Trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa để chọn ra ứng viên đại diện đảng Cộng hòa tranh cử năm 2016, Thượng nghị sĩ Ted Cruz của Texas đã thắng dễ dàng.
Một trong những người thua cuộc ở Iowa, ngôi sao truyền hình thực tế Donald Trump, lập tức cáo buộc ông Cruz gian lận bằng một loạt tweet giận dữ. Một số tweet gợi nhớ chúng ta đến tình hình hiện tại.
“Vì những hành vi gian lận của Thượng nghị sĩ Ted Cruz trong cuộc bầu cử sơ bộ ở Iowa, phải tổ chức một cuộc bầu cử mới hoặc hủy kết quả của ông Cruz”, ông Trump viết trên Twitter tháng 2/2016.
 |
| Thua cuộc là nỗi sợ lớn nhất của tổng thống. Ảnh: New York Times. |
Chuyện này nhanh chóng bị quên lãng vì những biến động của cuộc bầu cử năm đó, cùng với chiến thắng mở ra nhiệm kỳ của Tổng thống Donald Trump. Dù vậy, nó vẫn cho thấy thói quen của ông Trump khi cố gắng tránh trở thành biệt danh ông thường gán ghép cho người khác: kẻ thua cuộc.
“'Kẻ thất bại' là từ đầu tiên ông ấy sẽ dùng để gọi những người làm ông khó chịu”, Jack O’Donnell, người quản lý một sòng bạc ở thành phố Atlantic, New Jersey cho ông Trump vào những năm 1980, nói với New York Times. “Trong thế giới của ông Trump, trở thành người thua cuộc là điều tồi tệ nhất. Ông ấy sẽ làm mọi thứ để tránh bị gọi như vậy”.
Suốt sự nghiệp của mình, ông Trump đã thuyết phục và công kích người khác trên mặt báo, trong đơn kiện, và gần đây nhất là trên Twitter. Tổng thống sẽ làm như vậy mỗi khi ông không được xem là người tuyệt vời nhất, thông minh nhất và khỏe nhất, New York Times nhận định.
Ông sẽ biến sai thành đúng bằng cách lặp đi lặp lại một tuyên bố cho đến khi nó trở thành sự thật hoặc khiến người khác phải đầu hàng vì quá mệt mỏi, dù không phải lúc nào ông cũng là người thành công và chiến thắng. Trên thực tế, thành công lớn nhất của ông không nằm ở lĩnh vực bất động sản, mà là chương trình truyền hình.
"Chiến thắng hoặc không có gì cả"
Từ khi ông Joe Biden được dự đoán là người thắng cuộc đua tổng thống 2020, ông Trump liên tục đưa ra những cáo buộc về gian lận bầu cử.
“Tôi là người thắng cử. Có gian lận bầu cử trên khắp nước Mỹ”, tổng thống viết trên Twitter vào tuần trước.
Ngày 23/11, chính quyền ông Trump cuối cùng cũng cho phép quá trình chuyển giao quyền lực bắt đầu sau nhiều tuần trì hoãn. Tổng thống cũng nói ông sẽ rời đi nếu đại cử tri đoàn bầu cho ông Biden.
Mặt khác, ông kiên quyết không nhận thua và một mực cho rằng việc ông Biden trúng cử chỉ là do "bầu cử gian lận quy mô lớn".
“Chúng tôi sẽ tiếp tục kiện, chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu”, ông Trump viết trên Twitter.
Và vào ngày Lễ Tạ ơn, tổng thống lại tiếp tục đăng đàn mạng xã hội: “Tôi vừa xem thống kê kết quả. Biden không thể nào có được 80 triệu phiếu bầu. 100% là cuộc bầu cử này đã bị can thiệp”.
Những hành vi này cho thấy cách tổng thống nhìn nhận cuộc sống: nếu một người không đứng nhất, người đó không là gì cả.
“Hoặc là bạn thắng, hoặc là bạn thua”, Michael D. Cohen, cựu luật sư của ông Trump, trả lời phỏng vấn vào tuần trước. “Thực tế chỉ là thứ yếu với ông Trump”.
Ông Cohen là người bị kết án vào năm 2018 vì trốn thuế và các vi phạm về quản lý tài chính chiến dịch. Từ đó, ông trở thành một người mạnh mẽ chỉ trích ông Trump.
Trong quyển sách Disloyal: A Memoir, ông Cohen đã kể lại nhiều câu chuyện về cách tổng thống tránh trở thành “người thua cuộc”.
 |
| Ông Michael D. Cohen, cựu luật sư của Tổng thống Trump. Ảnh: AFP. |
Năm 2014, CNBC thực hiện khảo sát về 25 người có sức ảnh hưởng nhất thế giới và ông Trump ban đầu chỉ xếp hạng 187/200. Tổng thống ra lệnh cho ông Cohen phải tăng thứ hạng.
“Chỉ cần đảm bảo là tôi nằm trong top 10”, Tổng thống Trump nói với ông Cohen.
Sau đó, 15.000 USD đã được chi cho việc mua địa chỉ IP để bầu cho ông Trump. Kế hoạch thành công, ông Trump trở thành người xếp thứ 9.
“Từ lâu, ông Trump tin rằng mình nằm trong top 10 nhân vật quan trọng trong giới kinh doanh”, ông Cohen viết trong hồi ký.
Tuy nhiên, CNBC đã loại tổng thống khỏi danh sách mà không đưa ra lời giải thích. Tức giận, ông Trump bắt luật sư Cohen buộc CNBC thu hồi quyết định, nhưng không thành công.
Sau đó, Tổng thống Trump yêu cầu ông Cohen tạo ra câu chuyện cáo buộc “ông Trump bị CNBC đối xử tệ bạc”.
Mọi thứ phải theo ý tổng thống
Nỗi sợ không được xem là người giỏi nhất là chủ đề xuyên suốt trong các bài báo và quyển sách viết về ông Trump.
Ông Trump cũng thể hiện quan điểm này trong một cuộc phỏng vấn năm 2014.
“Bạn có thể cứng rắn và tàn nhẫn, nhưng nếu bạn thua nhiều, sẽ không ai nghe bạn cả, vì bạn là kẻ thua cuộc. Yếu tố quan trọng nhất của người lãnh đạo là chiến thắng”, ông nói.
Tổng thống thường dùng tòa án để dập tắt bất cứ nghi ngờ nào về sự giàu có và thành công của mình. Ông Trump đã kiện nhà báo Timothy L. O’Brien vì dám viết giá trị tài sản ròng của tổng thống chưa đến 250 triệu USD trong một quyển sách xuất bản năm 2005. Đơn kiện này sau đó bị tòa bác bỏ.
Và có lẽ ví dụ tiêu biểu nhất về khát vọng chiến thắng của ông Trump trong vai trò tổng thống là khi ông đóng cửa chính phủ để đòi tiền xây tường biên giới.
Lãnh đạo đa số Thượng viện Mitch McConnell của đảng Cộng hòa đã đạt được thỏa hiệp với phe Dân chủ để tránh tình trạng ngừng hoạt động. Thỏa thuận này bao gồm việc gác lại đàm phán về tường biên giới.
Ông Trump ủng hộ thỏa thuận này, cho đến khi phe bảo thủ cáo buộc tổng thống phá vỡ lời hứa “xây tường” và trở thành kẻ thất bại.
 |
| Ông Trump đứng trước mẫu bức tường biên giới vào năm 2018. Ảnh: New York Times. |
Tổng thống sau đó đổi ý. Và lần chính phủ Mỹ đóng cửa dài nhất trong lịch sử đã bắt đầu như vậy. Nền kinh tế sau đó bị thiệt hại 11 tỷ USD, theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ.
Sau buổi lễ nhậm chức vào năm 2017 của ông Trump, chính quyền của ông tuyên bố đó là buổi lễ có nhiều người tham gia nhất, mặc dù nhiều bằng chứng cho thấy điều ngược lại. Đó là một cuộc đua tưởng tượng - cuộc đua xem ông Trump hay người tiền nhiệm Barack Obama có nhiều người tham dự lễ nhậm chức hơn, nhưng ông Trump đã chạy đua quyết liệt.
Bốn năm sau, người dân Mỹ đã bỏ phiếu xong, các đơn kiện cáo buộc gian lận bầu cử bị tòa bác bỏ và nhiều bang đã chứng nhận kết quả. Tuy nhiên, người thua cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2020 vẫn nghĩ mình có đám đông người ủng hộ.
(Việc này có lý một phần, dù thua ông Joe Biden hơn 6 triệu phiếu, ông Trump giành được gần 74 triệu phiếu, trở thành người thu về lượng phiếu cử tri cao thứ hai lịch sử Mỹ).
Nhiệm kỳ của ông Trump kết thúc như cách nó bắt đầu, New York Times kết luận.
