Stratolaunch là chiếc máy bay có sải cánh dài nhất thế giới, được chế tạo với mục đích làm bệ phóng cho các vệ tinh. Đây là sản phẩm của công ty Stratolaunch Systems, thành lập năm 2011, là công ty con của quỹ Vulcan Inc do tỷ phú Paul Allen lập nên.
Ông Paul Allen đã qua đời tháng 10/2018 vì ung thư. Ngày 31/5, Reuters đưa tin Stratolaunch Systems có thể sớm ngừng hoạt động. Trang tin cho biết đây là quyết định do em gái của Paul Allen, bà Jody Allen đưa ra cuối năm 2018.
 |
| Stratolaunch là máy bay có sải cánh dài nhất thế giới, được chế tạo để đưa vệ tinh lên quỹ đạo tầm thấp. Ảnh: Stratolaunch Systems. |
Mục đích của Stratolaunch là hoạt động như một bệ phóng bay khổng lồ để đưa các vệ tinh vào quỹ đạo tầm thấp của Trái Đất. Stratolaunch có thể cung cấp cho quân đội, các công ty tư nhân và cả Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) cách tiết kiệm hơn để vào vũ trụ.
Chiều rộng sải cánh của Stratolaunch lên tới 117 m, tương đương với một sân bóng đá, rộng hơn bất kỳ máy bay nào trên thế giới. Nó dài 72,5 m. Chiếc máy bay nặng gần 227 tấn, có hai buồng lái, mỗi buồng ở một bên thân máy bay nhưng chỉ có một buồng lái được sử dụng để điều khiển.
Sau nhiều năm phát triển ở sa mạc phía bắc Los Angeles, Mỹ, Stratolaunch đã cất cánh lần đầu tiên vào ngày 13/4. Trong chuyến bay thử này, Stratolaunch chỉ bay ở tốc độ khoảng 300 km/h, tại độ cao 5.000 m để kiểm tra khả năng điều khiển và tổng thể máy bay. Chuyến bay thử kéo dài 2,5 giờ.
Khi công bố công ty Stratolaunch Systems vào năm 2011, ông Allen cho biết ước mơ của mình là trở thành một phi hành gia. Do không thể hiện thực hóa ước mơ vì mắt kém, ông Allen muốn chuyển khát vọng vào chiếc máy bay kiêm bệ phóng tên lửa.
Theo Ars Technica, mục đích tồn tại của Stratolaunch vẫn luôn được đặt dấu hỏi, bởi phóng những tên lửa nhỏ thì không cần đến một máy bay lớn như vậy.
Đối thủ của họ là Virgin Orbit chỉ sử dụng mẫu Boeing 747 sửa đổi, với khả năng đem các tên lửa nặng 500 kg lên không trung. Virgin Orbit có thể triển khai dịch vụ thương mại từ cuối năm 2019.
 |
| Chuyến bay duy nhất vào tháng 4/2019 chỉ là hành động để tưởng nhớ Paul Allen, tỷ phú đồng sáng lập Microsoft và Stratolaunch Systems. Ảnh: Stratolaunch Systems. |
Tháng 1/2019, 3 tháng sau khi ông Allen qua đời, Stratolaunch Systems cho biết họ sẽ dừng các nỗ lực xây dựng hệ thống tên lửa có thể phóng lên từ chiếc máy bay khổng lồ này, nhằm tập trung vào phát triển máy bay.
Theo Reuters, chuyến bay thử vào tháng 4 chỉ là hành động của bà Jody Allen nhằm tưởng nhớ anh trai mình và chứng minh rằng ý tưởng này hoàn toàn khả thi. Nhiều nhân viên của Stratolaunch đã chuyển sang các công ty hàng không khác trong vài tháng qua, như Blue Origin và Sierra Nevada Corporation.
Khi được hỏi về thông tin này, đại diện của Stratolaunch cho biết công ty vẫn tiếp tục hoạt động và không bình luận về các tin đồn.
