Gửi tiền tỷ 'săn' lãi suất cao

Một số ngân hàng tại TP.HCM sẵn sàng đàm phán lãi suất cao, lên tới 9,5%/năm.

Có thể tăng thêm 0,2%-1,2%/năm

Giữa tháng 5/2019, chúng tôi đến ngân hàng A., ngỏ ý gửi tiết kiệm 3 tỷ đồng kỳ hạn 12 tháng và đề nghị lãi suất 9%/năm. Nhân viên ngân hàng A. thông báo lãi suất kỳ hạn 12 tháng là 7,7%/năm nhưng do cần vốn nên ngân hàng có thể tăng lãi suất thêm 0,2%, lên mức 7,9%/năm đồng thời mức lãi suất này được thể hiện trên sổ tiết kiệm.

"Nếu anh đồng ý thì ngân hàng sắp xếp người và xe đến tận nhà để nhận tiền, trao sổ tiết kiệm" - nhân viên ngân hàng A. nói thêm.

Tại ngân hàng N., lãi suất kỳ hạn 13 tháng được niêm yết 8,3%/năm, áp dụng với số tiền gửi từ 500 tỷ đồng trở lên. Thế nhưng, khi khách hàng gửi trên 1 tỷ đồng thỏa thuận lãi suất, lãnh đạo ngân hàng sẽ xét duyệt, có thể chấp nhận lãi suất 8,8%/năm.

Do cần vốn ngắn hạn, một số ngân hàng chấp nhận chi trả lãi suất cao hơn khá nhiều so với lãi suất niêm yết. Ảnh: Tấn Thạnh.

Anh L.V.P - trưởng phòng giao dịch của ngân hàng V. - kể một khách hàng đang gửi 10 tỷ đồng yêu cầu tăng lãi suất từ 7,8%/năm lên 9%/năm, nếu không đến ngày đáo hạn sẽ rút hết tiền chuyển đến ngân hàng khác. Theo anh L.V.P, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 13 tháng ngân hàng V. đang công bố là 7,8%/năm. Tuy nhiên, khi khách hàng gửi kỳ hạn này vài tỷ đồng, yêu cầu tăng lãi suất thì lãnh đạo cấp cao của ngân hàng có thể xét duyệt, cho phép chi trả mức 8,8%-9%/năm.

Tại một số ngân hàng khác, thông qua chứng chỉ tiền gửi, có thể áp dụng lãi suất huy động khá cao. Ngân hàng Việt Á công bố lãi suất kỳ hạn 24 tháng lên tới 9,1%/năm. Ngân hàng Sài Gòn - Hà Nội (SHB) đưa ra lãi suất các kỳ hạn 18 tháng, 24 tháng và 36 tháng lần lượt 8,6%/năm, 8,7%/năm và 8,8%/năm…

"Do lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 6 tháng trở lên được thả nổi nên các ngân hàng thương mại có thể thỏa thuận lãi suất cao hơn so với lãi suất công bố" - một lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết.

Tiến sĩ - luật sư Bùi Quang Tín (Đại học Ngân hàng TP.HCM) nhận định một số ngân hàng có thể không vay được vốn từ ngân hàng bạn (trong thị trường liên ngân hàng) vì đã hết hạn mức tín dụng được cấp, buộc phải thỏa thuận lãi suất với khách hàng lớn nhằm tăng nhanh nguồn vốn ngắn hạn, giảm tỷ lệ sử dụng vốn về mức 40% theo đúng quy định.

Riêng các ngân hàng huy động tiền gửi với lãi suất trên 9%/năm nhằm bổ sung vốn cho vay đầu tư kinh doanh nhà đất, tiêu dùng… với lãi suất phổ biến 11%-13%/năm là đã có lãi.

Cẩn trọng trái phiếu doanh nghiệp

Chúng tôi được nhân viên ngân hàng S. chào mời trái phiếu kỳ hạn 365 ngày, mệnh giá tối thiểu 200 triệu đồng, lãi suất 9,5%/năm. Trái phiếu này do ngân hàng S. và 2 doanh nghiệp khác phối hợp triển khai. "Đơn vị nào chi trả vốn và lãi suất?" - chúng tôi đặt câu hỏi với một lãnh đạo cấp cao của ngân hàng S.

Vị này cho biết đơn vị phát hành trái phiếu là Công ty V.T.P (chuyên kinh doanh bất động sản), Công ty Chứng khoán T.V tổ chức tư vấn và làm đại lý phát hành trái phiếu còn ngân hàng S. có vai trò phân phối, hỗ trợ khách hàng xác nhận các chứng từ liên quan đến giao dịch trái phiếu.

Đặc biệt, khi khách hàng cần vốn, buộc phải bán trái phiếu thì ngân hàng S. sẽ giới thiệu người mua hoặc khách hàng có thể thế chấp trái phiếu cho ngân hàng… Vị lãnh đạo này cho biết thêm ngân hàng không bảo lãnh chi trả thay cho Công ty V.T.P mà chỉ hợp tác bán trái phiếu để nhận hoa hồng từ công ty này.

Tổng giám đốc một ngân hàng ở TP.HCM cho rằng trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước thắt chặt tăng trưởng tín dụng, hạn chế cho vay bất động sản, giảm dần tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn để cho vay dài hạn từ 40% xuống 30%..., một số doanh nghiệp tuy được xem là ông chủ của ngân hàng nhưng không thể vay hàng trăm tỷ đồng vì dư nợ cho vay của ngân hàng đó chỉ được phép tăng trưởng từ 6%-8%.

Từ đó, doanh nghiệp và ngân hàng hợp tác phát hành trái phiếu để doanh nghiệp trực tiếp vay vốn từ người dân với lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi song vẫn thấp hơn so với lãi suất mà ngân hàng cho doanh nghiệp vay.

Ông Bùi Quang Tín đánh giá kênh đầu tư này tiềm ẩn rủi ro, nếu chẳng may doanh nghiệp phát hành trái phiếu mất khả năng chi trả thì người mua sẽ "ôm sô". Trong khi đó, hạn mức tăng trưởng tín dụng của từng ngân hàng rất thấp nên không ngân hàng nào dám bảo lãnh cho doanh nghiệp chi trả vốn và lãi suất trái phiếu. Chưa kể, nếu hoạt động của doanh nghiệp phát hành trái phiếu gặp trục trặc thì ngân hàng bảo lãnh cũng lãnh đủ.