Bộ Tài chính vừa có báo cáo cập nhật về hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp từ đầu năm của các doanh nghiệp trong nước.
Theo đó, tổng khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp từ đầu năm đến nay đã đạt trên 495.000 tỷ đồng. Trong đó, khối lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm 94,5%, tương đương gần 468.000 tỷ, còn lại là trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng.
Theo báo cáo, ngân hàng là nhóm có lượng phát hành lớn nhất trên thị trường với 34% tổng lượng phát hành, tương đương 168.300 tỷ đồng (xấp xỉ 7,4 tỷ USD quy đổi). Xếp sau là nhóm doanh nghiệp bất động sản với 27,7%, tương đương gần 6 tỷ USD.
Như vậy, tính bình quân từ đầu năm, mỗi ngày các doanh nghiệp bất động sản lại phát hành 415,5 tỷ đồng trái phiếu.
Rủi ro khi đầu tư trái phiếu
Theo Bộ Tài chính, trong cơ cấu nhà đầu tư, các công ty chứng khoán và ngân hàng hiện nay là nhóm đầu tư chính trên thị trường sơ cấp, trong khi tỷ trọng mua trái phiếu riêng lẻ của nhà đầu tư cá nhân giảm so với năm 2020.
Tuy nhiên, qua công tác quản lý giám sát, Bộ Tài chính cho biết thị trường trái phiếu vẫn tiềm ẩn một số rủi ro.
 |
| Các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành gần 6 tỷ USD trái phiếu doanh nghiệp từ đầu năm đến nay. Ảnh: T.L. |
Cụ thể, trong số trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ từ đầu năm, trái phiếu có tài sản đảm bảo chỉ chiếm 50,9%. Ngược lại, lượng trái phiếu không có tài sản đảm bảo cũng là 49,1%, tương đương gần 230.000 tỷ đồng.
Theo đánh giá của cơ quan quản lý, thực tế chất lượng tài sản đảm bảo của trái phiếu chủ yếu là các dự án, tài sản hình thành trong tương lai hoặc cổ phiếu của doanh nghiệp. Giá trị của các tài sản này thường không định giá được chính xác hoặc có biến động mạnh theo diễn biến thị trường.
Khi thị trường bất động sản hoặc chứng khoán có biến động, giá trị tài sản đảm bảo này có thể không đủ để thanh toán gốc và lãi trái phiếu.
Bên cạnh đó, tài sản đảm bảo của trái phiếu có thể dùng để bảo đảm cho các khoản vay, khoản phát hành trái phiếu khác, do đó nhà đầu tư cần đánh giá kỹ các rủi ro này.
Cảnh báo nhà đầu tư cá nhân
Cũng theo Bộ Tài chính, trên thị trường hiện có trường hợp doanh nghiệp phát hành trái phiếu với khối lượng lớn trong khi vốn chủ sở hữu nhỏ, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh lỗ qua các năm.
Đặc biệt, với nhóm bất động sản, trong hơn 100 doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ từ đầu năm, có 26 doanh nghiệp thua lỗ trong nửa đầu năm.
Tại thời điểm cuối tháng 6, hệ số nợ vay trên vốn chủ hữu bình quân của các doanh nghiệp bất động sản niêm yết là 2,5 lần, trong khi tỷ lệ này của các bất động sản chưa niêm yết lên tới 8,1 lần.
 |
| Nhà đầu tư cá nhân cần cẩn trọng khi tham gia thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Ảnh: Nam Khánh. |
Số liệu thống kê cho thấy nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp có xu hướng giảm mua trái phiếu riêng lẻ trên thị trường sơ cấp, tuy nhiên, trên thị trường thứ cấp, tỷ lệ nắm giữ của các nhà đầu tư cá nhân vẫn rất cao.
Theo Bộ Tài chính, chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được mua và giao dịch trái phiếu riêng lẻ. Vì vậy, trước khi cân nhắc mua trái phiếu riêng lẻ, nhà đầu tư cần nghiên cứu các quy định về điều kiện, tài liệu chứng minh và các quy định về xử phạt vi phạm đối với nhà đầu tư.
Trường hợp được giới thiệu mua trái phiếu riêng lẻ, nhà đầu tư cá nhân cần yêu cầu doanh nghiệp, công ty phân phối cung cấp đầy đủ thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành bao gồm cả tình hình huy động vốn trái phiếu và các chỉ tiêu đánh giá khả năng trả nợ của doanh nghiệp.
Ngoài ra, nhà đầu tư cần nắm rõ mục đích phát hành trái phiếu, tài sản đảm bảo, quyền lợi, nghĩa vụ của chủ sở hữu trái phiếu, cũng như nghĩa vụ của doanh nghiệp phát hành, tổ chức phân phối.
Trong trường hợp tài sản đảm bảo của trái phiếu chưa được đăng ký giao dịch tài sản đảm bảo, nhà đầu tư cần rất thận trọng nếu doanh nghiệp sử dụng cùng một tài sản để đảm bảo cho nhiều nghĩa vụ nợ trái pháp luật.
Khi đó, quá trình xử lý tài sản đảm bảo có thể kéo dài và nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu có thể không được thanh toán.
“Nhà đầu tư cần lưu ý nguyên tắc đầu tư cơ bản là lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao. Do đó cần thận trọng đánh giá kỹ về các rủi ro trước khi quyết định mua trái phiếu”, Bộ Tài chính cảnh báo.
