Cuốn tiểu thuyết Tia lửa xuất bản lần đầu tiên vào tháng 2/2015, lập tức thu hút sự yêu thích của độc giả, và nhận được giải thưởng văn học danh giá Akutagawa Ryunosuke.Tác giả Naoki Matayoshi là diễn viên hài đầu tiên nhận được giải thưởng Akutagawa trong lịch sử 80 năm.
 |
| Tia lửa nhận được giải thưởng văn học danh giá Akutagawa Ryunosuke tại Nhật Bản. |
Tia lửa bắt đầu vào đêm pháo hoa, với cuộc gặp gỡ của Tokunaga với người đàn anh Kamiya. Ngay khi nhìn thấy Kamiya diễn hài trên sân khấu, Tokunaga đã đem lòng ngưỡng mộ, và muốn kết bạn.
Từ đêm pháo hoa ấy, mối quan hệ của hai người trở nên thân thiết. Tokunaga là nghệ sĩ trẻ, chập chững bước trên sân khấu hài với đầy đam mê nhưng cũng nhiều sợ hãi. Ở chàng trai trẻ này luôn tồn tại những đấu tranh giữa nhiệt huyết và hiện thực. Dù rất đam mê hài, nhưng anh không thể sống nhờ trình diễn hài. Anh phải làm nhân viên bán thời gian để lấy tiền trang trải cuộc sống. Điều đó làm anh khổ tâm, và rồi dần đẩy anh vào chỗ thỏa hiệp. Anh làm khán giả cười, nhưng nó không phải là thứ hài anh muốn diễn.
Trong khi đó, người đàn anh Kamiya hiện lên qua lời kể của Tokunaga lại là một nghệ sĩ chân chính. Kamiya có khả năng hài hước bẩm sinh từ trong máu, luôn đeo đuổi sự hài hước đến tận cùng.
Ở Kamiya hiện hữu những tính cách kỳ quái, không tuân theo chuẩn mực hay quy ước nào khiến người khác vừa yêu quý vừa e dè. Cuộc đời của Tokunaga chỉ có ý nghĩa trong những ngày đứng trên sân khấu, còn lại anh sống vất vưởng, lang thang từ quán rượu này qua quán rượu khác, ngủ nhờ hết chỗ này đến chỗ kia. Càng về sau, giọng hài của Kamiya càng trở nên chua chát.
 |
| Cảnh trong bộ phim điện ảnh chuyển thể từ tiểu thuyết Tia lửa. |
Mối liên hệ giữa hai người trẻ trong Tia lửa vừa là mối quan hệ tri kỷ thân tình, lại vừa như xa lạ, với đầy những tâm tư riêng không tỏ bày. Hai con người chếnh choáng đi qua những đường phố Tokyo, ôm giấc mộng trở thành nghệ sĩ hài vĩ đại, theo đó là hiện thực tàn khốc dần mở ra. Kamiya đã kiệt sức và Tokunaga đã bỏ nghề diễn hài, để trở thành nhân viên bất động sản. Nhưng cái nghiệp diễn hài vẫn không ngừng đeo đuổi họ.
Hai người nghệ sĩ ấy là hai cá nhân, cũng chính là đại diện cho cả thế hệ nghệ sĩ trẻ của Nhật Bản, đang ngày ngày vật lộn giữa lý tưởng khao khát và hiện thực tàn khốc. Trong số những người nghệ sĩ trẻ ấy, biết bao người đã quỵ ngã. Thế giới sáng tạo ấy nghiệt ngã thế, mấy ai có thể thấu hiểu? Độc giả đọc Tia lửa, có lẽ sẽ có một cái nhìn sâu hơn, đồng cảm hơn với những người nghệ sĩ.
Tia lửa mở đầu bằng cuộc gặp gỡ đêm hội pháo hoa, và kết thúc trong đêm hội pháo hoa mười năm sau, khi Kamiya nhìn ra cửa sổ, trong tiếng hát “everything gonna be alright”, và nói: “Này, anh nghĩ ra vở hài này tuyệt lắm”. Kết thúc ở đó, nhưng dòng đời vẫn trôi, và những người trẻ ấy vẫn kiêu hãnh sống trong dòng chảy sáng tạo của mình. Dòng trôi ấy, về đâu, vẫn là đoạn đường thật dài để dẫn bước.
Pháo hoa vụt sáng, rồi vụt tối, hiện diện trong Tia lửa như một ẩn dụ cho khoảnh khắc trên sân khấu trong đời người nghệ sĩ, ngắn ngủi nhưng huy hoàng.
Bản thân cũng là một nghệ sĩ hài, tác giả Naoki Matayoshi đã thể hiện sự đồng điệu sâu sắc với tâm tư của những nhân vật trong tiểu thuyết Tia lửa. Hình ảnh pháo hoa trong câu chuyện hiện lên duyên dáng nhưng khắc khoải, tạo nên dư âm bi thương suốt chiều dài cuốn sách.
 |
| Tác giả Naoki Matayoshi là nghệ sĩ hài nổi tiếng của Nhật Bản. |
Cuốn sách được viết bằng ngôn ngữ hóm hỉnh, trữ tình cùng cách kể chuyện nhẹ nhàng, cô đọng, súc tích đã tạo nên nhiều tầng ngữ nghĩa sâu sắc. Không chỉ là câu chuyện về đam mê và vỡ mộng của những người nghệ sĩ trẻ, cuốn sách còn phơi bày những mặt khắc nghiệt của đô thị hiện đại Nhật Bản, với đầy rẫy những hố sâu tăm tối dẫn con người đến tuyệt vọng, đau khổ.
Tác giả Naoki Matayoshi sinh năm 1980 tại thành phố Neyagawa, tỉnh Osaka. Anh là nghệ sĩ hài nổi tiếng ở Nhật Bản. Ngoài tác phẩm Tia lửa, anh còn viết một số cuốn sách khác như Vượt qua đêm tối, 100 thắng cảnh Tokyo…
