 |
Khu phố Lê Trọng Tấn (phường Khương Mai, quận Thanh Xuân) và Đình Thôn (phường Mỹ Đình 1, quận Nam Từ Liêm) là hai tuyến phố kiểu mẫu đầu tiên ở Hà Nội. Hai nơi này được quy hoạch theo mô hình kiểu mẫu đồng bộ về biển hiệu, vỉa hè, đường phố... với mong muốn đáp ứng kỳ vọng xây dựng bộ mặt đô thị hiện đại, văn minh.
Tuy nhiên sau 6 năm thực hiện, cả hai tuyến phố đã không còn dáng dấp kiểu mẫu, thậm chí còn lộn xộn không khác gì những con phố thông thường.
Lộn xộn
Năm 2016, phố Lê Trọng Tấn (quận Thanh Xuân) được lựa chọn thí điểm là tuyến phố kiểu mẫu đầu tiên ở TP Hà Nội.
Lòng đường được mở rộng gấp 3 lần, trồng thêm nhiều cây xanh, chỉnh trang lại vỉa hè. Điểm đặc biệt nằm ở việc đồng bộ toàn bộ biển hiệu và biển quảng cáo theo cùng màu sắc và kích thước.
Cụ thể, các hộ kinh doanh được yêu cầu thiết kế biển theo hai màu cơ bản xanh và đỏ. Biển quảng cáo phải có chiều cao so với mặt đất 3,2-3,3 m, chiều cao biển hiệu là 1,1 m. Độ dài tùy theo mặt tiền và bố trí xen kẽ. Toàn bộ kinh phí việc thiết kế do TP Hà Nội tài trợ.
 |
| Năm 2016, các biển hiệu trên phố Lê Trọng Tấn được đồng bộ hai màu xanh - đỏ và có cùng kích thước, màu sắc lẫn cỡ chữ. Ảnh: Lê Hiếu. |
Trở lại tuyến phố vào tháng 8/2022, các biển kiểu mẫu đều đã bị thay gần hết. Theo quan sát của Zing, ở đây chưa đến 10 tấm biển kiểu mẫu còn sót lại. Nhiều gia đình không ngần ngại lắp đặt biển quảng cáo chèn biển gốc, thậm chí treo 2-3 biển sặc sỡ sắc màu trong cùng một gian kinh doanh.
Đi dọc phố Lê Trọng Tấn, dễ dàng bắt gặp cảnh xe máy chiếm dụng vỉa hè, ôtô đỗ hàng dài dưới lòng đường. Những cột biển báo "Cấm để rác trên hè và lòng đường", "Không lấn chiếm vỉa hè" bị người dân ngó lơ, không ai chấp hành.
 |
| Những tấm biển kiểu mẫu nằm lọt thỏm giữa các biển hiệu quảng cáo nhiều màu sắc khác. |
Trong khi đó, phố Đình Thôn thậm chí còn rơi vào cảnh lộn xộn hơn và dễ xảy ra tình trạng tắc nghẽn giao thông.
Năm 2018, phố Đình Thôn được UBND phường Mỹ Đình 1 đưa vào đề án "Thí điểm đường văn minh đô thị", giai đoạn 2018-2020, định hướng đến năm 2030.
Trong đó, nổi bật là việc lắp hệ thống 200 cột sắt màu đỏ cao bằng nhau (độ cao 4 m). Các hộ kinh doanh phải lắp biển hiệu trên hàng cột sắt tại chiều cao 3 m so với mặt đất, chiều dọc biển cố định 1,5 m.
Tuy nhiên khi quay lại phố Đình Thôn, 200 chiếc cột trở nên nhếch nhác, trở thành giá treo biển phụ. Trên đường phố, các sạp rau, gánh hoa quả... bày bán chắn hết lối đi lại.
Vỉa hè và lòng đường bị người dân chiếm dụng triệt để, bày các phương tiện đi lại. Chỉ cần đến giờ trưa hoặc chiều tối, con phố sẽ bị kẹt cứng, ách tắc.
 |
| Những cột đỏ vốn dùng để tạo mỹ quan nhưng giờ đây trở thành giá treo biển phụ, làm cho tuyến phố trở nên nhếch nhác hơn. |
"Không khác gì phố bình thường"
Tại phố Lê Trọng Tấn, những biển hiệu đồng hóa màu xanh - đỏ không được lòng dân kinh doanh. Những tấm biển không chỉ bị đánh giá đơn điệu, còn khiến người mua khó tìm được địa chỉ cửa hàng bởi nhìn nhà nào cũng giống nhau.
Đa số các cửa hàng đã thay biển hiệu khác do nhu cầu quảng cáo. Từ một kiểu duy nhất, bây giờ đường phố rực rỡ sắc màu "mạnh ai nấy làm".
Chị Thùy Linh (32 tuổi), đang kinh doanh mặt hàng quần áo trẻ em và phụ nữ trên phố Lê Trọng Tấn chia sẻ chuyện bán hàng dở khóc dở cười.
"Tôi không biết tuyến phố này kiểu mẫu thế nào. Sống trên phố kiểu mẫu nhưng không khác gì phố bình thường", người phụ nữ 32 tuổi tâm sự.
Bốn năm trước, chị Linh yêu cầu chủ nhà cho sửa lại tấm biển kiểu mẫu thì mới thuê cửa hàng. Chị nhận ra biển quảng cáo nhà nào cũng giống nhau sẽ ảnh hưởng nhiều đến việc kinh doanh. Trong thời gian đợi chủ nhà xin giấy phép sửa lại biển, chị Linh đành chuyển sang bán online do khách mua trực tiếp phải "căng mắt" mới tìm được cửa hàng.
"Thời gian đầu, lòng đường đúng là thông thoáng và rộng rãi thật. Nhưng một thời gian dài không có ai quản lý, tôi thấy khách đỗ xe trên vỉa hè thì cũng làm theo. Việc này diễn ra thường xuyên nên lâu dài dân cũng không để ý", chị Linh chia sẻ.
 |
| Sau 6 năm thí điểm, hai tuyến phố kiểu mẫu trở nên bình thường như bao đường phố khác. |
Việc đồng hóa biển hiệu trên đường Lê Trọng Tấn từ biển quảng cáo, cho đến cả những nơi công cộng như hội trường, nhà văn hóa... cũng khiến cho người dân e ngại việc mất đi bản sắc riêng.
Trong khi đó, người dân phố Đình Thôn lại gặp nhiều vấn đề hơn. Con phố đã nhỏ, nay không được đồng bộ đúng cách nên tình trạng lấn chiếm vỉa hè và lòng đường càng nhiều. Con phố thường xuyên ùn tắc, khó di chuyển kể cả khi chưa đến giờ tan tầm.
Anh Tuấn Anh (30 tuổi) cho biết không còn nhớ đến hình ảnh kiểu mẫu trên phố Đình Thôn ra sao. Bởi con phố vẫn tắc nghẽn, rác ra đằng rác, biển hiệu lệch tông không theo quy chuẩn nào.
"Bây giờ những quy tắc phố kiểu mẫu bị mai một hết rồi. Người mới đến không biết, họ chăng 2-3 biển quảng cáo ra đường cùng một lúc nhưng bảo thế nào được", anh Dũng bày tỏ.
 |
| Thiếu hiệu quả trong quản lý dẫn đến việc những tuyến phố kiểu mẫu bị chính người dân lãng quên. |
Trao đổi với Zing, ông Lưu Đình Lượng, Chủ tịch UBND phường Khương Mai, cho biết khó triển khai đề án phố kiểu mẫu trên phố Lê Trọng Tấn.
Ông Lượng thừa nhận người dân bức xúc vì các biển hiệu kiểu mẫu làm vi phạm bản quyền kinh doanh. Thay vì ép để biển kiểu mẫu, chính quyền cố gắng tuyên truyền người dân làm những biển hiệu vừa phải, đừng quá sặc sỡ bởi sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh chung của khu phố.
"Có những ngành nghề đã đăng ký bản quyền mẫu quảng cáo, nhưng lại yêu cầu họ chỉ làm hai màu xanh và đỏ thì sao làm được. Người dân không làm biển quảng cáo sai quy định, chính quyền cũng không thể bắt ép được", ông Lượng nói.
Chủ tịch UBND quận Khương Mai cũng cho rằng không có chuyện chiếm dụng vỉa hè. Bởi cơ quan chức năng đã kẻ vạch trên tất cả vỉa hè, cố gắng xếp xe gọn gàng.
Theo ông Lượng, việc thực hiện đề án tuyến phố kiểu mẫu vẫn đang duy trì trên phố Lê Trọng Tấn, tuy nhiên tập trung vào việc tuyên truyền người dân cùng nâng cao ý thức thực hiện.
