Quốc lộ 50 chạy qua địa phận xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP HCM tập trung khá nhiều điểm phân phối thịt và các sản phẩm đông lạnh nhập khẩu. Một đoạn đường ngắn có ít nhất 4-5 điểm phân phối sỉ thịt gà.
Cửa hàng Phong Phú chuyên bán các loại thực phẩm đông lạnh (trâu, bò, cá, gà…) nhập khẩu nằm ở số A30/2 quốc lộ 50 xã Bình Hưng. Dù mặt bằng không rộng song đơn vị này vẫn để một khoảng sân phía trước làm nơi tập kết thịt lên xe chở đi các điểm tiêu thụ trong và ngoài thành phố. Công nhân liên tục cho xuất kho những thùng thịt đông lạnh các loại.
Theo những người bán hàng, thịt gà nhập khẩu chủ yếu từ Brazil, Mỹ… Tên của từng loại sản phẩm (đùi, cánh, chân…) thường gắn với nhà xuất khẩu phía Mỹ, chẳng hạn, cánh có Aurora, Sadia, Frail, Macedo… đùi có Simmon, Perdue, Key…
Giá sản phẩm đùi gà tại điểm bán sỉ này khá thấp. Đùi Mou, PG chỉ có giá 17.500 đồng/kg, má đùi giá 17.000 đồng/kg… Theo người bán, giá thay đổi theo ngày, song chênh lệch không nhiều. Mức này chỉ tương đương với 1 kg rau muống bán tại các chợ Bến Thành, Tân Định (quận 1). Tuy vậy, phía nhà cung cấp chỉ bán theo thùng 10-20 kg và không bán lẻ.
Giá đùi gà nhập khẩu tại một cửa hàng chỉ từ 17.500 đồng/kg, tương đương giá rau muống bán tại một số chợ. Ảnh: Nam Thiên. |
Anh Long, chủ một đầu mối cung cấp lớn hơn tại quận 1 cho hay, kho hàng của anh đặt tại quận 7, Bình Chánh. Chủ hàng này khuyên người mua nên mua cả container (26 tấn). Mức giá sản phẩm sẽ được phân làm 2 loại: loại đổ buôn (hàng xếp lộn xộn trong thùng) giá khoảng 18.000-18.500 đồng/kg. Loại đóng gói cẩn thận, xếp theo chủng loại giá cao hơn nhưng cũng chỉ ở mức 22.000 đồng. “Toàn bộ hàng còn date (hạn sử dụng) trên 6 tháng”, anh Long khẳng định.
Theo bảng thống kê giá gà nhập khẩu về các cảng (chủ yếu là về Cát Lái và ICD Phước Long quận 9) của TP HCM mà Hiệp hội chăn nuôi Đông Nam Bộ cung cấp, những tháng gần đây, thịt gà từ Mỹ về chủ yếu là đùi gà góc tư đông lạnh, đùi gà tỏi, má đùi, chân…
Số này được khai báo nhập dưới dạng kinh doanh tiêu dùng. Giá về tới các cảng dao động từ 0,84 đến 0,96 USD/kg, tương đương 18.000-19.000 đồng/kg. Tuy nhiên, một số lô hàng cùng chủng loại nhưng giá khai báo chỉ khoảng 0,4 USD, tức là chưa đầy 10.000 đồng/kg…
Tìm hiểu về đường đi của các lô thịt nhập giá rẻ, chúng tôi được ông Phan Xuân Thảo, Chi cục trưởng Chi cục thú y TP HCM cho biết, những lô hàng được thông quan tại các cảng là đã đảm bảo các tiêu chuẩn kiểm soát của cơ quan thú y vùng (ở đây trực tiếp là thú y vùng VI).
Tuy nhiên, trong những tháng trước đây, nhiều trường hợp có tình trạng những lô thịt gà cận date (sắp hết hạn sử dụng) khai báo với Chi cục Thú y là đưa về các tỉnh (Tây Ninh, Long An…) tiêu thụ. Sau đó Chi cục xác minh lại từ các Chi cục Thú y các địa phương trong khai báo, thì hầu hết đều phản hồi là những lô hàng này không hề được đưa về.
Ông Thảo cho rằng, rất có thể những lô hàng nhập khẩu này đã được xé lẻ tiêu thụ ngay tại TP HCM. Mánh khóe của chủ hàng là lột bỏ những thùng giấy bảo quản để “thủ tiêu” thông tin hạn sử dụng, chuyển sang những loại bao nylon và phân phối về các đầu mối tiêu thụ. Thực tế, nhiều cơ sở sản xuất thực phẩm (giò chả lụa, bò viên…) tại các quận huyện ngoại thành bị phát hiện sử dụng thịt gà làm thành phần nguyên liệu sản xuất. Nhiều thùng thịt nhập khẩu đã quá hạn sử dụng đến 3-4 tháng.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, nửa đầu năm 2015, các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu gần 70.000 tấn thịt gà các loại (nguyên con, đùi, cánh, thịt gà khác), có giá trị 63,7 triệu USD. Giá bình quân nhập khẩu trước thuế là 0,91 USD/kg, tương đương 19.600 đồng/kg. Số doanh nghiệp đã nhập khẩu thịt gà các loại vào Việt Nam là 82, tăng 2 đơn vị so với năm 2014.
Nguồn thịt gà nhập khẩu về Việt Nam chủ yếu từ Mỹ, Brazil và Hàn Quốc, trong 6 tháng đầu năm, nguồn thịt gà nhập từ Mỹ lên tới 39,1 triệu USD chiếm hơn 60% tổng giá trị thịt gà nhập khẩu. Tỷ trọng từ Brazil chiếm 16%, Hàn Quốc 10%. Đáng lưu ý là trong số các sản phẩm thịt gà nhập khẩu từ Mỹ, đùi chiếm đến 98% về lượng (số liệu 2014), phần vì thuế nhập sản phẩm này khá thấp (20%) trong khi nếu nhập nguyên con sẽ chịu thuế 40%.