Đô thị cổ Hội An có diện tích 60 km2, trong đó 15 km2 là hải đảo và được hình thành cách đây khoảng hơn 4 thế kỷ. Đến nay TP Hội An có mật độ xây dựng công trình và mật độ dân số khoảng 1.600 người/km2 tập trung trong khu vực vùng lõi (khi khu vực này chỉ rộng khoảng 1 km2) cao nhất cả tỉnh Quảng Nam. Vào giờ cao điểm, lượng khách du lịch tập trung có thể lên đến 5.000 người tại trung tâm. |
Việc tập trung dân số quá cao trong khu phố cổ, đặc biệt vùng lõi là nơi đang có xu hướng bị đe dọa, tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu cũng như của thời gian. Trong khi đó, phố cổ Hội An được UNESCO công nhận di sản văn hóa thế giới, điều này gây áp lực rất lớn lên sự bền vững của các di tích. |
Vào các khung giờ giờ cao điểm, những tuyến phố trung tâm của Hội An như Phan Chu Trinh, Hai Bà Trưng... đều trong tình trạng ùn tắc cục bộ vì lượng phương tiện lưu thông quá lớn. |
Giai đoạn hậu dịch Covid-19, số lượng du khách đến Hội An tăng lên nhanh chóng. Trung bình đô thị cổ này đón khoảng 6 triệu lượt khách du lịch mỗi năm. Đây là tín hiệu tích cực về mặt phát triển kinh tế nhưng cũng gây ra áp lực lớn về hạ tầng giao thông, ô nhiễm môi trường và văn hóa cho phố cổ Hội An. |
Hầu hết tuyến đường tại TP Hội An nằm trong khu vực trung tâm không được mở rộng vì nằm trong sự quản lý của UNESCO. Vì vậy, vào giờ cao điểm khi xe du lịch và taxi đưa đón khách gây khó khăn cho việc tham gia giao thông của người dân địa phương. |
Ông Đức (người dân phường Tân An) nêu ý kiến: "Địa phương nên giảm tải lượng du khách bằng việc tổ chức các tour du khách theo giờ để tránh tập trung quá đông người. Hiện nay vào giờ cao điểm từ 17h đến 21h khu vực Quảng trường sông Hoài lúc nào cũng chật kín phương tiện, tôi rất ngại khi ra đường vào khung giờ đó", ông Đức nói. |
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh cho biết do hình thành lâu cùng nhiều sự tác động của con người và thiên nhiên, rất nhiều công trình trong phố cổ hiện nay đã xuống cấp, hư hại và có nguy cơ sụp đổ bất cứ lúc nào. Ngoài ra, Hội An là vùng thấp trũng, vì vậy mỗi khi mùa mưa bão vấn đề ngập lụt, sạt lở bờ sông cũng gây nên sự hư hại cho các di tích. |
Di tích Chùa Cầu đang xuống cấp, hệ thống chịu lực chính gồm móng, mố, trụ thường xuyên phải gia cố vào mùa mưa bão. Ngoài ra, các chi tiết trên khung gỗ, mối nối, tường vôi cũng đang bị xuống cấp, các khớp nối bằng gỗ bị mòn, mục và cong vênh. Vào mùa mưa bão, địa phương sử dụng nhiều phương thức để gia cố mố trụ Chùa Cầu và phần mái để đảm bảo an toàn. |
Chính quyền TP Hội An phải dùng gỗ để chằng chống phía bên dưới các mố trụ của di tích. |
Vỉa hè khắp các tuyến phố ở Hội An bị người dân chiếm dụng thành địa điểm trông giữ xe, du khách bị đẩy xuống lưu thông dưới lòng đường gây mất an toàn giao thông. Theo ông Nguyễn Văn Sơn (Chủ tịch UBND TP Hội An), từ khi hình thành đến nay, cơ sở hạ tầng tại phố cổ gần như không được đầu tư, nâng cấp, các bãi đỗ xe đều kín nên tận dụng phần vỉa hè để giữ xe máy. |
Tỉnh Quảng Nam đang đầu tư hạ tầng giao thông đối ngoại kết nối giữa trung tâm của Hội An với các khu vực lân cận như thị xã Điện Bàn, huyện Duy Xuyên, TP Đà Nẵng. Việc kết nối với địa phương khác sẽ giúp Hội An giảm tải áp lực về phát triển đô thị. "Để duy trì và phát triển, Hội An cần giải quyết những vấn đề áp lực đối với đô thị cổ. Nếu không chính sự phát triển nội tại, sự phát triển về du lịch sẽ làm gia tăng quá trình hủy hoại đô thị này", ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, nói. |
Phố cổ Hội An, Quảng Nam. Ảnh: Google Maps. |