Dùng AI thiết kế bìa, sách của 2 nhà văn hàng đầu New Zealand bị loại

Nhà văn Elizabeth Smither từng ba lần đoạt giải Sách Ockham về thơ và giữ danh hiệu “Nhà thơ New Zealand” nhiệm kỳ 2001-2003. Ảnh: Ockham Book Awards Trust.

Elizabeth Smither và Stephanie Johnson, hai nhà văn từng đoạt giải thưởng Thủ tướng New Zealand về Thành tựu Văn học, bị loại khỏi giải thưởng Sách Ockham do bìa sách được thiết kế bằng AI.

Trước đó, tác phẩm Angel Train (tạm dịch: Chuyến tàu thiên thần) của nhà văn Elizabeth Smither và Obligate Carnivore (tạm dịch: Động vật ăn thịt) của Stephanie Johnson được đề cử cho giải Jann Medlicott Acorn. Đây là giải thưởng dành cho tiểu thuyết thuộc khuôn khổ giải thưởng Sách Ockham trị giá 65.000 USD.

Đây là năm đầu tiên những quy định về AI được áp dụng cho phần dự thi. Theo đó, các tác phẩm có hình minh họa hoặc nội dung do AI tạo ra sẽ không đủ điều kiện tham gia xét duyệt.

Đại diện Quentin Wilson, nhà xuất bản của Angel Train và Obligate Carnivore, cho biết ban tổ chức bổ sung những tiêu chí về AI vào tháng 8 trong khi bìa của hai tác phẩm được hoàn thành trước đó.

“Đã quá muộn để bất kỳ nhà xuất bản nào chỉnh sửa bản thiết kế của họ theo yêu cầu từ ban tổ chức. Thật đau lòng khi tác phẩm của những nhà văn uy tín lại vướng vào rắc rối này”, đại diện đơn vị chia sẻ với Guardian.

Bìa sách của Angel Train và Obligate Carnivore có sử dụng AI trong quá trình thiết kế. Ảnh: Quentin Wilson Publishing.

Nhà văn Stephanie Johnson hoàn toàn thông cảm cho quyết định của ban tổ chức và lo ngại độc giả nghĩ rằng bà đã sử dụng AI khi viết sách. “Đây là cuốn sách thứ 22 và là tập truyện ngắn thứ tư của tôi. Những câu chuyện này được viết trong khoảng 20 năm, nên đối với tôi, chúng khá quan trọng. Tôi chưa bao giờ sử dụng AI trong quá trình viết lách và sẽ không bao giờ làm vậy”, bà bày tỏ.

Johnson kể bà chỉ cung cấp ý tưởng cho bìa sách và gần như không tham gia vào khâu thiết kế. Bên cạnh đó, bà khẳng định bản thân khác với thế hệ trẻ, không phân biệt được hình ảnh do AI tạo ra và chỉ nghĩ rằng đó là ảnh chụp một con mèo thật đã qua chỉnh sửa.

Elizabeth Smither và Stephanie Johnson từng là giám khảo cho các hạng mục của giải thưởng Sách Ockham trước đây. Họ cho biết bản thân không quan tâm đến bìa sách khi đánh giá tác phẩm dự thi.

Chủ tịch của quỹ giải Sách Ockham, Nicola Legat, chia sẻ ban tổ chức đã bàn bạc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định hủy quyền tham gia của Elizabeth Smither và Stephanie Johnson. Bà giải thích việc sửa đổi các tiêu chí liên quan đến AI xuất phát từ mong muốn bảo vệ lợi ích và quyền sáng tạo của các nhà văn, họa sĩ minh họa trong nước.

Giải thưởng Sách Ockham là giải thưởng văn chương danh giá nhất của New Zealand, được tổ chức lần đầu tiên vào năm 1968 với tên gọi giải thưởng Sách Wattie. Giải thưởng được trao ở bốn hạng mục gồm tiểu thuyết, thơ, sách phi hư cấu minh họa và sách phi hư cấu. Ngoài ra, giải Sách Ockham còn có bốn giải thưởng cho các tác phẩm lần đầu ra mắt và giải cho tác phẩm viết bằng tiếng Māori.