền lực trong tháng 12 sau cuộc bỏ phiếu của Quốc hội. Ngày 10/3, Tòa án Hiến pháp đã đưa ra quyết định duy trì phán quyết này.
Bà Park thừa nhận đã hành động "ngây thơ" trong mối quan hệ với bà Choi nhưng phủ nhận việc ép buộc các công ty.
Bà cũng bác bỏ cáo buộc đã cho phép bà Choi, người không có chức vụ gì trong chính phủ, quyền tiếp cận bất hợp pháp với các vấn đề quốc gia và gây ảnh hướng đến chính sách, bao gồm lập trường của Seoul đối với chương trình vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.
Trong khi đó, phán quyết của tòa án nhận định: "Bà Park đã che giấu hoàn toàn sự can thiệp của Choi vào công việc của nhà nước và phủ nhận nó bất cứ khi nào có nghi ngờ về hành động này và thậm chí chỉ trích những người đặt nghi vấn".
Điều gì xảy ra tiếp theo ở Hàn Quốc?
Hàn Quốc phải bầu tổng thống mới trong vòng 60 ngày vào thời điểm nhiều người cảm thấy bất bình vì tình trạng của nền kinh tế. Truyền thông địa phương đưa tin cử tri có thể sẽ bầu người kế nhiệm vào ngày 9/5.
Thủ tướng Hàn Quốc Hwang Kyo Ahn, người được chỉ định làm tổng thống sau cuộc bỏ phiếu luận tội của quốc hội, sẽ tiếp tục giữ vai trò này cho đến cuộc bầu cử.
 |
| Người Hàn Quốc ăn mừng sau khi tòa án hiến pháp duy trì việc buộc tội Park Geun Hye. Ảnh: Getty. |
Hàng triệu cử tri bỏ phiếu chống lại bà Park hy vọng vụ bê bối sẽ đóng vai trò là chất xúc tác cho các cải cách trong nước nhằm kìm hãm ảnh hưởng chính trị của các chaebol, những tập đoàn kinh tế gia đình trị ở Hàn Quốc.
Lãnh đạo tập đoàn Samsung đã ra tòa vì cáo buộc đóng góp cho các quỹ của Choi. Sắp tới, các ông trùm khác cũng sẽ phải đối mặt với việc truy tố.
Tình hình khu vực sẽ ra sao?
Quyết định của Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc được đưa ra vào thời điểm gia tăng căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Bà Park đã có một lộ trình cứng rắn chống lại chương trình hạt nhân của Triều Tiên, trái với quan điểm thỏa thuận là cách duy nhất để thuyết phục Bình Nhưỡng của những người tiền nhiệm.
Bà Park cũng đã tạo được mối quan hệ gần gũi hơn với Trung Quốc. Tuy nhiên, quan hệ này đã trở nên gay gắt sau khi Hàn Quốc đồng ý triển khai Hệ thống Phòng thủ tên lửa của Mỹ (THAAD) nhằm chống lại mối đe dọa ngày càng tăng từ phía Bắc. Bắc Kinh nói hệ thống THAAD là mối đe dọa đối với an ninh của họ và đã kêu gọi hủy bỏ nó.
Chính trị gia kỳ cựu Moon Jae In có khả năng là người hưởng lợi lớn nhất từ sự phẫn nộ hiện tại đối với bà Park và đảng cầm quyền Saenuri của bà. Ông Moon, người đang vượt lên trong cuộc chạy đua để trở thành người kế nhiệm bà Park, đã kêu gọi hệ thống phòng thủ tên lửa phải được "xem xét lại" và mong đợi tìm kiếm đối thoại với Bình Nhưỡng.
Cho dù ông Moon đắc cử, việc hàn gắn quan hệ với Bắc Kinh có thể sẽ là quá muộn. Các quan chức ở Washington và Seoul nói rằng THAAD có thể được đưa vào hoạt động vào đầu tháng tới.
Ngoài ra, bất cứ ai thắng cử cũng sẽ cần ưu tiên đem lại sự ổn định cho chính trị Hàn Quốc và bắt đầu nhiệm vụ khó khăn nhằm đoàn kết đất nước đã bị chia rẽ bởi vụ bê bối này.
Điều gì sẽ xảy ra đối với Park Geun Hye?
Nhiệm kỳ 5 năm của bà Park lẽ ra sẽ kết thúc vào tháng 2/2018. Phán quyết của tòa án đã khiến bà không những bị chấm dứt chức vụ sớm hơn một năm so với thời hạn mà còn mất quyền miễn trừ truy tố hình sự.
 |
| Bà Park phát biểu tại Nhà Xanh của tổng thống, tháng 11/2016. Ảnh: Xinhua. |
Vì bà Park không còn nắm quyền, các công tố viên có thể triệu tập, xét hỏi và bắt giữ bà. Bà Park đang lo lắng chờ đợi xem liệu bà có phải đối mặt với việc tố tụng hình sự hay không.
Phát ngôn viên của phủ tổng thống cho biết bà Park không bình luận về phán quyết này nhưng sẽ không ra khỏi Nhà Xanh ngay lập tức. Bà sẽ đợi đến khi nhà riêng của bà được chuẩn bị tươm tất mới chuyển đến ở.
Người Hàn Quốc phản ứng thế nào?
Từ năm ngoái, hàng triệu người ở một số thành phố lớn tại Hàn Quốc đã xuống đường kêu gọi luận tội bà Park.
Các cuộc tụ tập ủng hộ bà Park nhỏ hơn và chủ yếu thu hút cử tri lớn tuổi, những người vẫn luôn nhớ tới vai trò của cha bà, cựu Tổng thống Park Chung Hee, trong việc biến Hàn Quốc thành cường quốc kinh tế châu Á.
Những người ủng hộ bảo thủ của bà Park đã đụng độ với cảnh sát bên ngoài tòa án sau khi quyết định phế truất được đưa ra. Tuy nhiên, nếu tòa án đưa ra quyết định ngược lại, bất ổn có thể sẽ còn lớn hơn vì một số người biểu tình phản đối bà Park đã đe dọa sẽ phát động một cuộc cách mạng.
