Dữ liệu bị rò rỉ cho thấy chính quyền Philippines đã cho xét nghiệm ít nhất hai chục chính trị gia và quan chức nhà nước, cũng như người thân của họ, ngay cả khi họ không có triệu chứng nhiễm virus corona. Điều này đã gây ra sự phẫn nộ trong nước.
Theo South China Morning Post, danh sách được người tố cáo trong Viện nghiên cứu Y học Nhiệt đới (RITM) của Bộ Y tế, nơi xử lý các xét nghiệm virus corona, đưa ra tuần trước cho thấy "các VIP", bao gồm chánh án Tòa án Tối cao, cảnh sát trưởng và vợ của họ nằm trong số những người được xét nghiệm gần đây.
Cựu đệ nhất phu nhân Imelda Marcos và con gái Imee, một thượng nghị sĩ, cũng đã được xét nghiệm.
VIP trước, nhân viên y tế sau
Một người tố giác khác cho biết một số nhân vật VIP yêu cầu các đội RITM đến nhà của họ để xét nghiệm. Họ cũng nhận được kết quả xét nghiệm trong 24 giờ, trong khi các bác sĩ và nhân viên y tế tự xét nghiệm vì có triệu chứng phải chờ vài ngày mới nhận được kết quả.
Bộ Y tế hôm 23/3 đã bác bỏ những tuyên bố này và cho biết "không có chính sách điều trị cho các VIP".
 |
| Tình nguyện viên và nhân viên chính phủ được khử trùng trong buồng trước khi vào tòa thị chính địa phương để giúp ngăn chặn sự lây lan của virus corona mới ở Manila, Philippines. Ảnh: AP. |
Tổng thống Rodrigo Duterte và Thượng nghị sĩ Christopher “Bong” Go, trợ lý cũ của ông, được xét nghiệm vào ngày 12/3. Theo ông Go, điều này là do "một số thành viên nội các mà chúng tôi làm việc thường xuyên đã tiếp xúc với những người có kết quả dương tính với Covid-19".
Vụ rò rỉ đã dẫn đến hashtag nổi lên trên Twitter vào cuối tuần qua #NoToVIPTesting.
Không ai trong danh sách phủ nhận đã được xét nghiệm. Thượng nghị sĩ Francis Tolentino thậm chí còn đăng lên Twitter bức ảnh chụp cùng một nhân viên y tế. Ông đã xóa tweet này và đăng một bài khác "xin lỗi những người bị xúc phạm".
Hôm 18/3, Jonvic Remulla, Thống đốc tỉnh Cavite, viết trên Twitter rằng ông đã được xét nghiệm, thừa nhận rằng ông có thể đã bỏ qua một số quy trình của Bộ Y tế. "Tôi chịu trách nhiệm hoàn toàn nếu bạn nghĩ rằng tôi đã hưởng lợi từ vị trí của mình", ông viết.
"Tôi muốn xin lỗi và tôi hứa sẽ không bao giờ lợi dụng vị trí của mình nữa", ông nói thêm.
Liên đoàn lao động Kilusang Mayo Uno đưa ra tuyên bố cho biết tốc độ xét nghiệm chậm góp phần dẫn đến các ca nhiễm bệnh và tử vong mới. "Tiếp cận xét nghiệm và điều trị y tế là quyền của mọi người, không phải đặc quyền của một số quan chức chính phủ và gia đình thượng lưu của họ", tuyên bố cho biết.
Người dân kêu gọi xét nghiệm hàng loạt
Trước vụ rò rỉ tuần trước, các cơ quan y tế cho biết không thể thực hiện xét nghiệm hàng loạt ở Philippines vì thiếu bộ dụng cụ xét nghiệm. Nước này chỉ có 2.000 bộ dụng cụ vào ngày 10/3. Các quan chức cho biết các xét nghiệm sẽ phải tuân theo các giao thức và hướng dẫn nghiêm ngặt, với yêu cầu là đối tượng xét nghiệm phải biểu hiện các triệu chứng của Covid-19.
Tuy nhiên, theo hướng dẫn cập nhật được ban hành tuần trước, chỉ những người có triệu chứng nghiêm trọng - khó thở, ho và sốt kéo dài - mới được xét nghiệm. Riêng người già, phụ nữ có thai và người bị suy giảm miễn dịch sẽ được xét nghiệm ngay cả khi họ chỉ xuất hiện các triệu chứng nhẹ.
Nhà chức trách vẫn chưa tiết lộ có bao nhiêu người Philippines đã được xét nghiệm cho đến nay. Hôm 16/3, Bộ trưởng Y tế Francisco Duque cho biết RITM đang thử nghiệm 200 đến 250 người mỗi ngày, con số dự kiến tăng lên khi có thêm bộ dụng cụ xét nghiệm đến nước này.
Hôm 20/3, Trung Quốc cho biết sẽ tặng thêm 100.000 bộ dụng cụ thử nghiệm cho Philippines, trên 2.000 trong số đó đã được gửi tới. Quốc gia Đông Nam Á này cũng đã được các nhà tài trợ bộ xét nghiệm hứa gửi dụng cụ - 3.000 bộ từ Singapore và khoảng 5.000 đến 10.000 bộ từ Hàn Quốc.
 |
| Một phụ nữ băng qua con đường vắng ở Manila vào ngày 23/3 trong bối cảnh chính phủ áp dụng các biện pháp tránh tập trung đông người. Ảnh: AP. |
Hôm 24/3, ông Duque cho biết các hướng dẫn có thể được thay đổi khi có nhiều bộ dụng cụ xét nghiệm hơn. Ông đã thử nghiệm âm tính vào tuần trước nhưng đang cách ly tại nhà sau khi phát hiện một trong các giám đốc của bộ y tế dương tính với Covid-19.
Hơn 170.000 người đã ký bản kiến nghị trên Change.org, được lập vào ngày 16/3, kêu gọi chính phủ thực hiện xét nghiệm hàng loạt miễn phí, bắt buộc trên toàn quốc và huy động các đơn vị chính quyền địa phương thành lập trung tâm xét nghiệm địa phương.
Các yêu cầu khác được đưa vào trong bản kiến nghị, bao gồm khẩu trang, xà phòng, cồn, nước uống và vitamin miễn phí cho mọi cộng đồng, cũng như có đủ thiết bị y tế và cơ sở cách ly.
Các nhà chức trách Philippines từ trước đến nay ủng hộ xét nghiệm "mục tiêu" thay vì xét nghiệm hàng loạt, với lý do thiếu bộ dụng cụ xét nghiệm và hạn chế về nguồn lực của chính phủ. Nhưng nhà cải cách y tế Leachon nói rằng xét nghiệm hàng loạt là "lý tưởng dựa trên Tổ chức Y tế Thế giới, Hàn Quốc và Singapore".
Leachon cho biết Philippines cần "Trung tâm Tổng chỉ huy Covid-19" để loại bỏ lo ngại và hành động nhanh chóng.
"Không có sự rõ ràng về dữ liệu do Bộ Y tế đệ trình, từ số lượng bệnh viện bị ảnh hưởng đến số bác sĩ đã cách ly. Vì vậy, mọi người không biết phải giúp đỡ ai và cung cấp nguồn lực nào", ông nói.
