|
|
TikTok đối mặt lệnh cấm toàn diện đầu tiên tại Mỹ. Ảnh: Reuters. |
Tháng trước, các nhà lập pháp ở Montana (Mỹ) bỏ phiếu thông qua dự luật đầu tiên cấm TikTok trên toàn tiểu bang. Rào cản cuối cùng đối với quy định này là chữ ký của Thống đốc Montana Greg Gianforte. Chiều 17/5 (theo giờ Mỹ), ông chính thức đóng dấu phê duyệt.
Dự luật bao gồm khoản tiền phạt 10.000 USD cho mỗi lần vi phạm. Tuy nhiên, có những câu hỏi lớn về cách thức thực thi lệnh cấm cũng như tác động của nó đến tương lai của TikTok tại thị trường công nghệ lớn nhất thế giới.
Theo số liệu của TikTok, có hơn 200.000 người dùng cá nhân và 6.000 doanh nghiệp tại Montana đang sử dụng nền tảng chia sẻ video ngắn này.
Lệnh cấm TikTok toàn diện đầu tiên tại Mỹ
Theo Wall Street Journal, quy định cấm TikTok ở Montana có hiệu lực từ ngày 1/1/2024. Với việc luật này được thông qua, Montana trở thành tiểu bang đầu tiên tại Mỹ cấm toàn bộ hoạt động của TikTok theo lãnh thổ.
Cụ thể, ByteDance bị cấm hoạt động dưới mọi hình thức ở Montana. Hành vi vi phạm luật sẽ bị phạt 10.000 USD/ngày. Tuy nhiên, khoản tiền phạt này nhắm vào ByteDance thay vì người sử dụng TikTok.
Bất kỳ cửa hàng ứng dụng nào bị phát hiện phân phối app TikTok sau khi lệnh cấm có hiệu lực cũng sẽ bị phạt, bao gồm cả App Store của Apple và Play Store của Google.
 |
| Thống đốc Montana Greg Gianforte đặt bút ký thông qua lệnh cấm TikTok vào chiều 17/5. Ảnh: AP. |
Mặc dù dự luật được chấp thuận ở Montana, nhiều khả năng từ nay đến đầu năm 2024, thời điểm áp dụng chính thức, sẽ có những hoạt động pháp lý để ngăn chặn.
Các chuyên gia mong đợi quy định sẽ tạo tiền lệ cho phần còn lại tại Mỹ, quốc gia đã cấm TikTok trên các thiết bị của chính phủ, như nhiều nước khác trên thế giới.
Giới chức Montana tuyên bố muốn trở thành "người dẫn đầu" khi nói đến việc ngăn chặn TikTok ở Mỹ. Tổng chưởng lý bang này mô tả TikTok là "công cụ được chính phủ Trung Quốc sử dụng để theo dõi người Montana".
Dù được Thống đốc Gianforte thông qua hôm 17/5, vẫn còn những câu hỏi về cách thực hiện lệnh cấm. Shelley Vance, thượng nghị sĩ bang Montana, người ủng hộ dự luật, nói rằng "trách nhiệm tuân thủ luật sẽ thuộc về chính TikTok".
Phản ứng của TikTok
ByteDance tuyên bố tòa án sẽ quyết định tính hợp hiến của lệnh cấm TikTok ở Montana. Công ty nói sẽ "tiếp tục đấu tranh cho người dùng và người sáng tạo TikTok ở Montana, những người có sinh kế và các quyền trong Tu chính án thứ nhất bị đe dọa bởi sự vi phạm nghiêm trọng này của chính quyền".
 |
| CEO TikTok xuất hiện trước Quốc hội Mỹ trong phiên điều trần về hoạt động của nền tảng này. Ảnh: The Verge. |
Người phát ngôn TikTok, Brooke Oberwetter, cho biết luật này vi phạm quyền tự do ngôn luận của người Montana. "Chúng tôi muốn trấn an người dân Montana rằng họ có thể tiếp tục sử dụng TikTok để thể hiện bản thân, kiếm sống và xây dựng cộng đồng trong khi chúng tôi tiếp tục làm việc để bảo vệ quyền của người dùng trong và ngoài Montana", Oberwetter viết trên Twitter.
Oberwetter từ chối xác nhận công ty có đệ đơn kiện hay không, nhưng cho biết một số vấn đề pháp lý đang diễn ra. Bà cho rằng Montana đang cố gắng vượt qua chính sách đối ngoại của Mỹ bằng cách tuyên bố dự luật giải quyết rủi ro an ninh quốc gia.
NetChoice, một nhóm thương mại đại diện TikTok và các công ty công nghệ khác, cho biết dự luật vi phạm Tu chính án thứ nhất và quy định cấm chính phủ áp dụng hình phạt đối với một thực thể mà không thông qua xét xử chính thức.
Tính khả thi của lệnh cấm
Apple và Google chưa lên tiếng phản đối quy định mới. Nhưng một đại diện của TechNet, hiệp hội thương mại với sự tham gia của nhiều gã khổng lồ công nghệ, cho biết các cửa hàng ứng dụng không có khả năng dựng lên "hàng rào địa lý" đối với ứng dụng ở các bang khác nhau.
Do đó, họ không thể ngăn được việc tải xuống TikTok ở Montana. Tổ chức này cho rằng trách nhiệm phải thuộc về nhà phát triển ứng dụng. Chủ thể này cần xác định nơi app do mình phát hành có thể hoạt động.
 |
| Nhiều vấn đề xung quanh khả năng thực thi lệnh cấm TikTok. Ảnh: Reuters. |
Nhà phân tích viễn thông Roger Entner của Recon Analytics tin rằng các cửa hàng ứng dụng có thể có khả năng thực thi luật, nhưng việc đó rất rườm rà và đầy sơ hở. Chuyên gia bảo mật di động Will Strafach, người sáng lập Guardian, cho biết thanh toán liên kết với địa chỉ của Apple và Google có thể bị bỏ qua bằng thẻ trả trước và vị trí địa lý IP dễ dàng bị dấu bằng cách sử dụng dịch vụ VPN.
Oded Vanunu, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu lỗ hổng sản phẩm tại công ty an ninh mạng Check Point, cũng cho rằng các cửa hàng ứng dụng sẽ khó tách riêng việc tải xuống ứng dụng ở một khu vực. Theo ông, biện pháp khả thi hơn là buộc TikTok tuân vì họ kiểm soát phần mềm và có thể "điều chỉnh cài đặt dựa trên vị trí địa lý hoặc địa chỉ IP" của người dùng.
Khi người dùng cho phép TikTok thu thập thông tin vị trí app có thể theo dõi một người cách vị trí thực tế của họ ít nhất 3 km vuông. Nếu tính năng bị tắt, TikTok vẫn có thể thu thập vị trí gần đúng - chẳng hạn như khu vực, thành phố hoặc mã bưu chính - dựa trên thiết bị hoặc thông tin mạng.
Tuy nhiên, tương tự cửa hàng ứng dụng, các chuyên gia an ninh mạng lưu ý bất kỳ biện pháp thực thi nào từ nhà phát triển đều có thể dễ dàng bị vượt qua bằng VPN và những cách khác.
David Choffnes, Giám đốc Viện An ninh mạng và Quyền riêng tư tại Northeastern University, cho biết các nhà cung cấp dịch vụ di động có thể sử dụng cùng một loại địa chỉ IP cho nhiều tiểu bang, điều dẫn đến nguy cơ một người không ở Montana cũng có thể bị chặn sử dụng TikTok.
Những chiếc bẫy vô hình trên mạng xã hội
Cuốn sách Vũ trụ kĩ thuật số của giáo sư Kim Sang Kyun đã đi sâu phân tích, mổ xẻ một cách tường tận, những tác động các thiết bị thông minh, thế giới ảo và mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại.
