Theo CNN, Goldman Sachs là ngân hàng lớn đầu tiên của phương Tây thông báo rút khỏi Nga do cuộc chiến ở Ukraine. Hôm 10/3, ngân hàng Phố Wall cho biết đang cắt giảm hoạt động kinh doanh ở Nga để tuân thủ các yêu cầu về quy định và cấp phép. Tuy nhiên, động thái này có thể khiến họ thiệt hại hàng chục tỷ USD.
Hệ thống tài chính của Nga đang đối mặt với tình trạng khủng hoảng khi các lệnh trừng phạt gây gián đoạn giao dịch và hoạt động của các tổ chức cho vay lớn, bao gồm ngân hàng trung ương, VTB và Sberbank.
Trước đó, Mỹ, Canada và nhiều nước phương Tây đã loại bỏ 7 ngân hàng Nga ra khỏi hệ thống nhắn tin liên ngân hàng SWIFT.
Nga đang nợ hàng trăm tỷ USD
Mới đây, Ngân hàng Thanh Toán Quốc tế đã đình chỉ tư cách thành viên của Nga. Hiện các thực thể tại Nga đang nợ hệ thống ngân hàng quốc tế hơn 121 tỷ USD.
Tổng số nợ tại các ngân hàng châu Âu ước tính trên 84 tỷ USD, phần lớn đến từ Pháp, Italy và Áo. Các ngân hàng Mỹ bị nợ khoảng 14,7 tỷ USD. Với Goldman Sachs, ngân hàng này cũng cấp một khoản tín dụng trị giá khoảng 650 triệu USD cho Nga vào tháng 12/2021.
 |
| Nhiều ngân hàng khác có thể theo chân Goldman Sachs. Ảnh: CNBC. |
Trước đó, tổ chức xếp hạng tín dụng Fitch Ratings cảnh báo tài sản của những ngân hàng lớn ở Tây Âu sẽ chịu áp lực không nhỏ từ cuộc chiến ở Ukraine. Đồng thời, hoạt động của những ngân hàng này còn gia tăng rủi ro nếu họ tuân thủ các lệnh trừng phạt quốc tế.
Tuần trước, Ngân hàng Pháp Societe Generale tuyên bố đang tuân thủ nghiêm ngặt tất cả đạo luật và quy định hiện hành, thậm chí sẵn sàng sử dụng các biện pháp cần thiết để đáp ứng lệnh trừng phạt. Vào cuối năm ngoái, tổng dư nợ của Nga tại ngân hàng này xấp xỉ 21 tỷ USD.
Ngoài Societe Generale, những ngân hàng có dư nợ lớn từ Nga tại châu Âu bao gồm BNP Paribas của Pháp (3,3 tỷ USD, tính cả phần của Ukraine), UniCredit của Italy (8,1 tỷ USD), Credit Suisse của Thụy Sĩ (1,1 tỷ USD), Deutsche Bank của Đức (1,5 tỷ USD).
Nga cũng đang nợ nhiều ngân hàng khác tại Mỹ như Citigroup, khoảng 10 tỷ USD. Mark Mason, Giám đốc tài chính của ngân hàng, đã phải thực hiện một loạt bài kiểm tra để đánh giá hậu quả. Ông cho biết ngân hàng có thể thiệt hại tối đa 50% mức rủi ro trong kịch bản nghiêm trọng.
Citi dự tính tiếp tục bám sát kế hoạch thoái hoạt động kinh doanh ngân hàng tiêu dùng khỏi Nga. Tuy nhiên, ngân hàng này khó có thể tìm được bên chuyển giao khi căng thẳng chính trị - kinh tế ngày càng gia tăng.
Tài sản của phương Tây có thể bị quốc hữu hóa
Hôm 10/3, Ngân hàng Trung ương châu Âu đã lên tiếng về những rủi ro đối với lĩnh vực ngân hàng. Tổ chức này cho rằng hệ thống tài chính của châu Âu vẫn có đủ thanh khoản và những áp lực hiện tại chưa thật sự rõ ràng.
“Nga quan trọng về thị trường năng lượng, về giá cả hàng hóa Nhưng xét về mức dư nợ tài chính với châu Âu thì Nga chưa thực sự ảnh hưởng. Những căng thẳng mà chúng tôi đã thấy không thể so sánh được với những gì đã xảy ra vào đầu đại dịch”, Luis de Guindos, Phó chủ tịch Ngân hàng Trung ương cho biết.
Dù các nhiều thứ để mất, các ngân hàng khác vẫn có thể sớm theo chân Goldman Sachs rời khỏi Nga. Song, họ lo ngại tài sản có thể bị Điện Kremlin tịch thu hoặc quốc hữu hóa.
Dmitry Peskov, người phát ngôn Điện Kremlin, cho biết tình hình kinh tế ở Nga hiện nay “chưa từng có tiền lệ” và đổ lỗi cho phương Tây về một cuộc chiến tranh kinh tế. Moscow đồng thời cam kết trả đũa các lệnh trừng phạt.
 |
| Tịch thu và quốc hữu hóa có thể là biện pháp chặn làn sóng doanh nghiệp phương Tây rời khỏi thị trường Nga. Ảnh: Bloomberg. |
Ngoài lĩnh vực ngân hàng, nhiều doanh nghiệp phương Tây khác cũng tuyên bố rút hoàn toàn hoặc tạm đóng cửa hoạt động ở Nga. McDonald’s hay Ikea, biểu tượng cho sự hội nhập của nước Nga thời hậu Xô Viết, đã đóng cửa hàng trăm cửa hàng và nhà máy.
Đáp trả động thái này, Tổng thống Vladimir Putin đang khuyến khích hoạt động quốc hữu hóa tài sản của các công ty phương Tây rút khỏi Nga. Chia sẻ trên truyền hình, ông cho rằng tài sản của các công ty như vậy nên được đặt dưới sự quản lý và chuyển giao “cho những người muốn làm việc”.
Trước đó, Ngân hàng Trung ương đã áp dụng các biện pháp kiểm soát dòng tiền, bao gồm ngăn các công ty rút hơn 5.000 USD tiền mặt trong 6 tháng tới.
Dmitri A. Medvedev, Phó chủ tịch hội đồng an ninh của ông Putin, cho biết Điện Kremlin có thể đáp trả việc các công ty phương Tây rời thị trường Nga bằng cách tịch thu tài sản và khả năng cao sẽ quốc hữu hóa.
