Elon Musk mua lại X là thương vụ tồi tệ nhất lịch sử ngân hàng Mỹ

Twitter không chỉ là giao dịch có giá trị lớn nhất tính theo USD kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 mà còn là một trong những giao dịch lớn nhất mọi thời đại. Ảnh: Axios.

Số tiền 13 tỷ USD các ngân hàng cho Elon Musk vay để mua lại Twitter đã trở thành thương vụ sáp nhập “tồi tệ” nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008.

Theo Wall Street Journal, 7 ngân hàng tham gia vào thương vụ này, bao gồm Morgan Stanley và Bank of America, đã cho công ty của vị tỷ phú vay tiền để tiếp quản X vào tháng 10/2022. Trong đó, các ngân hàng cho vay thường sẽ nhanh chóng bán cổ phiếu nợ cho các nhà đầu tư khác, để biến chúng thành khoản mục ngoài bảng cân đối kế toán, từ đó kiếm tiền từ phí.

Song, các ngân hàng không thể giảm bớt khoản nợ mà không phải chịu phần tổn thất lớn. Phần lớn là do kết quả tài chính yếu kém của X, khiến các khoản vay bị mắc kẹt trên bảng cân đối kế toán, hay còn gọi là “treo” theo thuật ngữ trong ngành.

Một trong những giao dịch lớn nhất mọi thời đại

Theo nguồn tin nội bộ liên quan đến thương vụ, việc X mất giá đã làm ảnh hưởng đến sổ cho vay của các ngân hàng. Đôi khi, đây cũng là một yếu tố làm hạn chế khoản bồi thường cho bộ phận sáp nhập của ngân hàng.

Giá trị các khoản vay của Musk nhanh chóng giảm sút sau khi thương vụ mua lại trị giá 44 tỷ USD hoàn tất. Nhưng phân tích mới cho thấy kết quả tài chính sụt giảm kéo dài đã khiến vụ sáp nhập đi vào lịch sử ngân hàng.

Gần 2 năm sau thương vụ mua lại của Elon Musk, hoạt động kinh doanh của X vẫn đang vật lộn để thoát ra khỏi hố sâu do vị tỷ phú gây ra. Ảnh: Sanjay Rawat/Fortune.

Theo dữ liệu từ PitchBook LCD, các khoản vay trên Twitter đã bị treo lâu hơn tất cả giao dịch chưa tất toán kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Khi đó, có rất nhiều giao dịch chưa được xử lý, nhưng các ngân hàng trong thời kỳ đó vẫn có thể bán hoặc xóa hầu hết khoản nợ treo của họ trong vòng một năm.

Đơn cử như một thương vụ thất bại trị giá 20 tỷ USD vào năm 2007 - lớn hơn Twitter - nhưng lại phá sản khoảng 12 tháng sau khi các ngân hàng ký séc nợ.

Steven Kaplan, giáo sư tài chính tại Đại học Chicago, cho biết Twitter không chỉ là giao dịch có giá trị lớn nhất tính theo USD kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008 mà còn là một trong những giao dịch lớn nhất mọi thời đại.

“Các khoản vay đã đè nặng lên các ngân hàng lâu hơn nhiều so với các giao dịch treo khác mà chúng tôi từng thấy”, ông nói.

Theo những người tham gia vào thương vụ, các ngân hàng đồng ý bảo lãnh một thương vụ được định giá quá cao phần lớn là do sức hấp dẫn của việc cho người giàu nhất thế giới vay quá hấp dẫn. Musk và các nhà đầu tư khác đã bỏ ra khoảng 30 tỷ USD để mua công ty, trở thành khoản dự phòng cho các ngân hàng trong trường hợp có vấn đề xảy ra.

Các ngân hàng như Barclays, Tập đoàn tài chính Mitsubishi UFJ, BNP Paribas, Mizuho và Société Générale đã có thể thu được khoản lãi khổng lồ từ các khoản vay X. Chúng thường có thời hạn từ 7-8 năm và có lãi suất cao hơn vài điểm phần trăm so với mức chuẩn. Các ngân hàng vẫn có thể hoạt động bình thường nếu X có thể trả đủ lãi suất và nợ gốc khi các khoản vay đáo hạn.

“Ở một mức giá nào đó, họ có thể bán lỗ, nhưng với Musk, cuối cùng họ có thể nhận được 100 xu trên mỗi USD cho vay, nếu mọi việc suôn sẻ”, Kaplan nhận định.

Ngân hàng tụt hạng vì Musk chưa trả nợ

Nhưng đã 2 năm trôi qua kể từ khi Musk mua lại, hoạt động kinh doanh của X vẫn đang phải vật lộn để thoát ra khỏi hố sâu do chính ông chủ mới gây ra. Năm ngoái, giá trị của công ty mạng xã hội đã giảm hơn một nửa, xuống còn khoảng 19 tỷ USD.

Mặc dù dữ liệu chỉ ra rằng tần suất sử dụng ứng dụng này đã tăng lên khi mảng tin tức chính trị bùng nổ trong những tuần gần đây, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy đây là dấu hiệu của sự phục hồi trong doanh thu quảng cáo. Đây là khoản doanh thu lâu dài của công ty, nhưng đã gặp khó kể từ khi Musk tiếp quản.

Elon Musk và các nhà đầu tư khác đã bỏ ra khoảng 30 tỷ USD để mua công ty. Ảnh: Bloomberg.

Musk đã mắng các nhà quảng cáo rời khỏi nền tảng này là “đi chết đi”, sau đó kiện họ và tuyên bố rằng họ đã âm mưu tẩy chay X một cách bất hợp pháp. Nhóm nhà quảng cáo cho biết họ dự kiến bác bỏ các yêu cầu bồi thường trước tòa.

Việc giải quyết các khoản vay không giúp ích gì cho tình hình tài chính của X. Ngay cả trước khi lãi suất ngừng tăng, Musk cho biết tổng số tiền lãi phải trả hàng năm của họ là khoảng 1,5 tỷ USD.

Khi thời hạn hai năm đối với các khoản vay Twitter đang nhanh chóng đến gần, các ngân hàng vẫn chưa có động thái bán chúng, ngay cả khi giá trị các khoản vay đã bị giảm xuống hàng trăm triệu USD ở một vài ngân hàng.

Các khoản lỗ trên giấy tờ về khoản nợ đã làm giảm lợi nhuận của ngân hàng. Đồng thời, việc nắm giữ các khoản vay có rủi ro cao trên bảng cân đối kế toán sẽ thu hút nhiều sự giám sát hơn từ các cơ quan quản lý. Theo Wall Street Journal, do Twitter và các giao dịch treo khác, một số ngân hàng phải thu hẹp lại số tiền họ cho vay để cung cấp vốn cho các thương vụ sáp nhập tài chính.

Các khoản vay trên Twitter, cùng với các giao dịch treo khác, đã giúp đánh bật vị thế của một số ngân hàng trong bảng xếp hạng các ngân hàng đầu tư. Bảng xếp hạng là một phần quan trọng trong cách các ngân hàng marketing bản thân với khách hàng và có thể ảnh hưởng đến khoản bồi thường.

Theo dữ liệu từ Dealogic, Bank of America và Morgan Stanley chiếm hai vị trí đầu tiên trong bảng xếp hạng ngân hàng đầu tư tài chính có đòn bẩy của Mỹ vào năm 2021-2022 trong một vài quý trước khi Musk mua Twitter. Đến năm 2023-2024, JPMorgan và Goldman Sachs - những ngân hàng không tài trợ cho thương vụ Twitter - đã giữ vị trí dẫn đầu.

Nguồn tin nội bộ cho hay đầu năm nay, các ngân hàng đã thảo luận về kế hoạch nhằm cơ cấu lại thương vụ. Trong đó, Musk có thể thanh toán một số khoản nợ tồn đọng của X và các ngân hàng sẽ đồng ý giảm lãi suất thanh toán. Họ nói rằng X đã không thực hiện đúng kế hoạch.