 |
| Ảnh: Lan Hương. |
Hiện nay, một năm có đến 40.000 đầu sách được xuất bản. Chưa nói đến việc đọc, ngay việc lựa chọn một cuốn sách phù hợp để đọc cũng là việc làm cân não.
Con người thì ngày càng thiếu kiên trì hơn trong khi đa số sách đều dài trên 200 trang giấy khiến việc đọc hết một cuốn sách đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm cao độ. Thời gian dành cho việc đọc sách ngày càng ít khi phải cạnh tranh với sự hấp dẫn của các tin tức mới, nóng, ngắn, gọn, đa phương tiện, đa kênh và nhiều vô kể xung quanh chúng ta.
Dưới góc nhìn của một số người, việc khuyến đọc còn mang tính lý thuyết vì thực tế cho thấy rất nhiều người thành đạt mà chẳng đọc sách bao giờ?!
Đây là bối cảnh để nghề giới thiệu sách (hay thường gọi là review) phát triển rầm rộ trong vài năm gần đây, giúp giải quyết phần nào nhu cầu nắm bắt tri thức cốt lõi trong một số lĩnh vực mà độc giả không cần bỏ ra quá nhiều thời gian công sức, phù hợp với cả những người lười.
 |
| Ảnh: Lan Hương. |
Có 2 hướng giới thiệu sách chính như sau:
Thứ nhất là giới thiệu dạng nhận xét, đánh giá, phê bình sách (phần lớn là khen, ca ngợi sách hay). Tức là người viết sau khi đọc xong thì giới thiệu sơ lược cuốn sách đó nói về chủ đề gì, kết hợp với việc đưa ý kiến chủ quan của mình vào bài review, thiên về mục tiêu tạo động lực cho người khác cũng mua sách và đọc cuốn sách đó như mình. Thông tin trong bài viết thường dưới dạng gợi mở, khơi gợi sự tò mò và các giá trị đạt được sau khi đọc. Đây là hình thức truyền thống từng được thể hiện trong cuốn Writing Book Review của “ông tổ” nghề review sách John E. Drewry.
Thứ hai là giới thiệu sách dưới dạng tóm tắt. Tức là người viết sau khi đọc xong thì tóm tắt nội dung một cách khách quan, không kèm đánh giá, giúp người đọc nắm được các ý chính, các nội dung tinh hoa của cuốn sách gói gọn trong 1.000-2.000 từ, đọc xong trong 5 phút. Người đọc không cần đọc cả cuốn mà vẫn thu thập được tri thức cho mình, nếu thấy đủ hấp dẫn thì mới đọc cả cuốn.
Hướng tiếp cận nào cũng có điểm mạnh và điểm yếu riêng, tuy nhiên xu hướng tóm tắt sách được dự báo sẽ là dòng chính của nghề giới thiệu sách trong giai đoạn mới vì tính khách quan, thiết thực, trọng tâm của nó.
Để có thể trở thành một người tóm tắt sách chuyên nghiệp cũng đòi hỏi rất nhiều kỹ năng: kỹ năng đọc song hành với thói quen ghi chú (note) lại các ý chính theo bộ khung/bố cục của sách đảm bảo phần tóm tắt đạt được tương đối đầy đủ thông điệp lớn mà tác giả muốn truyền tải.
Với người giới thiệu sách theo hướng tóm tắt, bạn cần quan tâm đến “ý” thay vì “từ khóa” (key word), điều này cần tư duy logic (dạng mindmap), tổng hợp và khái quát hóa vấn đề để giữ lại những gì bạn đọc cần nắm bắt. Tóm tắt sách đòi hỏi người viết phải đọc thật toàn bộ sách chứ không chỉ nói dựa trên những gì nhà xuất bản cung cấp.
Mặc dù không thể có tên tuổi như các tác giả, nhưng những người làm review sách (cách gọi chung cho việc giới thiệu sách) thường có một niềm hứng thú đặc biệt với công việc này.
Như một phản ứng tự nhiên, khi đọc một cuốn sách hay, ngắm một bức tranh đẹp, nghe một bài hát đầy rung động… nhu cầu được chia sẻ với người khác diễn ra một cách tự nhiên. Phần nào đó, các reviewer cũng nhận được nhiều lợi lạc về tri thức và những thuận lợi để xây dựng thương hiệu cá nhân (personal branding) cho chính mình.
Dưới góc độ quản trị, rất nhiều doanh nghiệp bắt đầu xây dựng văn hóa đọc bằng việc chú trọng xây dựng đội ngũ chuyên trách giới thiệu hoạt động review sâu rộng, điểm sách hay là nền tảng.
